Μήπως σου θυμίζουν κάτι οι παρακάτω προτάσεις; Μήπως τις έχεις ακούσει σε κάποιο φιλικό τραπέζι ή τα έχεις πει ο ίδιος;
-«Ρε συ μπράβο! Εσύ έχεις γίνει πετσί και κόκκαλο! Τώρα μάλιστα.»
-«Ας φάω να το ευχαριστηθώ τώρα που μπορώ, ξεκινάω δίαιτα από αύριο.»
-«Τελείωσαν οι γιορτές, ώρα να συμμαζευτώ. Κομμένα όλα.»
-«Είδες; Έχασε τα περιττά κιλά και άλλαξε όλη της η ζωή.»
-«Το μόνο θετικό από την ίωση ήταν ότι έχασα 2-3 κιλά. Να αρρωσταίνω συχνότερα.»
Αν ναι, τότε σίγουρα διάβασε το άρθρο μας, γιατί μάλλον είσαι και εσύ «θύμα» του diet culture. Αν και δεν υπάρχει επίσημος ορισμός για την κουλτούρα της δίαιτας -aka “Diet Culture”- η Christy Harrison, συγγραφέας του βιβλίου Anti-Diet , προσπάθησε να τον προσεγγίσει (και μάλλον το έκανε αρκετά ικανοποιητικά) στο blog της το 2018, ορίζοντας την ως:
Ένα σύστημα πεποιθήσεων που λατρεύει το αδύνατο σώμα και το εξισώνει με την υγεία και ηθική αρετή, ενώ ταυτόχρονα προάγει την απώλεια βάρους και τη διατήρηση χαμηλού βάρους ως τρόπο ανύψωσης της κοινωνικής θέσης και δαιμονοποιεί ορισμένα τρόφιμα και διαιτητικά σχήματα ενώ εξυψώνει άλλα.
Mε απλά λόγια, η κουλτούρα της δίαιτας είναι μια κοινωνική «εφεύρεση» που μας λέει -ορίζει- πώς πρέπει να τρώμε και να φαινόμαστε. Μας λέει ακόμα, ότι αν το σώμα μας μοιάζει ή θυμίζει αδύνατο, γινόμαστε πιο αποδεκτοί από το κοινωνικό σύνολο και κατά τη δική τους άποψη πιο υγιείς. Πώς όμως ορίζει κανείς την υγεία; Και πώς η εξωτερική εμφάνιση, μπορεί να γίνει κριτήριο για την σωματική, πνευματική και ψυχική υγεία ενός ανθρώπου;
Είδες πως η κουλτούρα της δίαιτας επηρεάζει τη ζωή μας και ούτε που το παίρνουμε χαμπάρι;
Και όχι, δεν είναι φυσιολογική. Δεν είναι λειτουργική. Αλλά κυρίως: Δεν προάγει την υγεία σε καμία της έκφανση -σωματική ή ψυχική.
Αντιθέτως, έχει τον τρόπο υποσυνείδητα να δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα για το φαγητό και για το σώμα μας, να μας κάνει εμμονικούς τόσο με τη δική μας εικόνα αλλά και με των γύρω μας και όλο αυτό καταλήγει σε ένα φαύλο κύκλο από τον οποίο, κακά τα ψέματα, απαιτείται αγώνας για να βγούμε.
Αυτό που θα ήθελα εγώ να σε βάλει σε σκέψεις την επόμενη φορά που θα επιλέξεις το «υγιεινό» έναντι του «ανθυγιεινού» είναι ο λόγος, η πηγή της επιλογής σου. Είναι πράγματι αυτό το φαγητό που σου φωνάζει το σώμα σου ότι λαχταρά και χρειάζεται για τη σωστή θρέψη του;
Είναι αυτό που θα σου δώσει τα απαραίτητα εφόδια για μια γεμάτη μέρα που όμως εσύ δεν θα αδειάσεις από ενέργεια; Ή μήπως είναι αυτό που νιώθεις/σου είπαν/έμαθες ότι είναι το σωστό; Κι αν κάποιος σου είπε ότι αυτή είναι η καλύτερη επιλογή, πόσα άραγε γνωρίζει πραγματικά για εσένα; Ξέρει στην πραγματικότητα την ποσότητα τροφής που χρειάζεται το σώμα σου, το είδος αλλά και τη συχνότητα της φυσικής δραστηριότητας που σου ταιριάζει και σε εμπνέει πραγματικά;
Θυμήσου τη θέση του φαγητού στις κουλτούρες ανά χώρα στον κόσμο. Ιδιαίτερα στη χώρα μας, φαγητό σημαίνει θρέψη, σημαίνει γιορτή, απόλαυση και ικανοποίηση. Δεν σημαίνει μέσο χειραγώγησης και τιμωρίας του σώματός μας, και είναι στο χέρι μας να μην σημαίνει ποτέ.
Σίγουρα η υγεία μας -σωματική και ψυχική- είναι κάτι που οφείλουμε να εξασφαλίζουμε ανά πάσα ώρα και στιγμή και με κάθε κόστος, γιατί το χρωστάμε πρωτίστως σε εμάς τους ίδιους. Η ευεξία σε τους δύο αυτούς τομείς της, προϋποθέτει τόσο την αποφυγή επιβλαβών συνηθειών, όπως για παράδειγμα το κάπνισμα και η έλλειψη της κίνησης, όσο και την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής εστιασμένο σε διατροφικές συνήθειες που μπορούν να μας χαρίσουν τη θρέψη που χρειαζόμαστε. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η εικόνα του σώματός μας αποτελεί τον καθρέφτη της υγείας μας και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αφήνεται να εννοηθεί ότι αντικατοπτρίζει την αξία μας ως άτομα.
Άλλωστε μόνο εσύ ξέρεις ποιος είσαι και τι αξίζεις. Κι εγώ σου λέω ότι αξίζεις τα καλύτερα!
