Έπαιξα αρκετά με τον τίτλο αυτού του άρθρου, μέχρι να καταλήξω σε αυτόν. Γιατί ο δικός μου αγαπημένος «Το νούμερο ένα δώρο για κάθε νέα αρχή» φοβήθηκα πως ίσως ήταν παραπλανητικός. Κάθε φορά που μιλάω για την ιαπωνική παράδοση ωστόσο έρχομαι αντιμέτωπη με ένα σωρό διλήμματα. Πώς να μεταδώσει κανείς με τον καλύτερο τρόπο ένα κομμάτι αρχαίας σοφίας ενός τόσο διαφορετικού λαού χωρίς να φανεί «εκτός τόπου και χρόνου»; Άλλωστε, δεν αμφιβάλλω πως θα υπάρχουν και πολλοί σύγχρονοι Ιάπωνες που δεν μπορούν, ούτε καν εκείνοι, να ζήσουν με βάση την ιαπωνική φιλοσοφία μιας άλλης εποχής. Μήπως, άραγε, και οι Έλληνες ζούμε με βάση τη σοφία των Αρχαίων Ελλήνων;
Αναγνωρίζοντας όλες αυτές τις δυσκολίες πάντως, συνεχίζω να πιστεύω πως η αρχαία σοφία έχει τη δυνατότητα να προσφέρει πολλά στον σύγχρονο άνθρωπο. Γιατί όσο διαφορετική κι αν μοιάζει σήμερα η ζωή μας, οι αρχαίοι πολιτισμοί δεν θα σταματήσουν ποτέ να αποτελούν τις ρίζες μας. Με κίνδυνο, λοιπόν, να κάνω λάθος… θέλω να σου μιλήσω για την τέχνη του να γίνεσαι ακόμα πιο θαυμαστός και όμορφος μέσα από κάθε «αποτυχία»: το kintsugi.
Kintsugi σημαίνει, κυριολεκτικά, «χρυσή ένωση» και αφορά στην τέχνη του να κολλάς τα κομμάτια ενός σπασμένου κεραμικού χρησιμοποιώντας ένα μείγμα χρυσής λάκας. Σύμφωνα με έναν θρύλο, το kintsugi επινοήθηκε από τον πολέμαρχο Ashikaga Yoshimasa όταν έστειλε ένα πολύτιμο σπασμένο κεραμικό δοχείο στην Κίνα ούτως ώστε να επισκευαστεί. Όταν το σκεύος επέστρεψε, ήταν μεν επιδιορθωμένο αλλά έμοιαζε πολύ άσχημο αφού για την επισκευή του είχαν χρησιμοποιηθεί διάφορα μεταλλικά κράματα. Αναζητώντας μία πιο όμορφη, αισθητικά, εναλλακτική κατέληξε να δημιουργεί μια λάκα χρωματισμένη από ρινίσματα χρυσού, ασημιού ή πλατίνας που χάριζαν σε κάθε σπασμένο κι επισκευασμένο αντικείμενο, ομορφιά και ενδιαφέρον.
Σε φιλοσοφικό πλαίσιο βέβαια, το kintsugi ταίριαξε ιδανικά με τις διδασκαλίες του Ζεν που ήδη είχαν παρεισφρήσει στην Ιαπωνία και που χαρακτηρίζονται από αξίες όπως την απλότητα, την αγάπη για την εμφανή φθορά των πραγμάτων καθώς και την αποφυγή της προσκόλλησης. Τι σημαίνουν πρακτικά όλα αυτά; Πως κι εμείς, σαν όμορφα κεραμικά σκεύη που, με το πέρασμα του χρόνου, αποκτούμε ρωγμές, σπασίματα, τραύματα… μπορούμε μέσα από αυτά να αναγεννηθούμε ακόμα πιο όμορφοι, πιο σοφοί, πιο ολοκληρωμένοι. Κάθε τι που βαφτίζουμε «ατυχία» «αποτυχία» «λάθος» «τραύμα» είναι ένα ακόμα κεφάλαιο στην ιστορία μας και δεν μπορεί παρά να μας οδηγεί στο επόμενο με ακόμα μεγαλύτερο συναισθηματικό και πνευματικό πλούτο από πριν.
Επειδή όμως στη θεωρία όλα είναι κάπως ποιο εύκολα, έχω φτιάξει μια μικρή λίστα με αναπλαισιωτικές προτάσεις για να βάλεις το «kintsugi» στη ζωή σου.
Μπροστά σε μια δυσάρεστη εξέλιξη ή μια αποτυχία απάντα στην ερώτηση «Πώς είναι αυτό το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσε να μου συμβεί;»
Όταν μια σχέση περνάει κρίση, αναρωτήσου πώς μπορεί αυτή η περίοδος να γίνει η πιο γόνιμη στιγμή για να επιλύσετε κάποιες διαφωνίες και να δεθείτε πιο βαθιά.
Όταν δυσκολεύεσαι μπροστά σε μια αλλαγή θυμήσου πως οι αλλαγές είναι ο μόνος τρόπος να εμπλουτίσεις την εμπειρία της ζωής σου, γι’ αυτό και απαιτούν θάρρος.
Όταν μοιάζει δύσκολο να αγαπήσεις τον εαυτό σου, σκέψου πόσο όμορφο είναι ένα σκεύος kintsugi κι ας είναι πολύ μακριά από το «τέλειο»-αρτιμελές σκεύος που ήταν κάποτε.
Έτσι την επόμενη φορά που θα δεις τις ραγάδες σου στον καθρέφτη, φαντάσου τες ζωγραφισμένες από χρυσάφι… Όταν ξεθυμάνει ένας καυγάς, πιάσε τα χέρια του ανθρώπου σου και θύμισέ του ότι είστε μία ομάδα, μαζί… Κι όταν τα σχέδιά σου πάνε στραβά, γέλα, ξεκουράσου και δοκίμασε πάλι αξιοποιώντας ό,τι νέα γνώση κέρδισες.
Τι σημαίνει kintsugi για σένα και πώς θα το βάλεις στη δική σου ζωή;
