Είναι εντυπωσιακό το πόσο πολύ τα όρια μπορεί να βελτιώσουν τη ποιότητα μιας σχέσης. Ωστόσο, η θέσπιση των ορίων δεν είναι κάτι απλό, ούτε συμβαίνει από τη μια στιγμή στην άλλη. Ας δούμε μαζί τί είναι τα υγιή προσωπικά όρια και με ποιους τρόπους μπορείς να ξεκινήσεις το ταξίδι της οριοθέτησης.

Ο εαυτός σου απαρτίζεται, μεταξύ άλλων από επιθυμίες, όνειρα, προτιμήσεις, ανάγκες και αξίες. Τα όρια σου ξεκινούν από το σημείο εκείνο που μια συνθήκη ή μια συμπεριφορά έρχεται ενάντια ή εμποδίζει τον αληθινό εαυτό σου να αναπτυχθεί και να εκφράζεται με ελευθερία.

Για παράδειγμα, μπορεί η ειλικρίνεια να είναι κάτι πολύ σημαντικό για εσένα, δηλαδή να είναι μια από τις αξίες σου. Σε αυτή τη περίπτωση, εάν το άτομο με το οποίο συνδέεσαι δεν είναι ειλικρινές, τότε ίσως είναι χρήσιμο να βάλεις το όριο σου εκφράζοντας την άρνηση σου στο να δεχτείς μια ανειλικρινής συμπεριφορά.

Υγιή προσωπικά όρια: Πώς όμως θα μάθεις να οριοθετείσαι;

Μάθε περισσότερες πτυχές του εαυτού σου και σε τί φάση βρίσκεσαι στο παρόν. Για να μάθεις να βάζεις όρια, πρέπει πρώτα να γνωρίζεις τί θέλεις, τί χρειάζεσαι και τί είναι σημαντικό για σένα. Είναι σημαντικό λοιπόν, να αφιερώσεις χρόνο στο να ανακαλύψεις εσένα γενικά και ειδικά στο παρόν. Και αυτό γιατί, δεν θέλουμε πάντα τα ίδια πράγματα και οι προτεραιότητες αλλάζουν ανά φάση ζωής. Την ίδια στιγμή όμως, υπάρχουν και παγιωμένες επιθυμίες, αξίες και όνειρα που δεν αλλάζουν εύκολα.

Αποδέξου ότι τα όρια δεν τα βάζεις μόνο στους άλλους, αλλά και στον ίδιο σου τον εαυτό

Σίγουρα μπορείς να εντοπίσεις συμπεριφορές σου που δεν ωφελούν εσένα και τη σχέση σου. Είναι και αυτές λοιπόν, ένα πεδίο επαναδιαπραγμάτευσης και οριοθέτησης. Εντόπισε τί κάνεις που δεν ωφελεί και προσπάθησε με προσωπική δουλειά να το αλλάξεις. Κάτι που σίγουρα θα σε βοηθήσει να καταλάβεις περισσότερα για τη συμπεριφορά που θέλεις να αλλάξεις είναι να αναρωτηθείς πότε συμβαίνει και σε σχέση με τί. Κάθε συμπεριφορά μας συμβαίνει σε σχέση με κάτι που γίνεται είτε μέσα μας (π.χ. ένα συναίσθημα), είτε έξω μας (π.χ. μια συμπεριφορά άλλου ατόμου). Για παράδειγμα, κάθε φορά που το άτομο που έχετε σχέση κάνει κάτι για τον εαυτό του, εσύ νιώθεις μόνος/η.

Για υγιή προσωπικά όρια ξεκίνα να λες «όχι» σε μικρά και απλά πράγματα

Το «όχι» είναι κάτι που συνδέεται άμεσα με την οριοθέτηση. Για να συνηθίσεις λοιπόν, σε αυτή τη νέα κατάσταση των ορίων, ξεκίνα από καταστάσεις που δεν σε δυσκολεύουν πολύ.

Κάθε επιτυχημένη οριοθέτηση είναι μια μικρή νίκη

Μπορεί η οριοθέτηση να είναι μια τελείως καινούργια συμπεριφορά που θέλεις να υιοθετήσεις. Δώσε χρόνο στον εαυτό σου, δείξε κατανόηση και αναγνώρισε κάθε επιτυχημένη προσπάθεια, όσο μικρή και αν είναι.

Σκέψου ότι τα όρια που θέλεις να βάλεις, συνήθως δεν αφορούν τον άνθρωπο συνολικά, αλλά κάποιες συμπεριφορές ή καταστάσεις

Πολλές φορές, μπορεί να δυσκολεύεσαι να εκφράσεις την άρνηση σου γιατί θεωρείς ότι αυτό αφορά τον άνθρωπο συνολικά. Στην πραγματικότητα όμως, τις περισσότερες φορές θέλεις να βάλεις τα όρια απέναντι σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά και όχι στο άτομο συνολικά. Για παράδειγμα λοιπόν, μπορείς να πεις «Δεν μ’ αρέσει που δεν βοηθάς στη καθαριότητα του σπιτιού» αντί «Με έχεις κουράσει». Δηλαδή, να εντοπίσεις ακριβώς τη συμπεριφορά που θέλεις να βάλεις τα όρια σου και να εστιάσεις σε αυτήν, παρά να μιλήσεις σε γενικό επίπεδο.

Μίλησε με απλότητα και ειλικρίνεια για το πώς νιώθεις και τί επιθυμείς

Ένα βασικό στοιχείο αποτελεσματικής επικοινωνίας είναι να εστιάσει κανείς στο πώς νιώθει σε σχέση με μια συμπεριφορά και όχι στο τί κάνει λάθος το άλλο άτομο. Έτσι και στη περίπτωση των ορίων, είναι χρήσιμο να μιλήσεις με απλά λόγια για το πώς νιώθεις όταν συμβαίνει κάτι που δεν θέλεις και τί σε κάνει να νιώθεις άνετα. Για παράδειγμα, μπορείς να πεις «Νιώθω άβολα, όταν εσύ κάνεις…, «δεν μου αρέσει να…», «θέλω να…».

Τα υγιή προσωπικά όρια απαιτούν επιμονή και χρειάζονται υπενθύμιση

Όπως προαναφέρθηκε, η οριοθέτηση δεν είναι κάτι που συμβαίνει ξαφνικά, ούτε γίνεται εφάπαξ. Χρειάζεται χρόνος και επιμονή. Έτσι, είναι απόλυτα φυσιολογικό και απαραίτητο να επαναλαμβάνεις στο άλλο άτομο τα όρια σου και να τα υπενθυμίζεις.

Δώσε αξία στον εαυτό σου και τον πολύτιμο εσωτερικό σου κόσμο

Δυστυχώς είναι πολλές οι περιπτώσεις στις οποίες όταν κανείς προσπαθεί να βάλει όρια, το άλλο άτομο να απαξιώνει ή να προσπαθεί να μικρύνει την επιθυμία ή ανάγκη του άλλου. Εσύ λοιπόν, που έχεις αποφασίσει να βάλεις τα όρια σου, μη ξεχνάς ότι αυτό που νιώθεις και θέλεις είναι πραγματικό και πολύ σημαντικό. Αυτά που είσαι και αυτά που επιθυμείς από τη σχέση σου έχουν μεγάλη σημασία και χρειάζεται να γίνονται σεβαστά.

Μπορεί, επίσης, να σε ενδιαφέρουν:

Πώς βάζουμε όρια στα παιδιά και από ποια ηλικία
Προσωπικά όρια: Γιατί είναι απαραίτητα και πώς θα τα δημιουργήσεις;