Κι όμως, όταν κάποιος πάσχει από κατάθλιψη δεν σημαίνει απαραίτητα πως δείχνει θλιμμένος και είναι κλεισμένος στο σπίτι. Μπορεί να είναι χαμογελαστός και δραστήριος, αλλά πίσω από το φαινομενικά χαρούμενο πρόσωπο να υπάρχει βαθιά θλίψη που εκ πρώτης όψεως είναι αόρατη – σίγουρα όχι για εκείνον που τη βιώνει. Αυτή είναι η λεγόμενη «χαμογελαστή κατάθλιψη». Ποια είναι τα συμπτώματα;
Βαθιά θλίψη
Νιώθει όμορφα συναισθήματα (χαρά, ευεξία) στο άκουσμα μίας καλής είδησης, ωστόσο η επίδραση αυτών των συναισθημάτων φεύγει γρήγορα και βυθίζεται ξανά σε ένα αίσθημα βαθιάς στεναχώριας και εσωτερικού κενού.
Υπερδραστηριότητα στη «χαμογελαστή κατάθλιψη»
Στη «χαμογελαστή κατάθλιψη» δεν πλήττεται το κομμάτι της ενέργειας, όπως στην τυπική κατάθλιψη που υπάρχει έντονη κόπωση. Αντίθετα το άτομο έχει πολύ περισσότερη ενέργεια από το «φυσιολογικό», κάνει υπερπροσπάθεια ώστε να δείξει ότι τα καταφέρνει όλα πολύ καλά κι έτσι καταφέρνει να κρύψει από τον περίγυρο του τα δύσκολα συναισθήματα που βιώνει. Μάλιστα, προσπαθεί να ξεγελάσει και τον ίδιο του τον εαυτό ότι δε συμβαίνει.
Δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις
Η ευαισθησία και η ευαλωτότητα που νιώθει στην κριτική έχει ως αποτέλεσμα να αποφεύγει τις στενές σχέσεις ή να κάνει σχέσεις με μικρή διάρκεια.
Χαμηλή αίσθηση αξίας
Εξωτερικά έχει επιτυχημένη εικόνα αλλά μέσα του υπάρχει χαμηλή αίσθηση αξίας. Δε συμβαδίζει το μέσα του με το έξω του, καθώς πολλά από αυτά που κάνει δεν είναι δική του επιλογή αλλά πράττει με ένα συγκεκριμένο τρόπο προκειμένου να επιτύχει, να ανταποκριθεί στις εξωτερικές προσδοκίες.
«Χαμογελαστή κατάθλιψη» και ψυχοσωματικά συμπτώματα
Καθώς δεν επιτρέπει στον εαυτό του να εκφράσει τα δυσάρεστα συναισθήματα που βιώνει, εκείνα φωλιάζουν στο σώμα του και εκφράζονται με τη μορφή συμπτωμάτων. Επίσης, τα ψυχοσωματικά συμπτώματα μπορεί να είναι απόρροια της εσωτερικής σύγκρουσης που υπάρχει μέσα του, ανάμεσα σε αυτό που νιώθει και αυτό που πράττει.
Αρνητικές σκέψεις & συναισθήματα
Βιώνει κάποια από τα παρακάτω συναισθήματα: άγχος, φόβο, θυμό, κόπωση, ευερεθιστότητα, απελπισία, απόγνωση, απώλεια σεξουαλικής διάθεσης. Επιπλέον, βασανίζεται από αρνητικές σκέψεις γύρω από τον εαυτό του και τη ζωή.
Η «χαμογελαστή κατάθλιψη», εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που έχουν μεγαλώσει σε οικογενειακό περιβάλλον όπου υπήρχαν αυξημένες προσδοκίες, έτσι έχουν μάθει να είναι οι δυνατοί και αυτοί που τα καταφέρνουν. Συχνά οι γονείς λένε γι’ αυτά τα παιδιά: «το καλό μου το παιδί», «το δυνατό μου το παιδί», «που τα καταφέρνει σε όλα», «είναι το στήριγμα μου», «είναι τόσο ανεξάρτητο», «φαίνεται σα να μη με χρειάζεται».
Η αλήθεια είναι πως οι γονείς προβάλλουν στο παιδί την ανάγκη τους να είναι δυνατό, επιτυχημένο και να τους βγάλει ασπροπρόσωπους. Εκείνο αισθάνεται μέσα του στερημένο και άδειο καθώς ο μόνος τρόπος που ξέρει να συνδέεται μαζί τους είναι μέσα από το να ικανοποιεί τις ανάγκες και τις προσδοκίες τους.
Αυτός ο ρόλος του δίνει μία θέση στην οικογένεια που τον κάνει να χαίρει μεγάλης εκτίμησης ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί δυσκολίες που θα εμφανιστούν αργότερα στη ζωή του.
Πώς μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου εάν έχεις «χαμογελαστή κατάθλιψη»;
Άρχισε να σου προσφέρεις καθημερινές, μικρές στιγμές χαράς. Αναρωτήσου τι είναι αυτό που σε γεμίζει χαρά, τι σου λείπει και πώς μπορείς να το κάνεις μέρος της καθημερινότητας σου.
Αποδοχή & αναζήτηση βοήθειας
Το να αποδεχτείς την κατάστασή στην οποία βρίσκεσαι, να αναγνωρίσεις το πόσο δύσκολο είναι για σένα αυτό που βιώνεις και να αναζητήσεις υποστήριξη ίσως είναι το πιο δύσκολο πράγμα που έχεις κάνει μέχρι τώρα. Μπορεί να πιστεύεις ότι θα τα καταφέρεις μόνος και θα το ξεπεράσεις. Μπορεί ακόμη και σε κάποιες στιγμές αδυναμίας που επέτρεψες στον εαυτό σου να δείξει πόνο και δυσφορία κάποιοι να σου είπαν ότι δε χρειάζεσαι βοήθεια, τα «καταφέρνεις» και είσαι δυνατός.
Η αποδοχή από μόνη της είναι ανακουφιστική και είναι το πρώτο βήμα προς την αναζήτηση υποστήριξης, άρα και βελτίωσης.
Η κατάθλιψη (ακόμα κι αν είναι καλά κρυμμένη) μπορεί να θεραπευτεί αρκεί να την αναγνωρίσουμε, να την αποδεχτούμε και να αναζητήσουμε την κατάλληλη βοήθεια από έναν ψυχοθεραπευτή.
