Αρκεί λίγο βρασμένο νερό που θα ρίξεις στην κούπα σου μαζί με το βότανο που έχεις επιλέξει για να αντλήσεις όλα τα οφέλη που μπορεί να σου προσφέρει; Τα βότανα μπορεί να αποτελούν ένα μικρό «θησαυρό» που προσφέρει η φύση σε αφθονία, αλλά σημαντικό ρόλο πάντα παίζουν η φύλαξη και η προετοιμασία τους ώστε το αποτέλεσμα της χρήσης τους να είναι το ενδεδειγμένο.
Φύλαξη
Η χρήση των βοτάνων ποικίλλει για φαρμακευτικούς, ανακουφιστικούς και καλλυντικούς σκοπούς.Φυλάξτε τα μέσα σε γυάλινα βάζα, που δεν κλείνουν όμως αεροστεγώς για να μπορούν τα βότανα να «αναπνέουν», σε δροσερό και σκιερό μέρος χωρίς υγρασία, μακριά από το φως του ήλιου, αν θέλετε να διατηρήσουν ενεργά όλα τα συστατικά τους. Αποφύγετε τη φύλαξή τους σε πλαστικά ή μεταλλικά δοχεία. Kαταναλώστε τα σε χρονικό διάστημα περίπου έως 8 μήνες από τη στιγμή που θα τα προμηθευτείτε. Με τον καιρό ξεθυμαίνουν τα αιθέρια έλαιά τους και χάνουν έτσι μέρος των θεραπευτικών τους ιδιοτήτων.
Πώς θα τα καταναλώσετε: Χρήσιμα tips
- Γενικά τα ροφήματα των βοτάνων μπορούμε να τα πίνουμε οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας θέλουμε και ανάλογα με τις ανάγκες που έχει ο κάθε ένας από εμάς, οι ενεργειακές ιδιότητες όμως κάποιων από αυτά ενδείκνυνται για συγκεκριμένες ώρες, ώστε να επωφεληθούμε στο μέγιστο των μοναδικών ιδιοτήτων τους. Έτσι, οι ώρες λήψης των ροφημάτων μας εξαρτώνται από τις ιδιότητες του βοτάνου ή από το πρόβλημα που μας απασχολεί. Ενδεικτικά, το πρωί νηστικοί συνήθως πίνουμε τα τονωτικά & αποτοξινωτικά βότανα, αμέσως μετά τα γεύματα πίνουμε τα χωνευτικά & μαλακτικά ή πριν πάμε για ύπνο πίνουμε τα χαλαρωτικά, καταπραϋντικά και καρδιοτονωτικά βότανα.
- Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στη δοσολογία, καθώς η έξτρα ποσότητα μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα. Συμβουλευτείτε το κατάστημα πώλησης όσον αφορά την ποσότητα βοτάνων που θα χρησιμοποιήσετε για την παρασκευή κάθε ροφήματος.
- Αν λαμβάνετε βότανα για θεραπευτικούς σκοπούς το αποτέλεσμα της χρήσης τους θα φανεί μετά τη δεύτερη εβδομάδα, οπότε πρέπει να έχετε υπομονή.
- Τα υπολείμματα των παρασκευασμάτων δεν ξαναχρησιμοποιούνται.
Τρόποι παρασκευής
Πώς θα ετοιμάσετε ένα ρόφημα από βότανα; Τι άλλο μπορείτε να παρασκευάσετε από βότανα; Ποια διαδικασία θα ακολουθήσετε; Κάθε φυτό, αναλόγως με τις ιδιότητες που θέλουμε να απελευθερώσει, παρασκευάζεται με διαφορετικό τρόπο. Παρακάτω θα δείτε κάποιες γενικές οδηγίες όσον αφορά την προετοιμασία τους.
Αφέψημα
Το αφέψημα χρησιμοποιείται για την εξαγωγή των θρεπτικών συστατικών των φυτών κυρίως από τα σκληρά τους μέρη (ρίζα, φλοιός, στέλεχος, σπόροι, σκληροί καρποί). Εξαίρεση αποτελεί το χαμομήλι. Η διαδικασία είναι η εξής: βάζουμε το βότανο μαζί με το νερό να σιγοβράσει σε σιγανή φωτιά, για περίπου 5-15 λεπτά ανάλογα με το μέρος του φυτού και το μέγεθος που είναι κομμένο (υπολογίζουμε το χρόνο από την ώρα που θα πάρει βράση). Για ένα φλυτζάνι ρίχνουμε 1 γεμάτο κουτ. του γλυκού από το βότανο. Στη συνέχεια το στραγγίζουμε και το καταναλώνουμε.
Έγχυμα
Επιλέγουμε αυτή τη μέθοδο όταν πρόκειται για άνθη, φύλλα και γενικά τρυφερά μέρη των φυτών. Βράζουμε το νερό, το ρίχνουμε στο φλυτζάνι με το βότανο και το αφήνουμε περίπου για 5-10 λεπτά σύμφωνα με τις οδηγίες. Σκεπάζουμε πάντα, ώστε να μην εξατμίζονται οι πτητικές ουσίες του βοτάνου, που είναι και οι χρησιμότερες. Στη συνέχεια στραγγίζουμε και πίνουμε.
Έγχυμα σε έλαιο
Γεμίζουμε αραιά ένα μπουκάλι μέχρι το λαιμό με άνθη ή με βότανα και ρίχνουμε εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο με χαμηλή οξύτητα μέχρι να υπερκαλύψει κατά δύο δάχτυλα τα άνθη ή τα βότανα. Το αφήνουμε στον ήλιο ή κοντά σε σόμπα για 14 ημέρες. Έπειτα, σουρώνουμε σε ανοξείδωτο σουρωτήρι και το φυλάσσουμε σφραγισμένο σε σκοτεινό και ξηρό μέρος. Οι δραστικές ουσίες του φυτού απελευθερώνονται μέσα στο λάδι και διατηρούνται αναλλοίωτες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Από τα πιο γνωστά εγχύματα σε λάδι είναι το βαλσαμόλαδο.
Έμβρεγμα
Για την παρασκευή εμβρέγματος βοτάνων, ρίχνουμε τα φαρμακευτικά μέρη του φυτού μέσα σε νερό ώστε να διαλυθούν τα συστατικά. Το νερό μπορεί να είναι κρύο ή χλιαρό ανάλογα με τον τύπο του εμβρέγματος που παρασκευάζουμε. Ο χρόνος που πρέπει να παραμείνει το φυτό μέσα στο νερό ποικίλει ανάλογα με το φυτό, από μερικές ώρες έως μερικές μέρες. Κατόπιν στραγγίζουμε και παίρνουμε το υγρό.
Πολτός
Πολτοποιούμε τους μίσχους και τα φύλλα με ένα ξύλινο γουδί ή πάνω σε μία ξύλινη επιφάνεια με έναν ξύλινο πλάστη. Απλώνουμε τον πολτό σε λινό ύφασμα, τον επιθέτουμε στην πάσχουσα περιοχή, τον δένουμε με ένα πανί και τον διατηρούμε ζεστό. Αυτό το κατάπλασμα μπορεί να παραμείνει όλη τη νύχτα.
Κατάπλασμα
Τοποθετούμε πάνω από μία κατσαρόλα με νερό που βράζει ένα σουρωτήρι με ένα στρώμα φρέσκων ή αποξηραμένων βοτάνων και σκεπάζουμε. Μόλις μαλακώσουν βάζουμε τα ζεστά βότανα σε ένα αραιοϋφασμένο πανί και επιθέτουμε στην πάσχουσα περιοχή. Καλύπτουμε με ένα μάλλινο ύφασμα και άλλα πανιά, δεν πρέπει να αισθανόμαστε ότι μας κρυώνει. Αφήνουμε τα χλιαρά καταπλάσματα για δύο ώρες ή όλη τη νύχτα.
Κομπρέσα
Βυθίζουμε ένα κομμάτι βαμβάκι ή γάζα σε ζεστό ή κρύο έγχυμα ή αφέψημα του φυτού και το επιθέτουμε στην περιοχή που εμφανίζει το πρόβλημα. Κατόπιν δένουμε από πάνω ένα ζεστό ύφασμα ή επίδεσμο. Αφήνουμε την κομπρέσα να επιδράσει για 2-4 ώρες ή και όλη τη νύχτα.
Βάμμα
Είναι έγχυση του βοτάνου σε μπουκάλι με καθαρό απόσταγμα περιεκτικότητας σε οινόπνευμα 38-40 βαθμών (όπως αγνό τσίπουρο, ουϊσκυ σίκαλης, βότκα ή άλλο). Σφραγίζουμε και αφήνουμε σε ζεστό μέρος (20 βαθμοί Κελσίου) για 14 ή και περισσότερες μέρες, ανακινώντας το συχνά. Όταν είναι έτοιμο, σουρώνεται και φυλάσσεται σε σκουρόχρωμα μπουκάλια παραμένοντας αναλλοίωτο για τουλάχιστον 2 χρόνια. Τα βάμματα είτε λαμβάνονται εσωτερικά, ως σταγόνες αραιωμένες σε τσάι βοτάνων ή νερό, είτε εφαρμόζονται εξωτερικά, ως κομπρέσες ή εντριβές.
Σιρόπι
Το σιρόπι παρασκευάζεται με την ανάμιξη εγχύματος ή αφεψήματος του βοτάνου κατά προτίμηση με μέλι σε αναλογία 1:1. Ζεσταίνουμε το μείγμα και το ανακατεύουμε ωσότου αρχίζει να πήζει και να παίρνει τη μορφή σιροπιού. Αποσύρουμε από τη φωτιά, το αφήνουμε να κρυώσει και το τοποθετούμε σε σκούρα μπουκαλάκια με πώμα από φελλό. Μπορούμε να πίνουμε 2-3 κουταλάκια του γλυκού την ημέρα όταν υποδεικνύεται από την θεραπεία. Διατηρείται σε δροσερό και σκιερό μέρος ή στο ψυγείο για 6 μήνες περίπου.
Αλοιφή – Κρέμα
Για να τις παρασκευάσουμε, χρησιμοποιούμε έλαια ή αιθέρια έλαια, έγχυμα ή αφέψημα βοτάνων και συνήθως φυσικό κερί μέλισσας (ή ζωϊκό λίπος). Βάζουμε τα υλικά σε μπαιν μαρί και ανακατεύουμε μέχρι να γίνουν ένα ομοιογενές μείγμα. Βάζουμε την αλοιφή σε αποστειρωμένο βάζο και τη διατηρούμε για τουλάχιστον 1 χρόνο. Οι αλοιφές είναι μόνο για εξωτερική χρήση.
Συμβουλή: Αν χρησιμοποιείτε τα βότανα για θεραπευτικούς σκοπούς, πρέπει να γνωρίζετε ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ιατρική θεραπεία. Επιπλέον, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται χωρίς την παρακολούθηση ειδικού αν έχετε οποιαδήποτε μορφή αλλεργίας ή ακολουθείτε ήδη φαρμακευτική αγωγή. Εάν νιώσετε αδιαθεσία ή παρουσιάσετε κάποιο ερεθισμό, μιλήστε αμέσως με το γιατρό σας. Επίσης, μία γυναίκα έγκυος ή σε περίοδο θηλασμού δεν πρέπει να τα χρησιμοποιεί χωρίς τη γνώμη ενός ειδικού.
