Οι 7-8 ώρες ύπνου τo βράδυ είναι ένα από αυτά τα ιδανικά που έχουν κερδίσει μια μόνιμη θέση στο καθημερινό λεξικό ευεξίας, δίπλα στα 10.000 βήματα και τα 8 ποτήρια νερό την ημέρα. Αλλά, όπως και με τα τελευταία παραδείγματα, η εξίσωση για έναν ποιοτικό ύπνο σίγουρα δεν είναι ίδια για όλους.  Και ενώ υπάρχουν πολλές έρευνες για τα πλεονεκτήματα του καλού ύπνου (και τις επιπτώσεις της έλλειψης του), η υπερβολική εστίαση στον αριθμό μπορεί πραγματικά να λειτουργήσει ενάντια στην ικανότητά σου να το πετύχεις ενεργοποιώντας μία συμπεριφορά, όπου ελέγχεις εμμονικά το ρολόι, όταν προσπαθείς να αποκοιμηθείς. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τους ειδικούς στον ύπνο, αυτή ακριβώς η συμπεριφορά μπορεί να σε απομακρύνει από τα όνειρα γλυκά και να σου δημιουργήσει επιπρόσθετο άγχος.

«Συνολικά, η ποιότητα του ύπνου τείνει να χειροτερεύει στα άτομα που ελέγχουν το ρολόι κατά τη διάρκεια της νύχτας», λέει η ειδικός υπνοθεραπείας Carleara Weiss, PhD, σύμβουλος επιστήμης ύπνου για την εταιρεία Aeroflow Sleep. Και αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το πόσο ευγενείς μπορεί να είναι οι προθέσεις σου, είτε προσπαθείς να υπολογίσεις πόση ώρα κοιμήθηκες είτε θέλεις να δεις πόσο χρόνο έχεις ακόμα, για να κοιμηθείς ξανά. «Η επιστήμη στη συμπεριφορική ιατρική του ύπνου δείχνει ότι η συνήθεια παρακολούθησης του ρολογιού μπορεί να αυξήσει το άγχος και την ανησυχία πριν από τον ύπνο κατά τη διάρκεια της νύχτας», λέει η δρ. Weiss.

Δεν μπορώ να κοιμηθώ! Γιατί το να παρακολουθείς το ρολόι μπορεί να σταθεί εμπόδιο στον ύπνο σου;

Δεδομένων των ισχυρών δεσμών μεταξύ στρες και ύπνου — με περισσότερο άγχος να οδηγεί σε λιγότερο ύπνο, κάτι που μπορεί να προκαλέσει (το μάντεψες!) ακόμα περισσότερο άγχος —, είναι εύκολο να καταλάβουμε πώς οι ανήσυχες σκέψεις που προκαλούνται από την παρακολούθηση του ρολογιού μπορούν να τροφοδοτήσουν αυτόν τον κύκλο. Σκέψου το ως εξής: Καθώς συνεχίζεις να ελέγχεις το ρολόι ενώ η νύχτα κυλάει, η ώρα γίνεται μια ολοένα και πιο βάναυση υπενθύμιση ότι οι ελπίδες και τα όνειρά σου για έναν ποιοτικό ύπνο 8 ωρών μπορεί να συντριβούν. Και στη συνέχεια, προκύπτουν αναπόφευκτα οι ανήσυχες σκέψεις, όπως «γιατί δεν μπορώ ποτέ να κοιμηθώ αρκετά;», «πώς θα λειτουργήσω αύριο με λίγο ή καθόλου ύπνο;», κ.ο.κ.

Ας μη ξεχνάμε, επίσης, πως «ο έλεγχος ενός ρολογιού τη νύχτα σημαίνει πως κοιτάζεις το φως ενός ξυπνητηριού ή το μπλε φως ενός τηλεφώνου, όπου και τα δύο μπορεί να παρεμβαίνουν στην παραγωγή μελατονίνης και να θέτουν σε κίνδυνο τον ύπνο», προσθέτει η δρ. Weiss.

Με την πάροδο του χρόνου, η παρακολούθηση του ρολογιού μπορεί επίσης να γίνει μια τόσο διάχυτη συνήθεια που να παρεμβαίνει χρόνια στον ύπνο, σύμφωνα με τη δρ. Weiss. «Έχουμε παρατηρήσει ανθρώπους που “δέθηκαν” υπερβολικά με αυτή τη συνήθεια και άρχισαν να ξυπνούν κάθε βράδυ την ίδια ώρα για να ελέγχουν το ρολόι», λέει. Από την άλλη πλευρά, είναι, επίσης, πιθανό η παρακολούθηση του ρολογιού να προκύψει ως παρενέργεια σε ένα μεγαλύτερο, προϋπάρχον πρόβλημα ύπνου, προσθέτει: «Οι ασθενείς με αποφρακτική άπνοια ύπνου ή άλλες παθήσεις υγείας που επηρεάζουν τον ύπνο τους μπορεί επίσης να αισθάνονται άγχος [για τη μη λήψη αρκετού ύπνου] και αναπτύσσουν αυτή τη συμπεριφορά παρακολούθησης του ρολογιού».

Σε κάθε περίπτωση, το να κοιτάς συνεχώς την ώρα που προσπαθείς να αποκοιμηθείς είναι μια από εκείνες τις συνήθειες που θα ήταν καλύτερο να αφήσεις στην άκρη, είτε αντιμετωπίζεις χρόνια αϋπνία είτε μια νύχτα ανησυχίας. Για να απομακρύνεις τον πειρασμό, η δρ. Weiss προτείνει να καλύψεις το ρολόι ή το τηλέφωνο, να το γυρίσεις προς τον τοίχο ή ακόμα και να το βγάλεις από την κρεβατοκάμαρα, εφόσον έχεις έναν άλλο αξιόπιστο τρόπο να ξυπνάς στην ώρα σου το πρωί.

Από εκεί και έπειτα, εάν δυσκολεύεσαι να αποκοιμηθείς, αντικατάστησε τη συμπεριφορά παρακολούθησης του ρολογιού με μια τεχνική χαλάρωσης, όπως αυτή την απλή τεχνική αναπνοής για καλύτερο ύπνο ή δοκιμάζοντας τη γιόγκα του ύπνου για να κοιμηθείς καλύτερα. Κι αν μείνεις στο κρεβάτι για αρκετή ώρα, χωρίς να μπορείς να κοιμηθείς, είναι προτιμότερο να σηκωθείς από το κρεβάτι. Απλώς, θυμήσου να κρατήσεις τον φωτισμό χαμηλό, ώστε να διατηρήσεις την παραγωγή μελατονίνης σε ροή και το σώμα σου και τον εγκέφαλό σου σε κατάσταση χαλάρωσης.