Με την εξέλιξη της τεχνολογίας μας δίνεται η δυνατότητα για άμεση πληροφόρηση σε ό,τι συμβαίνει, τη στιγμή που συμβαίνει και σε όποιο σημείο του πλανήτη και αν συμβαίνει. Την ίδια πρόσβαση έχουν και τα παιδιά μας που αυτή τη δύσκολη περίοδο με τον πόλεμο στην Ουκρανία γίνονται αποδέκτες ειδήσεων και εικόνων καταστροφής, ξεριζωμού, πόνου, και θανάτου μέσα από τους τηλεοπτικούς μας δέκτες  και το ίντερνετ. 

Πώς θα μπορέσουμε να προφυλάξουμε τα παιδιά μας, από τις εικόνες του πολέμου που προβάλλονται, για πάνω από ένα μήνα τώρα μέσα στο σαλόνι του σπιτιού μας; Πως θα βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αντιμετωπίσουν τον φόβο και να ανταπεξέλθουν με το λιγότερο ψυχικό κόστος των τραυμάτων που προκαλούνται στο μυαλό και στη ψυχή τους από τη φρίκη του πολέμου;  Η κα Βίκυ Δασκαλάκη, Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, απαντάει για το πως μπορούμε να προσφέρουμε ασφάλεια και ηρεμία στα παιδιά μας, καθώς η τηλεόραση μεταδίδει έναν πόλεμο, μέσα στο σπίτι μας.

πώς να μιλήσω στο παιδί για τον πόλεμο

Matti/Pexels

«Γιατί γίνεται πόλεμος, θα γίνει και στη χώρα μας;» Ο ρόλος των γονέων

Ερωτήσεις αγωνίας των παιδιών όπως «Γιατί γίνεται πόλεμος στην Ουκρανία, θα γίνει και στη χώρας μας;», αίσθημα αδικίας, φρίκης και τρόμου πλημμυρίζουν το μυαλό και τη ψυχή του παιδιού, καθώς τα τηλεοπτικά κανάλια μεταδίδουν ήχους πολέμου καταστροφή και προσφυγιάς. Ειδικά οι εικόνες παιδιών που αποχαιρετούν τον γονέα στρατιώτη, εγκαταλείποντας σπίτι, ασφάλεια και ό,τι γνώριμο για κάτι άγνωστο, είναι αυτές που καταγράφονται πιο έντονα στις παιδικέ ψυχές. Και ο γονέας καλείται να απαντήσει και να καθησυχάσει το παιδί με σαφείς απαντήσεις ώστε να νοιώσει  ασφάλεια στο σπίτι, στο σχολείο,  στη γειτονιά του χωρίς να αναπαράγει στο μυαλό του εικόνες χάους, καταστροφής και ήχους πολέμου.

πώς να μιλήσω στο παιδί για τον πόλεμο

Kat/ Unsplash

Είναι πολύ σημαντικό ο γονέας να μεταδώσει το παιδί το αίσθημα πληρότητας, ασφαλείας, ηρεμίας και γαλήνης αποδεικνύοντας του ότι δεν συντρέχει κίνδυνος πολέμου και στη χώρα του. Τα παιδιά, έχουν ανάγκη να νοιώθουν ότι ζουν σε ειρηνικό κλίμα θαλπωρής οικογενειακής ζεστασιάς και προστασίας από τους γονείς τους. Η επιβεβαίωση, λοιπόν ότι δεν πρόκειται να πάθουν κάποιο κακό είναι βασικό να παρέχεται αυτές τις ήμερες καθώς εξελίσσεται ένας πόλεμος σε μια ευρωπαϊκή χώρα, τονίζει η ειδικός

Ωστόσο, ο γονέας κρίνεται απαραίτητο να λέει αλήθειες χωρίς να τρομάζει το παιδί. Είναι λοιπόν, σημαντικό να ενημερώσει το παιδί του ότι πράγματι κάποια αλλά παιδιά, μικρότερα ή συνομήλικα του, διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο ζώντας σε εμπόλεμη ζώνη ούτως ώστε το παιδί να μάθει να κρίνει τη διαφορά στον κίνδυνο και ίσως γιατί όχι να κατανοήσει την αξίας της ειρήνης. 

Με τον τρόπο αυτό, όταν βρεθεί αντιμέτωπο με παιδιά που έχουν ακολουθήσει τον δρόμο της προσφυγιάς θα είναι προετοιμασμένο να τ’ αποδεχτεί και εξοικειωμένο να συνομιλήσει μαζί τους, να μοιραστεί εικόνες και βιώματα. 

πώς να μιλήσω στο παιδί για τον πόλεμο

Ahmed Akacha/ Pexels

Η δύναμη της οικογένειας αντιμετώπιση του τραύματος

Αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τον κεντρικό ρόλο των θετικών οικογενειακών αλληλεπιδράσεων και την ικανότητα αντιμετώπισης του τραύματος ως μέρος μιας  συνεργάσιμης ομάδας ώστε να επιτύχουμε την καλύτερη επούλωση των αρνητικών αντιδράσεων των παιδιών που έχουν εκτεθεί σε εικόνες βομβαρδισμών, καταστροφών και πλήρους κατάρρευσης του συλλογικού κράτους – πολιτείας γύρω τους, εξαιτίας των εμπόλεμων συρράξεων. 

Η γονική αγάπη και η οικογενειακή οικειότητα έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν τα παιδιά στο να επικεντρώσουν τις προσπάθειές  τους  ώστε να αντέξουν τις αντιξοότητες ενός επικείμενου πολέμου. Η οικογενειακή συνοχή και η παροχή ενός αισθήματος ασφάλειας αυξάνουν την ανθεκτικότητα στα παιδιά που εκτίθενται είτε απευθείας είτε μέσω των εικόνων και της ανεμπόδιστης πληροφόρησης σε τέτοιες καταστάσεις συγκρούσεων και πολέμου. Είναι πολύ σημαντικό να ελαχιστοποιηθεί η όποια επίδραση στην ψυχική υγεία και στην λειτουργικότητα στις ζωές αυτών των παιδιών.

πώς να μιλήσω στο παιδί για τον πόλεμο

John Mark/ Unsplash

Η γονική ζεστασιά, φροντίδα, προστασία, το αίσθημα ασφάλειας που προσφέρει η οικογένεια είναι ο εξισορροπητικός παράγοντας στον μετριασμό των μετατραυματικών αντιδράσεων των παιδιών.

Αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών της  ανθρώπινης συμπεριφοράς έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η υψηλή ανταπόκριση των γονέων ή των κηδεμόνων στις ανησυχίες παιδιών καθώς και η ενσυναίσθηση εκ μέρους των γονέων έχουν αναγνωριστεί ως δύο ισχυρές προϋποθέσεις δημιουργίας ανθεκτικών δομών. Επιπλέον, η διαπραγμάτευση και ο διάλογος  θα μπορούσε να προσφέρει έναν τόπο που ενθαρρύνει τον αυτοέλεγχο και ενισχύει το χρόνο-χώρο  του παιδιού, καταλήγει η κα Δασκαλάκη.

Μερικά ακόμα θέματα γονεϊκότητας: 

Diaphobia: Τι μας εμποδίζει να κάνουμε διάλογο με τα παιδιά μας;

Οι ερωτήσεις που κάνουν τα παιδιά και πώς να απαντήσεις