Ο Οράτιος προσευχόταν να αποκτήσει ένα κομμάτι γης όχι πολύ μεγάλο, που θα έχει κήπο, θα βρίσκεται κοντά σε μια πηγή και θα περιβάλλεται από δέντρα. Ο Ρωμαίος ποιητής περιγράφει με απλό και ουσιαστικό τρόπο τη βαθύτερη ανάγκη του ανθρώπου να παραμείνει μέρος της φύσης. Το αυτονόητο, που έχει γίνει ζητούμενο στην εποχή μας, ορίζεται με τον όρο “biophilia” και υπόσχεται λιγότερο άγχος. Με απλά λόγια, βιοφιλία είναι η αγάπη για τη ζωή και για όλα τα ζωντανά φυσικά συστήματα και χαρακτηρίζει μια αρχαία πρακτική -κυρίως αρχιτεκτονική- που ενσωμάτωνε φυσικά στοιχεία στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων διατηρώντας τη σχέση τους με το οικοσύστημα. Ο «δικός μας» Παρθενώνας και το Πάνθεον στη Ρώμη είναι από τα πρώτα δείγματα βιοφιλικού σχεδιασμού, και η αλήθεια είναι πως οι αρχαίοι είχαν να αντιμετωπίσουν πολλά, σίγουρα όμως όχι τις βλαβερές συνέπειες του άγχους.

Τι είναι το biophilic design;

«Υγιή» σπίτια για ευτυχισμένους ενοίκους! Κι αυτό δεν επιτυγχάνεται μόνο τοποθετώντας φυτά μέσα στο σπίτι ή το γραφείο, αλλά απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση. Προσοχή, όμως, δεν ταυτίζεται με το κεφάλαιο της πράσινης αρχιτεκτονικής, η οποία δίνει έμφαση στην υπεύθυνη αντιμετώπιση του φυσικού περιβάλλοντας για να σωθεί ο πλανήτης. Αν και ο βιοφιλικός σχεδιασμός εμπεριέχει την οικολογική συνείδηση και τη βιοκλιματική προσέγγιση, εστιάζει περισσότερο στην ευζωία των ανθρώπων. Μια μελέτη του Roger Ulrich, καθηγητή Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας Τσάλμερς της Σουηδίας, δείχνει ήδη από το 1984 πόσο επηρεάζει το δομημένο περιβάλλον την υγεία των ανθρώπων (ασθενείς που είχαν την καλύτερη θέα στη φύση ανάρρωσαν από χειρουργικές επεμβάσεις γρηγορότερα). Σήμερα, ο ανερχόμενος κλάδος της Νευροεπιστήμης επιμένει ότι η αρχιτεκτονική πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη της την επανασύνδεση του ανθρώπου με τη φύση, γιατί τα πλεονεκτήματα είναι πολλά και σημαντικά: μείωση του άγχους και της αρτηριακής πίεσης, καλύτερη συγκέντρωση, καλύτερη συναισθηματική και πνευματική λειτουργία, αύξηση της παραγωγικότητας. Εξ ου και η σπουδή μεγάλων εταιρειών, όπως η Google, να ενσωματώσουν κάθετους κήπους μέσα στα γραφεία τους. Για τον Stephen R. Kellert, εκλιπόντα καθηγητή Κοινωνικής Οικολογίας στο Γέιλ και έναν από τους πρωτεργάτες της σύγχρονης «βιοφιλίας», το biophilic design είναι «η αρχιτεκτονική της ζωής».

Οδηγίες βιοφιλίας

Ορισμένες συμβουλές biophilic design μπορεί να τις ακολουθούμε ήδη. Ωστόσο, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει να ενεργούμε αποσπασματικά. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ένα μεγάλο παράθυρο και δυο-τρία φυτά δεν λύνουν το πρόβλημα. Το ζητούμενο είναι η επαφή με τη φύση, επομένως, όταν αυτό δεν είναι εφικτό πρέπει να δημιουργήσουμε τις συνθήκες που θα μας θυμίσουν ότι είμαστε μέρος της.

  • Kαι εγένετο άπλετο φως: Προτιμάμε χώρους με μεγάλα παράθυρα, φεγγίτες και αίθρια. Το φυσικό φως καλό είναι να ενισχύεται και από τις κατάλληλες πηγές τεχνητού φωτισμού.
  • Οπτική επαφή με τη φύση: Να επιδιώκουμε να βλέπουμε δέντρα, λίμνη, θάλασσα. Αν δεν έχουμε τη δυνατότητα, να διακοσμούμε με πίνακες, φωτογραφίες και σχέδια με δυναμικές στιγμές της πανίδας και της χλωρίδας.
  • Οργανικές φόρμες: Αποφεύγουμε τα γεωμετρικά σχήματα όχι μόνο στα έπιπλα, αλλά και στον εσωτερικό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Όπως και να το δούμε, ένα τετράγωνο δεν είναι και τόσο φυσικό!
  • Outdoors-indoors: Φροντίζουμε ώστε τα όρια ανάμεσα στον εξωτερικό και τον εσωτερικό χώρο να αλλάζουν ανάλογα με την εποχή – η βεράντα γίνεται μέρος του καθιστικού.
  • Made by nature: Επιλέγουμε αποχρώσεις που παραπέμπουν στη γη, τη θάλασσα, τον ουρανό και υλικά όπως δέρμα, ξύλο, πέτρα και άλλα με τη λιγότερη δυνατή τεχνητή επεξεργασία.
  • Φυτά ναι, αλλά…: Προτιμάμε εκείνα που αλλάζουν χρώμα και μορφολογία ανάλογα με την εποχή, καθαρίζουν την ατμόσφαιρα και κινούνται με το αεράκι. Έχουμε υπόψη ότι φτέρη, αλόη, αράχνη, δράκαινα και κρινάκια, αλλά και «πράσινοι τοίχοι» είναι ιδανικές επιλογές.
  • Η παρουσία του νερού: Είναι απαραίτητο να βλέπουμε νερό μέσα ή έξω από το σπίτι ή, τουλάχιστον, να ακούμε τον ήχο του.
  • Ενδίδουμε στις εφαρμογές της βιομιμητικής: Προτιμάμε σοβάδες και χρώματα με ειδικές μικροδομές που μιμούνται τα φύλλα του λωτού ή του μπρόκολου, αλλά λάμπες led που παραπέμπουν σε πυγολαμπίδες.

Διάβασε επίσης: Το 2022 η καθαριότητα του σπιτιού γίνεται πιο οικολογική