Όσο περισσότερο καθυστερεί μια γυναίκα να κάνει παιδί τόσο αυξάνονται τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν όσον αφορά τη σύλληψη και την εγκυμοσύνη. Για να είσαι απόλυτα βέβαιη για τις επιλογές σου, καλό είναι να ξέρεις όλη την αλήθεια καταρρίπτοντας τις λάθος πεποιθήσεις σχετικά με τη γυναικεία γονιμότητα.
Με τη συνεργασία του Δρ. Αναστάσιου Γιαντζόγλου, ειδικού σε θέματα υπογονιμότητας λύνουμε όλες σου τις απορίες μέσα από 8 ερωτήσεις για τη γυναικεία γονιμότητα.
Ποια είναι η καλύτερη ηλικία για να τεκνοποιήσει μια γυναίκα;
Η καλύτερη ηλικία για να κάνει μια γυναίκα παιδιά είναι η δεκαετία μεταξύ 25 και 35 δεδομένου ότι τότε έχει την καλύτερη ποιότητα και ποσότητα ωαρίων. Στη δεκαετία των 20 ετών συμβαίνει το αποκορύφωμα της αναπαραγωγικής ικανότητας που αρχίζει όμως να μειώνεται δραστικά μετά τα 35 και ακόμα περισσότερο μετά τα 40. Πέρα από τον αριθμό των ωαρίων που φθίνει με το πέρασμα του χρόνου, μειώνεται και η ποιότητα των ωαρίων γεγονός που έχει δύο βασικές επιπτώσεις. Η μία είναι ότι τα ωάρια τα οποία υπάρχουν στις ωοθήκες σου από την ώρα που γεννήθηκες καθώς γερνούν αλλάζουν μορφολογικά π.χ. η επιφάνειά τους γίνεται πιο σκληρή με αποτέλεσμα το σπερματοζωάριο να μη μπορεί να τη διαπεράσει οπότε γίνεται πιο δύσκολη η γονιμοποίησή τους. Άλλος λόγος είναι ότι όσο αυξάνει η ηλικία της γυναίκας, αυξάνει ο αριθμός των ωαρίων με χρωμοσωμικές ανωμαλίες με αποτέλεσμα ακόμα κι όταν επιτυγχάνεται η σύλληψη να αυξάνει η πιθανότητα αποβολής ή και η κυοφορία ενός πάσχοντος εμβρύου. Αυτό είναι ο λόγος που η φυσιολογική σύλληψη για τις γυναίκες μετά τα 35 και ιδιαίτερα μετά τα 40 είναι πιο δύσκολη χωρίς, όμως, να σημαίνει ότι δεν είναι δυνατή.
Πόσο δύσκολο είναι για ένα ζευγάρι να συλλάβει;
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Π.Ο.Υ. περίπου το 10 έως 12% των ζευγαριών που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία αντιμετωπίζει δυσκολία στο να συλλάβει και πιθανόν να μην συλλάβει τον πρώτο χρόνο ενώ ένα 15% είναι ζευγάρια με πρόβλημα υπογονιμότητας που θα χρειαστούν να απευθυνθούν στον ειδικό της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για να καταφέρουν να συλλάβουν. Το γεγονός ότι όλο και μεγαλύτερος αριθμός γυναικών αναβάλει τη μητρότητα και παίρνει την απόφαση να συλλάβει σε μεγαλύτερη ηλικία αποτελεί βασική αιτία για την αύξηση της υπογονιμότητας.
Πότε θεωρείται ότι ένα ζευγάρι έχει πρόβλημα υπογονιμότητας;
Με τον όρο υπογονιμότητα ορίζεται η αδυναμία ενός ζευγαριού να επιτύχει σύλληψη και να αποκτήσει μωρό, έπειτα από τουλάχιστον ένα χρόνο τακτικών σεξουαλικών επαφών κατά τις μέρες της ωορρηξίας χωρίς αντισυλληπτική προστασία. Γι’ αυτό ένα ζευγάρι που δεν έχει επιτύχει σύλληψη μετά από 12 μήνες θα πρέπει να απευθυνθεί στον ειδικό, ενώ το διάστημα αυτό μειώνεται στους έξι μήνες αν η γυναίκα είναι άνω των 35. Το να συνεχίζει το ζευγάρι τις προσπάθειες για σύλληψη πέραν αυτού του διαστήματος, δεν αποκλείει ότι θα τα καταφέρουν. Αποτελεί όμως λόγο για να επισκεφτεί το ζευγάρι ένα κέντρο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αφού είναι πιθανό να αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπογονιμότητας που απαιτεί ειδική διάγνωση και αντιμετώπιση.
Η υπογονιμότητα είναι ανδρική ή γυναικεία υπόθεση;
Για την υπογονιμότητα ευθύνονται σε ποσοστό περίπου 40% οι γυναίκες και 40% οι άνδρες. Το υπόλοιπο 20% αναφέρεται ως ανεξήγητη υπογονιμότητα. Γι’ αυτό ένα ζευγάρι που δυσκολεύεται να συλλάβει θα πρέπει να απευθυνθεί μαζί στον ειδικό για να κάνουν και οι δύο τις απαραίτητες εξετάσεις που θα προσδιορίσουν την αιτία της υπογονιμότητας. Σε κάποιες περιπτώσεις πάντως μπορεί να διαπιστωθούν και στους δύο πρόβλημα υπογονιμότητας και ανάλογα να αντιμετωπιστούν με τις κατάλληλες θεραπείες ή το ζευγάρι να οδηγηθεί στη λύση της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί το τέλος της ικανότητας σύλληψης;
Γνωρίζουμε ότι η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί το τέλος της αναπαραγωγικής ικανότητας της γυναίκας. Έτσι πολλές γυναίκες θεωρούν ότι όσο έχουν περίοδο μπορούν να συλλάβουν ακόμα κι αν έχουν υπερβεί τα σαράντα ή τα σαρανταπέντε και δεν έχουν κάνει ακόμα παιδί. Στην πραγματικότητα αν μια γυναίκα έχει περάσει τα σαράντα ακόμα κι αν έχει περίοδο είναι πολύ πιθανό να δυσκολευτεί να συλλάβει λόγω της κακής ποιότητας ωαρίων. Επίσης όσο μεγαλώνει σε ηλικία αυξάνει και η πιθανότητα εμφάνισης γυναικολογικών προβλημάτων που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την γονιμότητα π.χ. ινομυώματα, πολύποδες, κύστεις ωοθηκών κ.α..
Το κάπνισμα επηρεάζει τη γονιμότητα;
Το κάπνισμα επηρεάζει τη φυσιολογική λειτουργία των ωοθηκών και προκαλεί γήρανση των ωαρίων, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιο δύσκολο να συλλάβεις αν είσαι καπνίστρια. Επίσης μπορεί να επισπεύσει την εμμηνόπαυση. Τέλος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά ακόμα και το αποτέλεσμα της εξωσωματικής γονιμοποίησης αφού οι έρευνες δείχνουν ότι τα ζευγάρια που καπνίζουν και κάνουν εξωσωματική έχουν πιο χαμηλά ποσοστά επιτυχίας από εκείνα που δεν καπνίζουν.
Η κατάψυξη ωαρίων εξασφαλίζει μια εγκυμοσύνη στο μέλλον;
Με τη μέθοδο κατάψυξης ωαρίων μπορούν να καταψυχθούν ωάρια για μελλοντική χρήση. Ακόμα όμως και με αυτό το back up, δεν είναι απόλυτα βέβαιο ότι μια γυναίκα θα καταφέρει να αποκτήσει παιδί. Κατά την απόψυξη μπορεί να καταστραφεί ένας αριθμός ωαρίων ή κάποια να μην καταφέρουν να γονιμοποιηθούν. Aυτό που φαίνεται ότι κάνει τη διαφορά είναι η ηλικία κατά τη οποία καταψύχει μια γυναίκα τα ωάρια που πρέπει να είναι κάτω των 35 ή 37. Όσο πιο νέα είναι η γυναίκα που κάνει κατάψυξη ωαρίων τόσο πιο αυξημένες οι πιθανότητες και να καταψυχθούν περισσότερα ωάρια αλλά και η ποιότητά τους να οδηγήσει σε επιτυχή γονιμοποίηση αργότερα. Γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, ιδιαίτερα πάνω από 38 ετών, δεν αναμένεται να έχουν αντίστοιχα ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Γενικά γυναίκες που καταψύχουν τα ωάρια τους στην ηλικία των 30 έχουν περίπου 60% πιθανότητες να μείνουν έγκυες χρησιμοποιώντας τα ωάρια αυτά ενώ για τις γυναίκες στα 40 οι πιθανότητες μειώνονται στο 10% .
Μέχρι ποια ηλικία μπορεί μια γυναίκα να κάνει εξωσωματική;
Μπορεί το όριο ηλικίας στην χώρα μας να επιτρέπει σε μια γυναίκα να κάνει εξωσωματική ακόμα και μέχρι τα 52 της χρόνια, όμως η αλήθεια είναι ότι όσο αυξάνει η ηλικία της τόσο μειώνεται η πιθανότητα επιτυχίας της εξωσωματικής. Επίσης όσο πιο μεγάλη είναι σε ηλικία τόσο μειώνεται η πιθανότητα να συλλάβει με τα δικά της ωάρια και να χρειαστεί να χρησιμοποιήσει ωάρια δότριας κατά τη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης προκειμένου να συλλάβει.
