Μου συνέβη χθες κιόλας. Μετά την πρωινή γιόγκα, αποφάσισα αυθόρμητα να πάω μια βόλτα στα μαγαζιά για να χαλαρώσω και αν μου αρέσει κάτι, να ψωνίσω τώρα που έχει εκπτώσεις. Καθώς διανύω μία αγχωτική περίοδο με μεγάλο φόρτο εργασίας, ξέκλεψα αυτόν το χρόνο για να καθαρίσει το μυαλό μου και να επιστρέψω στο σπίτι ανανεωμένη. Μόνο που πέτυχα το ακριβώς αντίθετο. Ό,τι κι αν έβλεπα στις βιτρίνες δεν μου έκανε καμία απολύτως αίσθηση, καθώς σκεφτόμουν όλη την ώρα ότι κακώς βρίσκομαι εκεί αντί για μπροστά από το PC μου και σίγουρα αυτό το δίωρο που χάνω τώρα, θα το μετανιώσω αργότερα. Ψώνισα διεκπεραιωτικά κάποια πράγματα για τον μικρό και επέστρεψα σπίτι με πονοκέφαλο, τύψεις και ακόμα περισσότερο άγχος για το πως θα ανταπεξέλθω στο δύσκολο πρόγραμμα.
Από ό,τι διαβάζω σε σχετική έρευνα του American Psychological Association το ίδιο συμβαίνει σε ένα 30-50% των ανθρώπων όταν προσπαθούν να χαλαρώσουν, προκαλώντας τους συμπτώματα άγχους όπως ταχυκαρδία, εφίδρωση, στομαχόπονο, έντονα αρνητικά συναισθήματα κτλ. Το stresslaxing που περιγράφει αυτήν ακριβώς την κατάσταση, συνδυάζοντας τις λέξεις stress και relaxing, συμπεριλήφθηκε στο Urban Dictionary μόλις το 2020, όμως οι ψυχολόγοι το αντιμετωπίζουν εδώ και πολλά χρόνια. Ο ορισμός που δίνεται είναι ο εξής: Το να έχεις τόσο άγχος που η χαλάρωση σε κάνει να αγχώνεσαι ακόμα περισσότερο, επειδή δεν ασχολείσαι με αυτό που σε αγχώνει. Φαύλος κύκλος δηλαδή, που οδηγεί ακόμα και σε κρίσεις πανικού.
Όπως φαντάζεσαι, το stresslaxing αγαπά τα αγχώδη άτομα, τους τελειομανείς, τους συγκεντρωτικούς και όσους δυσκολεύονται με τη σωστή διαχείριση του χρόνου (έχω όλο το πακέτο). Και σε μια καθημερινότητα που μας θέλει online 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα. Σύμφωνα με το CIPD Health and Wellbeing Report του 2022, το 80% αυτών που εργάζονται από το σπίτι δουλεύουν ακόμα και αν είναι άρρωστα, ενώ το 55% του συνόλου των εργαζομένων βγαίνουν εκτός ωραρίου για να τελειώσουν τη δουλειά τους. Τα δυσδιάκριτα όρια εργασίας και προσωπικού χρόνου κάνουν τα διαλείμματα και τη χαλάρωση πιο αναγκαία από ποτέ. Πώς όμως να γίνουν πράξη όταν ακόμα και η ξεκούραση μάς κουράζει και μας αγχώνει;
Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε ότι έχουμε άγχος. Το σώμα μας μάς ειδοποιεί ότι υπάρχει πρόβλημα και πρέπει να το λύσουμε, γι’ αυτό ενεργοποιεί τις φυσικές αντιδράσεις του πχ. αυξημένους παλμούς για να πάει περισσότερο οξυγόνο στον εγκέφαλο, ώστε να λειτουργήσει καλύτερα και να σκεφτεί μία γρήγορη λύση στα προβλήματα που μας προκαλούνε το άγχος. Το να αγνοούμε τις ενδείξεις του είναι αναποτελεσματικό και επικίνδυνο.
Αυτό που πρέπει να αγνοούμε αν υποφέρουμε από stresslaxing είναι το τι κάνουν οι άλλοι και ποια είναι η γνώμη τους γι’ αυτό που κάνουμε εμείς. Τι θέλω να πω; Το ότι όλοι βλέπουν Netflix στον ελεύθερο χρόνο τους, δεν σημαίνει ότι είναι κάτι που ταιριάζει και σε σένα. Μπορεί το διάβασμα να σε χαλαρώνει πραγματικά αλλά να μην του έχεις δώσει την ίδια ευκαιρία με τις σειρές. Επίσης, μπορεί αυτή τη στιγμή να έχεις επιλέξει ένα χόμπι πχ. την ποδηλασία στην οποία ενδεχομένως να έχεις και κάποιες διακρίσεις και ενώ σε έχει κουράσει πλέον να μην την αφήνεις, γιατί σκέφτεσαι ότι θα χάσεις την αναγνώριση του περίγυρού σου γι’ αυτό που κάνεις. Σε κάθε περίπτωση, όταν ασχολείσαι με κάτι εξαιτίας των άλλων και όχι για τη χαρά ή τα όποια οφέλη αντλείς εσύ από αυτό, είναι πολύ πιθανό να οδηγήσεις τον οργανισμό σου στα όρια.
Τι να κάνεις λοιπόν για να αντιμετωπίσεις το stresslaxing;
- Βρες τι σε χαλαρώνει με ουσιαστικό τρόπo. Ναι, είναι πολύ πιθανό να μην είναι το να δεις σερί έναν ολόκληρο κύκλο 25 επεισοδίων μίας σειράς. Ούτε ο εθισμός σου στο Instagram. Μπορεί επίσης να μην είναι ο διαλογισμός ή η γιόγκα, που αν είσαι stresslaxer, παίζει να σε τσιτώνουν κιόλας και να σου προκαλούν μεγαλύτερο εκνευρισμό. Ίσως να ξεστρεσάρεσαι με μια δραστηριότητα που πρέπει να γίνει, αλλά αφήνει το μυαλό σου να χαλαρώσει βλ. μαγείρεμα ή περιποίηση των φυτών σου. Δοκίμασε διάφορα πράγματα μέχρι να βρεις αυτό που σου ταιριάζει.
- Αφού βρεις τι σε χαλαρώνει, βάλ’ το στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα. Αν είσαι τύπος που λειτουργεί με κουτάκια, για να γίνει επιτρεπτή στο μυαλό σου η χαλάρωση θα πρέπει να καταγραφεί στην ατζέντα, ανάμεσα στις υποχρεώσεις σου. Επίσης, είναι σημαντικό τη στιγμή που χαλαρώνεις να μην τρέχουν στο μυαλό σου και εναλλακτικά σενάρια πχ. την ώρα που βλέπεις μία ταινία στον κινηματογράφο να μη σκέφτεσαι ότι θα μπορούσες να παίζεις τένις ή να είσαι έξω με φίλους. Γράφοντας στο πρόγραμμά σου την ακριβή δραστηριότητα, δεν θα αμφιταλαντεύεσαι μεταξύ των επιλογών σου.
- Φιλοσόφησε λίγο τις αιτίες του stresslaxing σου. Τι είναι αυτό που δεν σε αφήνει να χαλαρώσεις; Αν είναι ένα χόμπι που έχεις, δοκίμασε κάτι άλλο. Αν είναι ο συγκεντρωτισμός σου, μοίρασε εργασίες και σε άλλα μέλη της οικογένειας ή της ομάδας εργασίας κ.ο.κ.
- Πάτα mute στη φωνή που βλέπει μόνο τα αρνητικά. Σκέψεις ότι δεν κάνεις τίποτα σωστά, ότι δεν προσπαθείς αρκετά, ότι δεν δίνεις το 100% σου δεν βοηθάνε. Η ξεκούραση αντιθέτως είναι απαραίτητη για να ανασυντάξεις τις δυνάμεις σου και να δώσεις τον καλύτερο εαυτό σου. Να θυμάσαι ότι ο πιο απαραίτητος χρόνος χαλάρωσης για σένα είναι τη στιγμή που δεν έχεις το χρόνο να χαλαρώσεις.
