Υπάρχουν ορισμένες εμπειρίες που μας συνδέουν όλους. Όπως, το να αφιερώνουμε μια ώρα προσπαθώντας να βρούμε κάτι για να παρακολουθήσουμε στο Netflix, για να καταλήξουμε να παρακολουθούμε επαναλήψεις μιας αγαπημένης σειράς, ενώ ταυτόχρονα κοιτάζουμε το τηλέφωνό μας. Οι αποφάσεις είναι δύσκολες, ακόμα κι αν φαίνεται ότι είναι απλές. Και, φυσικά, πολλά πράγματα μπορούν να επηρεάσουν την αποφασιστικότητα μας, από το αν πεινάμε (σοβαρά, είναι θέμα) έως το αν νιώθουμε άγχος. Ω ναι, και η πανδημία έκανε τους περισσότερους από εμάς να βιώσουμε τη λεγόμενη «παράλυση αποφάσεων», που είναι ακριβώς αυτό που ακούγεται—ο αγώνας για λήψη αποφάσεων, ακόμη και για τις μικρές αποφάσεις. Με όλη αυτή την προεργασία που ενδεχομένως κάνεις πριν τη λήψη κάποιας απόφασης, μπορεί να είναι δύσκολο να νιώσεις αυτοπεποίθηση, όταν τελικά πάρεις μια απόφαση.
Τι λέει μία έρευνα για την αποφασιστικότητα;
Κι όμως, η αποφασιστικότητα είναι ένα χαρακτηριστικό που μπορείς να μάθεις και είναι δυνατό όχι μόνο να κάνεις επιλογές, αλλά να νιώθεις τη σιγουριά ότι έχεις κάνει την καλύτερη επιλογή για τον εαυτό σου. Οι αποφάσεις μας φαίνονται σωστές «αν έχουμε συγκρίνει τις επιλογές όσο το δυνατόν πιο προσεκτικά και αν έχουμε την επίγνωση ότι το έχουμε κάνει», σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο ScienceDaily.
Δυστυχώς για όσους σκέφτονται υπερβολικά, αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με τον χρόνο που αφιερώνεις σταθμίζοντας τα πιθανά αποτελέσματα μιας απόφασης. Αφορά περισσότερο την αυτογνωσία και την ενδοσκόπηση. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι «η ικανότητα αμφισβήτησης και αναθεώρησης κακών αποφάσεων εξαρτάται από το πόσο είμαστε σε θέση να κρίνουμε μόνοι μας εάν σταθμίσαμε διεξοδικά τις επιλογές ή επιτρέψαμε στον εαυτό μας να αποσπάται η προσοχή μας κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων».
Αν και πρόκειται για μια μικρή μελέτη (μόλις 35 συμμετέχοντες), εντούτοις παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο που λαμβάνουμε αποφάσεις. Για τη μελέτη, έδειξαν στους συμμετέχοντες φωτογραφίες τροφίμων. Κάθε προϊόν παρουσιάστηκε ξεχωριστά και τους ζητήθηκε να βαθμολογήσουν πόσο ήθελαν να το φάνε. Στη συνέχεια έδειξαν στους συμμετέχοντες φωτογραφίες δύο τροφών κάθε φορά και τους ζητήθηκε να επιλέξουν ποιο θα προτιμούσαν να φάνε και στη συνέχεια να αξιολογήσουν την εμπιστοσύνη τους στην απόφασή τους. Στη συνέχεια έφαγαν τα είδη που διάλεξαν. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έναν σαρωτή ματιών για να παρατηρήσουν τα μοτίβα των κινήσεων των ματιών των υποκειμένων, προκειμένου να προσδιορίσουν πόση σκέψη δόθηκε σε κάθε απόφαση. Χρησιμοποίησαν αυτά τα δεδομένα, συν δεδομένα από παρόμοια έρευνα, για να αναπτύξουν ένα πρόγραμμα υπολογιστή.
«Ανακαλύψαμε ότι οι άνθρωποι είναι ιδιαίτερα πιθανό να έχουν άσχημο συναίσθημα για μια απόφαση, αν σκεφτούν ότι δεν έδωσαν αρκετή προσοχή στη σύγκριση των διαφορετικών επιλογών», λέει ο Rafael Polanía, καθηγητής στο ETH Zurich, το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας και επικεφαλής της μελέτης. Αλλά, λέει, μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας να γίνουμε πιο… ενδοσκοπικοί στις αποφάσεις μας, μέσω διαφόρων πρακτικών όπως οι ασκήσεις ενσυνειδητότητας και ο διαλογισμός.
