Θυμάσαι την ιστορία του Πίτερ Παν; Του αγοριού που ζούσε στη «Χώρα του Ποτέ», εκεί όπου ο χρόνος δεν μετρούσε και το αγόρι αυτό δεν μεγάλωνε ποτέ. Όσο κι αν είχαμε ευχηθεί κι εμείς να μας αρπάξει ο Πίτερ Παν από το παιδικό μας δωμάτιο και να ταξιδέψουμε παρέα στην «Χώρα του Ποτέ», ώστε να μην χρειαστεί ποτέ να πληρώσουμε λογαριασμούς και να πάρουμε σοβαρές αποφάσεις για τη ζωή μας, αυτό τελικά δεν έγινε. Να, όμως, που μερικοί άνθρωποι αρνούνται να το αποδεχθούν. Αυτό με λίγα λόγια, λοιπόν, είναι το σύνδρομο του Πίτερ Παν, που αναπτύχθηκε από τον ψυχαναλυτή Dan Kiley, το 1983, στο βιβλίο του “The Peter Pan Syndrome: Men Who Have Never Grown Up“.
Λίγα λόγια για το σύνδρομο του Πίτερ Παν
Όπως προαναφέραμε το σύνδρομο του Πίτερ Παν, αναφέρεται στα άτομα που αρνούνται να μεγαλώσουν. Ακόμη και αν ο τίτλος του βιβλίου του ψυχαναλυτή Dan Kiley, αναφέρεται σε άνδρες, μπορούν όλοι να το αναπτύξουν, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας και κουλτούρας. Ο όρος αναφέρεται στα ενήλικα άτομα τα οποία αρνούνται να μεγαλώσουν συναισθηματικά και να αναλάβουν τις ευθύνες που έχει ένα ενήλικο άτομο.
Το σύνδρομο αυτό μπορεί να μην αποτελεί επίσημη διάγνωση ή κατάσταση ψυχικής υγείας που αναγνωρίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ή το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, παρόλα αυτά, βοηθάει να δώσουμε ένα όνομα στα προειδοποιητικά σημάδια που μπορεί να βλέπεις στους ανθρώπους γύρω σου ή ακόμη και στον εαυτό σου.
Τα σημάδια που χρειάζεται να παρατηρήσεις
Έχουν πρόβλημα με τα μακροχρόνια σχέδια: Τα άτομα που αρνούνται να μεγαλώσουν μπορεί να έχουν πρόβλημα να κάνουν μακροχρόνιες σχέσεις, ρομαντικές ή πλατωνικές. Δεν μπορούν εύκολα να συνδεθούν συναισθηματικά με άλλα άτομα. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιο άτομο που νιώθει «Πίτερ Παν» δεν θα κάνει μια μακροχρόνια σχέση, αλλά μια τέτοια σχέση έχει ευθύνες που το άτομο αυτό μπορεί να μην είναι σε θέση να αναλάβει.
Εξαρτώνται από άλλα άτομα: Αυτά τα άτομα μπορεί να στηρίζονται κυρίως στην οικογένεια τους για να τους φροντίζουν. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τους στηρίζουν οικονομικά και ότι αρνούνται να βρουν μια δουλειά, ότι μένουν στο σπίτι με τους γονείς τους χωρίς όμως να θέλουν να το αλλάξουν αυτό μελλοντικά και πραγματικά ευχαριστιούνται να τους φροντίζουν οι άλλοι άνθρωποι. Επίσης, δεν παίρνουν οι ίδιοι αποφάσεις για τη ζωή τους, αντ’ αυτού αφήνουν τα άλλα άτομα να αποφασίζουν για αυτούς.
Δεν τους νοιάζει να αναπτυχθούν: Όσο μεγαλώνουμε ηλικιακά, συνήθως ωριμάζουμε. Αυτό δεν ισχύει για τα άτομα τα οποία έχουν το σύνδρομο του Πίτερ Παν. Τα άτομα αυτά όσο και να μεγαλώνουν δεν ωριμάζουν συναισθηματικά, δεν τους ενδιαφέρει καθόλου η προσωπική τους ανάπτυξη και δεν βλέπουν και τα λάθη στη συμπεριφορά τους.
Έχουν κακή σχέση με τα χρήματα: Η καλή διαχείρηση χρημάτων θέλει πραγματικά ωριμότητα. Ακόμη κι αν δεν τα καταφέρνεις να διαχειρίζεσαι έξυπνα τα χρήματα σου, αλλά είναι κάτι που σε απασχολεί, αποτελεί σημάδι ωριμότητας. Αν όμως η διαχείριση χρημάτων δεν είναι κάτι που απασχολεί το άλλο άτομο αυτό αποτελεί σημάδι ότι το άτομο δεν ενδιαφέρεται να αναπτυχθεί.
Αποφεύγουν τις συγκρούσεις και τις αντιπαραθέσεις: Κάποιος με το σύνδρομο Πίτερ Παν μπορεί να έχει ακόμα τη συναισθηματική ωριμότητα ενός παιδιού. Έτσι, όταν πρόκειται για συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις, τις αποφεύγει όσο καλύτερα μπορεί.
Πώς το σύνδρομο του Πίτερ Παν επηρεάζει μια σχέση
Όπως έχεις ήδη αντιληφθεί το σύνδρομο του Πίτερ Παν μπορεί να επηρεάσει μια σχέση. Μπορεί στην αρχή ένα άτομο με παιχνιδιάρικη διάθεση, να σου φτιάχνει το κέφι, να σε κάνει να περνάς καλά, να σου θυμίζει ίσως κάποιον παιδικό/ εφηβικό σου έρωτα, όμως τα προβλήματα δεν αργούν να φανούν.
Το ώριμο άτομο στη σχέση θα δυσκολευτεί πολύ να εμπιστευτεί και να στηριχτεί συναισθηματικά σε έναν άνθρωπο που απλά αρνείται να μεγαλώσει. Θα έχει να σκέφτεται καθημερινά για δύο άτομα και όσο ωραίο κι αν είναι να φροντίζεις τον άνθρωπο σου, πάντα χρειάζεσαι κι εσύ λίγη φροντίδα από εκείνον, αλλά και λίγη ξεκούραση από τις υποχρεώσεις.
Γίνεται να αντιμετωπιστεί;
Τα καλά νέα είναι ότι ναι, γίνεται! Αρκεί να θέλει και το άτομο να βγει από τη δυσφορία του και τον φόβο της ευθύνης. Αν έχεις ένα τέτοιο άτομο στη ζωή σου παρόλο που δεν μπορείς να το αναγκάσεις να αλλάξει, μπορείς να θέσεις όρια. Θα πρέπει να γίνεις ξεκάθαρη σχετικά με το τι είσαι πρόθυμη να κάνεις για το άλλο άτομο και τι όχι. Για παράδειγμα πες ξεκάθαρα ότι είσαι πρόθυμη να μαγειρεύεις εσύ τα γεύματα, διότι σου αρέσει και διότι είναι ένας τρόπος να δείξεις την αγάπη σου, αλλά δεν μπορείς να φροντίζεις εξολοκλήρου μόνη σου για τα ψώνια του σούπερ μάρκετ.
Επίσης, είναι πάντα χρήσιμο να προτρέψεις το άλλο άτομο να επισκεφθεί κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας που θα τον βοηθήσει να ωριμάσει και να αναπτυχθεί. Αυτό δεν θα βοηθήσει το άλλο άτομο μόνο στη μεταξύ σας σχέση, αλλά σε όλες τις πτυχές της ζωής του.
