Έχεις δει την ταινία Χαμένοι στη Μετάφραση της Σοφία Κόπολα; Εγώ την είδα λίγες μέρες πριν το δικό μου ταξίδι στο Τόκιο και υπήρξαν πολλές στιγμές στη διάρκεια της διαμονής μου εκεί, που γέλασα φέρνοντας στο μυαλό μου στιγμιότυπα της ταινίας. Από τα πρώτα λεπτά της άφιξής μου στο αεροδρόμιο Ναρίτα, ένιωσα μια ασήμαντη μικροσκοπική κουκίδα στο χάρτη της μεγαλύτερης πληθυσμιακά πόλης του κόσμου. Ταυτόχρονα συνειδητοποίησα ότι στο παράλληλο αυτό σύμπαν που βρέθηκα, εκτυλίσσονται τόσο διαφορετικές σκηνές από τη δική μου πραγματικότητα, που σίγουρα θα χαραχτούν στη μνήμη μου και θα αφηγούμαι με ενθουσιασμό αρκετά χρόνια αργότερα.
Την πρώτη εμπειρία από το ταξίδι στο Τόκιο την έζησα -όπως είναι αναμενόμενο ίσως- στο WC του αεροδρομίου. Η αστραφτερή καθαριότητα πέρασε σε δεύτερη μοίρα, όταν αντί για το απλό δικό μας καζανάκι, αντίκρισα άπειρα κουμπάκια στο πλάι της λεκάνης. Αφού ξεπέρασα το σοκ ότι πάτησα λάθος κουμπί και εκτοξεύτηκε ζεστό νερό, διαπίστωσα ότι αυτή η high tech τουαλέτα μού έδινε τη δυνατότητα από το να ακούω ήχους καταρράκτη ή πουλιών, ενώ κάνω την ανάγκη μου, μέχρι να πλυθώ, αν θέλω, στο τέλος! Κατάλαβα ότι για τους Ιάπωνες η τουαλέτα είναι χώρος ιεροτελεστίας όταν, αφού έφτασα στο σπίτι που θα έμενα για τις υπόλοιπες δέκα ημέρες, είδα ότι υπήρχε διαφορετικό δωμάτιο για να κάνεις το μπάνιο σου και διαφορετικό δωμάτιο για το… θρόνο -τη λεκάνη της τουαλέτας. Και το καλό είναι ότι το ενδιαφέρον και η φροντίδα τους για τη φυσική ανθρώπινη ανάγκη δεν εξαντλείται στους ιδιωτικούς χώρους. Τόσο στους δρόμους (ακόμα και σε μεγάλες κεντρικές λεωφόρους), όσο και σε σταθμούς του μετρό υπάρχουν ανά κάποια μέτρα πεντακάθαρες τουαλέτες για δωρεάν δημόσια χρήση.
Ταξίδι στο Τόκιο
Εκτός από τα WC, όμως, που δικαιωματικά έχουν ξεχωριστή θέση στις αναμνήσεις μου, υπάρχουν και αυτά τα 12 πράγματα που φέρνω στο νου μου κάθε φορά που σκέφτομαι την ιαπωνική πρωτεύουσα:
1) Οι Ιάπωνες είναι ενθουσιώδεις και ομιλητικοί. Μέσα στο μετρό, όμως, και στα υπόλοιπα ΜΜΜ άκουγα μόνο τους ήχους του εκάστοτε οχήματος. Κατά τα άλλα ήταν σαν να βρίσκομαι σε βιβλιοθήκη: κανείς δεν φώναζε και κανείς δεν μιλούσε στο κινητό, παρόλο που όλοι ήταν καλωδιωμένοι.
2) Συνάντησα πολύ κόσμο που φάνηκε να καταλαβαίνει ό,τι λέω στα αγγλικά, αλλά απαντούσε στα γιαπωνέζικα. Χρήσιμες πληροφορίες στα αγγλικά έλαβα ουσιαστικά από τρία άτομα: μία barwoman σε bar που επισκέπτονται πολλοί Ευρωπαίοι στα πλαίσια bar crawling, μία υπάλληλο σε τουριστικό περίπτερο στην περιοχή Ueno και έναν Ιάπωνα δημοσιογράφο ουισκιού (Whiskey Journalist!), που μου έδειχνε με υπερηφάνεια τις εμφιαλώσεις malt whiskey που έφεραν την υπογραφή του.
3) Σε πολύ λίγα μαγαζιά εστίασης βρήκα κατάλογο διαθέσιμο στα αγγλικά. Αν ήμουν τυχερή, είχε εικόνες και τιμές. Αν δεν ήμουν τυχερή, είχε ακόμα και τις τιμές γραμμένες με ιαπωνικά ιδεογράμματα και διάλεγα με κλειστά μάτια!
4) Σε Shushi bar είχα τη δυνατότητα να πάρω από κινούμενη μπροστά μου κορδέλα όποιο πιατάκι ήθελα. Τα πιάτα είχαν διαφορετικό χρώμα ανά κατηγορία. Όταν ερχόταν η ώρα του λογαριασμού, ο σερβιτόρος τοποθετούσε το ένα πιατάκι πάνω στο άλλο και τα σκάναρε με ένα μηχάνημα σαν κινητό. Έτσι υπολόγιζε αυτόματα το ποσό της οφειλής.
5) Ανέβηκα μέχρι τον 43ο όροφο και κατέβηκα μέχρι και στο -3 υπόγειο για να πάω σε μπαρ ή εστιατόριο. Συνέβη μάλιστα να μην έχει θέση να κάτσω και επειδή δεν επιτρεπόταν να υπάρχουν πελάτες χωρίς κάθισμα, να με οδηγήσει η σερβιτόρα σε γειτονικό κατάστημα και την ώρα που πλήρωσα να με ρωτήσουν αν θέλω να επιστρέψω στο αρχικό μαγαζί, όπου τώρα υπήρχε διαθέσιμη θέση (και όχι δεν επρόκειτο για καταστήματα του ίδιου ιδιοκτήτη).
6) Ταξίδι στο Τόκιο και Shibuya: Διέσχισα διάβαση πεζών στο περίφημο σταυροδρόμι της Shibuya μαζί με περίπου 2.500 άτομα χωρίς να πάθω κρίση αγοραφοβίας! Ημερησίως περνούν από εκεί 2.4 εκατομμύρια άνθρωποι.
7) Παρόλο που διέσχισα τεράστιες λεωφόρους με άπειρο κόσμο σε διάφορες ώρες της ημέρας δεν ένιωσα τον παραμικρό φόβο. Φευγαλέα σκέφτηκα βέβαια τι θα γινόταν αν αποφάσιζαν κάποιοι από τους περαστικούς να παραβούν τα βέλη που δείχνουν από πού πας ανεβαίνοντας και από πού κατεβαίνοντας και κάνουν το αντίθετο.
8) Στο μέσο μιας τέτοιας λεωφόρου, στην περιοχή Ginza, βρέθηκα μεσημέρι Κυριακής να πίνω καφέ. Γύρω μου βόλταραν χαλαρά πεζοί, ποδηλάτες, skaters, αφού πολλοί κεντρικοί δρόμοι κλείνουν τις Κυριακές και τα καταστήματα εστίασης τοποθετούν τραπεζοκαθίσματα στη μέση των λεωφόρων.
9) Μπήκα σε κατάστημα μεγάλης αλυσίδας ρούχων και είδα το κεφάλι καθεμιάς από τις εκατοντάδες πωλήτριες που δίπλωναν ρούχα, να σηκώνεται αστραπιαία για να χαιρετίσει με χαμόγελο κάθε έναν πελάτη που περνούσε από μπροστά. Επαναλάμβαναν με χαρά τις ίδιες μελωδικές εκφράσεις. Τόσες φορές που τις άκουσα, σημείωσα ό,τι έπιασα από τα γιαπωνέζικα και googlάροντας βρήκα ότι έλεγαν Καλωσήρθατε: Irasshaimase και Ευχαριστούμε πολύ: Arigato Gozaimasu.
10) Επαναλαμβάνοντας άπειρες φορές την τελευταία έκφραση και κάνοντας υπόκλιση με τις παλάμες ενωμένες στο ύψος της καρδιάς, με αποχαιρέτισαν ιδιοκτήτες καταστημάτων, αφού με ακολούθησαν υπομονετικά μέχρι την έξοδο, πχ. από τον 5ο όροφο μέχρι το ισόγειο.
11) Ήπια καφέ με… timer στη φημισμένη στο fashion-oriented κοινό Harajuku, αφού στα περισσότερα café, λόγω αυξημένης κίνησης, κάθε πελάτης μπορούσε να παραμείνει στο κατάστημα μόνο για μία ώρα. Προηγουμένως είχα κάνει στάση σε κατάστημα που πουλούσε αποκλειστικά και μόνο παιχνίδια των ‘80s.
12) Νόμισα ότι οι αφίσες με τα αγόρια με τα φουτουριστικά μαλλιά (κομμένα περίτεχνα και βαμμένα σε αποχρώσεις του ροζ, του πράσινου κτλ.) που κάλυπταν από πάνω μέχρι κάτω κτίρια της περιοχής Golden Gai στην Shinjuku διαφημίζουν κομμωτήρια. Ενημερώθηκα, όμως, με θλίψη ότι πρόκειται για διαφημίσεις χώρων όπου μπορεί κανείς να βρει συντροφιά για να μιλήσει και να μη νιώθει μόνος.
13) Στη γειτονιά που έμενα είδα κτίριο που μόλις είχε γκρεμιστεί να χτίζεται μέσα σε δέκα μέρες! Φινλανδός φίλος, που έμενε στο Τόκιο αρκετά χρόνια μαζί με τη Γιαπωνέζα σύζυγό του, με ενημέρωσε ότι πολλά κτίρια όταν παλιώνουν -κι αυτό θεωρούν ότι συμβαίνει χοντρικά σε μία δεκαετία- γκρεμίζονται και ξαναχτίζονται!
Το πρώτο πράγμα που αναρωτήθηκα, επιστρέφοντας στο Ελ. Βενιζέλος, είναι αν οι κυλιόμενες σκάλες στο μετρό μας πήγαιναν πάντα τόσο αργά ή εμένα μου φαινόταν έτσι μετά την επίσκεψή μου στο παράλληλο σύμπαν του Τόκιο.
