Όλες οι βιοχημικές διεργασίες του σώματος με στόχο την ανάπτυξη και τη διατήρηση της υγείας και της καλής λειτουργίας του οργανισμού για να συμβούν χρειάζονται θρεπτικά συστατικά, νερό, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα! Οι βιταμίνες, τα μέταλλα και ιχνοστοιχεία αποτελούν τα λεγόμενα «μικροθρεπτικά» συστατικά, τα οποία ο οργανισμός δε μπορεί να συνθέσει από μόνος του και χρειάζεται να τα προσλάβει από τη διατροφή.
Όταν δεν προσλαμβάνετε αρκετές βιταμίνες και μέταλλα από τη διατροφή σας ή δεν γίνεται καλά η απορρόφησή τους από το στομάχι και το λεπτό έντερο (ίσως και λόγω κάποιας πάθησης, όπως η γαστρίτιδα), τότε σταδιακά θα εμφανίσετε ελλείψεις. Όταν πλέον αυτές οι ελλείψεις οδηγήσουν σε εξωτερικά συμπτώματα, όπως η τριχόπτωση, η ξηροδερμία, η κόπωση και πολλά άλλα, τότε έχετε φτάσει στο σημείο που το σώμα σας ζητάει ενίσχυση!
9 βασικά σημάδια που φανερώνουν την έλλειψη βιταμινών και μετάλλων στον οργανισμό
Αξίζει να σημειωθεί πως οι ποσότητες βιταμινών και μετάλλων που χρειάζεται να προσλαμβάνει ο κάθε άνθρωπος ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, τη φυσική δραστηριότητα, την κατάσταση υγείας και το στάδιο στο οποίο βρίσκεστε, για παράδειγμα η εγκυμοσύνη ή ο θηλασμός.
Ούλα που αιμορραγούν εύκολα
Παρατηρείτε ότι τα ούλα σας αιμορραγούν συχνά και εύκολα, χωρίς να τα έχετε ταλαιπωρήσει με σκληρό βούρτσισμα ή με νήμα; Αυτό ίσως υποδηλώνει έλλειψη βιταμίνης C! Αυξήστε την πρόσληψη τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη C, όπως τα εσπεριδοειδή, οι γλυκιές κόκκινες και πράσινες πιπεριές, το γκρέιπφρουτ, οι γλυκοπατάτες, το σπανάκι, το μπρόκολο και τα μούρα, ώστε να προσλάβετε τα 90mg (για άντρες) ή τα 75mg (για γυναίκες) που χρειάζεστε καθημερινά. Ενδεικτικά 1 μέτρια πράσινη πιπεριά σας παρέχει 109mg!
Τριχόπτωση
Υπάρχουν κάποιες περίοδοι μέσα στο έτος όπου μπορεί να παρατηρήσετε πιο έντονη τριχόπτωση σε σχέση με άλλες περιόδους. Εάν όμως η τριχόπτωσή σας είναι έντονη και συνεχής, ίσως έχετε έλλειψη σε ψευδάργυρο και βιοτίνη, γνωστή και ως Β7, που ανήκει στο σύμπλεγμα βιταμινών Β. Προσοχή χρειάζεται εάν έχετε κάποια φλεγμονώδη νόσο στο έντερο, όπου είναι πιθανό να μην απορροφάτε αποτελεσματικά τη βιοτίνη από τα τρόφιμα. Σε ποια τρόφιμα χρειάζεται να δώσετε έμφαση; Αυξήστε την κατανάλωση αυγών, μπανάνας, αμυγδάλων, καρυδιών, κουνουπιδιού, σπανακιού και άλλων πράσινων φυλλωδών λαχανικών, θαλασσινών, μοσχαριού και κακάο.
Νύχια που σπάνε εύκολα και έχουν κοιλότητες, όπως το κουτάλι (spoon nails)
Συνήθη συμπτώματα που δηλώνουν ανεπάρκεια σε σίδηρο. Ειδικά οι γυναίκες είναι περισσότερο ευαίσθητες, καθώς κατά τη διάρκεια της περιόδου η απώλεια αίματος είναι μεγάλη και εντείνει την απώλεια σιδήρου. Επιπλέον, εάν είστε χορτοφάγος ίσως να έχετε έλλειψη σε σίδηρο, εάν η διατροφή σας δεν είναι πλήρης. Μπορείτε να προσλάβετε σίδηρο είτε από ζωικές πηγές, όπου έχει καλύτερη απορρόφηση από το σώμα και αυτές είναι το κόκκινο κρέας και τα θαλασσινά, είτε από φυτικές πηγές. Οι φυτικές πηγές περιλαμβάνουν τα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και το κακάο. Για να απορροφηθεί όμως περισσότερο ο σίδηρος από τα φυτικά τρόφιμα, χρειάζεται και κάποια πηγή βιταμίνης C συνοδευτικά, όπως τα πορτοκάλια, τα λεμόνια, οι φράουλες, οι πιπεριές κ.ά.
Συνεχής κόπωση
Εάν δεν σχετίζεται με κάποια παθολογική κατάσταση, όπως κάποια θυρεοειδοπάθεια ή καρδιαγγειακή νόσο, μπορεί να υποδεικνύει έλλειψη σιδήρου και βιταμίνης D. Για τις πηγές και την απορρόφηση του σιδήρου αναφέρθηκα στην προηγούμενη παράγραφο. Η βιταμίνη D είναι μία από τις πιο σημαντικές βιταμίνες-ορμόνες, που ονομάζεται και βιταμίνη του ήλιου, καθώς ο οργανισμός μας έχει την ικανότητα να τη συνθέσει με την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Παρά την ηλιοφάνεια που έχουμε στη χώρα μας, μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού έχει ανεπάρκεια και τα χαμηλά επίπεδα στο αίμα έχουν συσχετισθεί ερευνητικά με την κόπωση. Για να επαναφέρετε τα επίπεδα της βιταμίνης D, χρειάζεται να εκθέτετε καθημερινά τα άκρα σας για 10-20 λεπτά στον ήλιο, χωρίς αντιηλιακό, να καταναλώνετε λιπαρά ψάρια και συνήθως να λάβετε κάποιο συμπλήρωμα βιταμίνης D.
Κράμπες στα πόδια
Σχετίζονται με έλλειψη σε μαγνήσιο, ένα απαραίτητο μέταλλο στον οργανισμό σας για τη λειτουργία των νεύρων, των μυών, των οστών και των δοντιών! Επιπλέον, συμμετέχει σε περισσότερες από 300 ενζυμικές αντιδράσεις στο σώμα, με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητη η πρόσληψή του από τη διατροφή. Υπολογίζεται ότι μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού έχει έλλειψη σε μαγνήσιο! Πέρα από το μαγνήσιο, το ασβέστιο, ο φώσφορος και η βιταμίνη D μπορεί να σχετίζονται επίσης με τις κράμπες. Τρόφιμα πλούσια σε μαγνήσιο είναι οι ξηροί καρποί, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το μπρόκολο, η σόγια, η μπανάνα, το αβοκάντο, τα γαλακτοκομικά και το κακάο.
To μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα άκρα είναι σημάδι έλλειψης βιταμινών
Εάν νιώθετε συχνά μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα στα χέρια και τα πόδια, ίσως έχετε έλλειψη βιταμινών του συμπλέγματος Β και ιδιαίτερα σε Β6, Β12 και φυλλικό οξύ. Αυτές οι βιταμίνες, πέραν του ότι είναι απαραίτητες σε πολλές βιοχημικές διεργασίες, είναι κρίσιμες και για τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, με αποτέλεσμα η έλλειψή τους να δημιουργεί ακόμα και σοβαρές παθολογικές καταστάσεις. Θα τις βρείτε στο κόκκινο κρέας, το συκώτι, το κοτόπουλο, τα θαλασσινά, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα όσπρια, τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα πορτοκάλια και τις μπανάνες.
Άφθες στο στόμα και ξηρότητα στις άκρες των χειλιών υποδηλώνουν έλλειψη βιταμινών
Σχετίζονται με ανεπάρκεια βιταμινών του συμπλέγματος Β (κυρίως Β1, Β2, Β3 και Β12) και σιδήρου. Σε αυτές τις ανεπάρκειες μπορεί να οφείλονται και η πρησμένη ή πολύ ανοιχτού χρώματος γλώσσα. Αυξήστε την κατανάλωση τροφών όπως το κοτόπουλο, το κόκκινο κρέας, τα ψάρια, τα αυγά, τα θαλασσινά, οι ξηροί καρποί, τα όσπρια και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα για την απορρόφηση του σιδήρου από τα φυτικά τρόφιμα, είναι σημαντικό η κατανάλωση να συνοδεύεται από κάποιο τρόφιμο πλούσιο σε βιταμίνη C, όπως το πορτοκάλι, οι πιπεριές κ.ά.
Ξηροδερμία
Το ξηρό δέρμα ή το δέρμα που έχει έντονη φαγούρα μπορεί να σχετίζεται με ανεπαρκή πρόσληψη των απαραίτητων ω-3 λιπαρών οξέων. Αυτά τα λιπαρά ονομάζονται απαραίτητα, καθώς ο οργανισμός δεν μπορεί να τα συνθέσει από μόνος του και χρειάζεται να τα προσλαμβάνετε σε επαρκείς ποσότητες από τη διατροφή. Θα τα βρείτε στα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, η σαρδέλα, το σκουμπρί, ο τόνος και ο ξιφίας, στον κρόκο του αυγού, στα καρύδια, στο λιναρόσπορο και στο λινέλαιο.
Και το χλωμό δέρμα δείχνει έλλειψη βιταμινών
Αυτή η περίπτωση δεν αφορά τα άτομα που έχουν σαν χαρακτηριστικό τους το χλωμό δέρμα, αλλά την περίπτωση που παρατηρήσετε ότι το δέρμα σας είναι ασυνήθιστα χλωμό. Σε αυτή την περίπτωση ίσως δε λαμβάνετε αρκετή βιταμίνη Β12 ή δεν απορροφάται από το στομάχι σας λόγω κάποια πάθησης του στομάχου, όπως η γαστρίτιδα. Η βιταμίνη αυτή βρίσκεται κυρίως στο κόκκινο κρέας, το κοτόπουλο, τα ψάρια και σε εμπλουτισμένα τρόφιμα.
