Η πρώτη επίσκεψη στον ψυχοθεραπευτή μπορεί να είναι από μόνη της αρκετά τρομακτική. Τώρα αν προσθέσεις σε αυτή την εμπειρία και άλλα άτομα μπορεί να σου δημιουργηθεί περαιτέρω άγχος. Ξεπερνώντας, όμως, αυτό το άγχος, μπορείς να χαρείς αυτό το όμορφο περιβάλλον, όπου θα έχεις την ευκαιρία να μοιραστείς τις ανησυχίες σου, να έχεις υποστήριξη ατόμων που έχουν κοινούς προβληματισμούς με εσένα και να αισθανθείς μέρος μιας δυναμικής κοινότητας μέσα στην οποία «ανθίζει» η εμπιστοσύνη.
Πριν κάνεις την πρώτη σου ομαδική ψυχοθεραπεία, ίσως θέλεις να είσαι προετοιμασμένη για όσα θα συναντήσεις. Γι’αυτό εμείς θα σου δώσουμε όλες τις πληροφορίες που αναζητάς.
Τι είναι η ομαδική ψυχοθεραπεία;
Η ομαδική ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή παρέμβασης όπου μια μικρή ομάδα ατόμων, συνήθως 6 έως 12 άτομα, συναντιέται υπό την καθοδήγηση ενός εκπαιδευμένου θεραπευτή. Όλοι αυτοί οι συμμετέχοντες έχουν κάτι κοινό – συνήθως, το θέμα που επιθυμούν να αντιμετωπίσουν. Για παράδειγμα, σε μια ομάδα που συγκεντρώνεται για να συζητήσει για τη διαχείριση κάποιας διατροφικής διαταραχής θα συμμετέχουν μόνο άτομα με διάγνωση διατροφικής διαταραχής. Αυτό είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα της ομαδικής θεραπείας, διότι φέρνει στους συμμετέχοντες ένα αίσθημα καθολικότητας. Δηλαδή, συνειδητοποιούν ότι δεν είναι μόνοι τους και ότι και άλλοι περνούν παρόμοιες καταστάσεις.
Οι κλινικοί ψυχολόγοι χρησιμοποιούν τη διαδικασία της ομαδικής θεραπείας για διάφορες καταστάσεις, όπως το μετατραυματικό στρες, το άγχος, η κατάθλιψη κ.ά. Στόχος της ομαδικής ψυχοθεραπείας είναι να βοηθήσει τους ανθρώπους να διαχειριστούν τα προβλήματά τους μέσα στην ομάδα και τελικά να μάθουν να διαχειρίζονται τα συμπτώματά τους και εκτός ομάδας. Οι συμμετέχοντες αφιερώνουν χρόνο σε πράγματα, όπως η εκμάθηση δεξιοτήτων αντιμετώπισης, η διόρθωση της συμπεριφοράς τους και η ανάπτυξη δεξιοτήτων.
Υπάρχουν πολυάριθμα οφέλη της ομαδικής ψυχοθεραπείας εκτός από την κοινότητα που δημιουργεί. «Χτίζει» για τους θεραπευόμενους μια κοινωνική υποστήριξη, καθώς είναι σε θέση να βρουν ανθρώπους που τους καταλαβαίνουν.
Τι να περιμένεις πριν ξεκινήσεις ομαδική ψυχοθεραπεία
Πρέπει να έχεις εμπιστοσύνη
Η ψυχοθεραπεία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς εμπιστοσύνη. Όταν εισέρχεσαι σε αυτό το πλαίσιο, οι πιθανότητες είναι ότι ο επικεφαλής ψυχολόγος θα μιλήσει για τον καθορισμό βασικών κανόνων και ένας από αυτούς θα είναι η εμπιστευτικότητα. Αυτό σημαίνει ότι εσύ και όλοι οι υπόλοιποι στην ομάδα θα σέβεστε ο ένας την ιδιωτική ζωή του άλλου και δεν θα μοιράζεστε όσα συζητάτε με άτομα εκτός ομάδας. Ακόμη κι αν μοιραστείτε περιεχόμενο από τις συνεδρίες, θα πρέπει να κρατήσεις κρυφή την ταυτότητα του ατόμου ή θα πάρεις τη συγκατάθεση του ατόμου πριν το μοιραστείς.
Θα πρέπει να συμμετέχεις ενεργά
Τα άλλα άτομα θα περιμένουν και από εσένα να συμμετέχεις ενεργά και να μοιράζεσαι ανοιχτά τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις εμπειρίες σου. Επίσης, κατά καιρούς οι ψυχολόγοι οργανώνουν δραστηριότητες για να προωθήσουν την επικοινωνία. Εάν ο θεραπευτής διεξάγει τέτοιες δραστηριότητες, θα αναμένει από εσένα να συμμετάσχεις σε αυτές ή να μοιραστείς τη δυσφορία σου γύρω από αυτές.
Πρέπει να καταλάβεις τη δυναμική της ομάδας
Ο ρόλος του ομαδικού ψυχοθεραπευτή είναι να διευκολύνει τις συνεδρίες με τρόπο, ώστε όλοι να ακούγονται και να ακούνε τους άλλους. Κανείς δεν μονοπωλεί συνεχώς το ενδιαφέρον και όλοι χρειάζεται να επικοινωνούν χωρίς συγκρούσεις. Ο ψυχοθεραπευτής θα χρησιμοποιήσει τεχνικές, όπως η ενσυναίσθηση, για να οδηγήσει την ομάδα προς έναν χώρο θεραπείας και αναστοχασμού.
Μερικές στιγμές θα είναι δύσκολες
Η ομαδική ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι συντριπτική για κάποιον που έχει άγχος να μιλήσει δημόσια ή να είναι ευάλωτος με άλλους ανθρώπους. Μπορεί, επίσης, να είναι δύσκολο να ακούσεις άλλους ανθρώπους να μοιράζονται το τραύμα τους, ιδίως αν αυτό είναι παρόμοιο με το δικό σου, αφού μπορεί να σε πυροδοτήσει συναισθηματικά. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να επεξεργαστείς τις ανησυχίες σου μόνη σου με έναν ψυχοθεραπευτή πριν ξεκινήσεις ομαδική ψυχοθεραπεία.
Γιατί να επιλέξεις την ομαδική ψυχοθεραπεία;
Ίσως να αναρωτιέσαι ποια μορφή ψυχοθεραπείας είναι καλύτερη – η ομαδική ή η ατομική; Η απάντηση σε αυτό είναι πως εξαρτάται. Εξαρτάται από το άτομο, την κατάσταση και τον στόχο της θεραπείας. Και οι δύο μορφές μπορούν να είναι αποτελεσματικές και μοιράζονται και έχουν ως κοινό στόχο να βοηθήσουν, αλλά έχουν κάποιες σημαντικές διαφορές μεταξύ τους.
- Η ατομική ψυχοθεραπεία επικεντρώνεται σε έναν μεμονωμένο θεραπευόμενο και τις συγκεκριμένες ανάγκες του. Ο ψυχοθεραπευτής εστιάζει μόνο σε αυτό το άτομο και οι συνεδρίες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις μοναδικές προκλήσεις αυτού του ατόμου. Αλλά σε μια ομάδα, ολόκληρη η ομάδα έχει έναν συλλογικό στόχο και ανάγκες. Ο ψυχοθεραπευτής δίνει την ίδια προσοχή σε κάθε άτομο, αλλά παράλληλα διασφαλίζει ότι οι στόχοι και οι ανάγκες της ομάδας ικανοποιούνται και ότι κανένα άτομο δεν παίρνει την πρωτοκαθεδρία.
- Επίσης, το σύστημα υποστήριξης είναι πολύ διαφορετικό και στα δύο περιβάλλοντα. Στην ατομική θεραπεία, το μόνο σύστημα υποστήριξης που έχει ο θεραπευόμενος είναι με τον ψυχοθεραπευτή. Αλλά στην ομαδική ψυχοθεραπεία αυτή η υποστήριξη είναι μεγαλύτερη, επειδή οι συμμετέχοντες κερδίζουν υποστήριξη και από τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Η ομάδα γίνεται μια πρόσθετη πηγή καθοδήγησης. Πολλά άτομα θεωρούν πως αυτό είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα αυτής της διαδικασίας.
- Τέλος, στην ομαδική θεραπεία έχεις τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσεις με άτομα από διαφορετικά υπόβαθρα. Αυτό εμπλουτίζει τη θεραπευτική εμπειρία, καθώς αποκτάς πολύ διαφορετικές προοπτικές και ιδέες.
Κρίνοντας από όλα αυτά είναι στο δικό σου χέρι να αποφασίσεις τι από τα δύο ταιριάζει σε εσένα.
