Η κακοποίηση σε μια σχέση πολλές φορές είναι ολοφάνερη. Μπορεί να είναι σωματική ή λεκτική, όπως επιθετική συμπεριφορά, φωνές ή προσβολές. Αυτά τα σημάδια είναι ξεκάθαρα red flags, τα οποία σου επιτρέπουν να δεις ξεκάθαρα ποιος είναι ο άλλος άνθρωπος και να βρεις τη δύναμη να φύγεις. Ωστόσο, πολλές φορές σε μια σχέση υπάρχει συναισθηματική κακοποίηση η οποία δεν είναι και τόσο φανερή. Το γεγονός όμως ότι δεν είναι φανερή δεν σημαίνει ότι δεν είναι και σοβαρή, καθώς μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι πολύ επικίνδυνο.
Ας δούμε μερικά σημάδια συναισθηματικής κακοποίησης, τα οποία δεν θα πρέπει να αγνοήσεις, όσο και ο/η σύντροφος σου προσπαθεί να σε πείσει ότι οι πράξεις αυτές είναι από αγάπη και ενδιαφέρον.
Προσπαθεί να ελέγξει τι λες/κάνεις και φοράς
Ένα από τα χαρακτηριστικά μιας δυναμικής συναισθηματικής κακοποίησης είναι ο εξαναγκαστικός έλεγχος, ο οποίος δεν βασίζεται στη σωματική βία, αλλά σε ψυχολογικές τακτικές χειραγώγησης και εκφοβισμού. Μπορεί να παρακολουθεί τα οικονομικά σου ή να κάνει διαρκώς ανεπιθύμητα σχόλια για τα «προκλητικά» ρούχα σου. Αλλά θα μπορούσε, επίσης, να πάρει τη μορφή ενός ατόμου που σου κάνει «μούτρα» αν δεν κάνεις αυτό που θέλει ή επιμένει ότι πρέπει να γνωρίζει κάθε μικρή λεπτομέρεια της ζωής σου επειδή σε αγαπάει. Με τις πράξεις αυτές σε κάνει να αισθάνεσαι ανίκανη μακριά τ@. Επιπλέον, μπορεί να σου βάζει όρια που φαίνονται φυσιολογικά αλλά δεν είναι. Είναι λογικό και θεμιτό να θέλει ο άνθρωπος σου να του στείλεις ένα μήνυμα όταν γυρνάς το βράδυ για να ξέρει ότι είσαι ασφαλής, αλλά καθόλου λογικό όταν απαιτεί να γνωρίζει την παραμικρή σου κίνηση.
Δεν σέβεται τα όρια σου
Μπορεί να θέλεις να περάσεις λίγο χρόνο μόνη σου, πράγμα πολύ λογικό ή να μην θέλεις να γνωρίζει τους κωδικούς σου στο κινητό και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάτι επίσης λογικό. Όποια κι αν είναι τα όρια σου, το άλλο άτομο οφείλει να τα σέβεται. Ίσως να εντοπίσεις ότι ξεπερνάει τα όρια σου, διότι «ανησύχησε» για σένα και ήθελε να σιγουρευτεί ότι είσαι καλά. Τέτοιες συμπεριφορές δεν θα πρέπει να γίνονται αποδεκτές.
Σου δημιουργεί τύψεις όταν είσαι χωρίς εκείν@
Όλοι χρειαζόμαστε χρόνο με την παρέα μας χωρίς τ@ σύντροφό μας και σε όλους μας τυχαίνουν αναπάντεχα γεγονότα. Όταν έχεις δίπλα σου ένα άτομο το οποίο σου δημιουργεί τύψεις που δεν το συμπεριέλαβες στο πρόγραμμα σου, ζεις διαρκώς με το άγχος ότι μπορεί να θυμώσει και να σε κατηγορήσει. Φυσικά, η δυσαρέσκεια και η απογοήτευση αυτή μπορεί να εκφραστεί είτε ξεκάθαρα είτε με τρόπο που δεν είναι τόσο ξεκάθαρος και σε γεμίζει αμφιβολίες. Σε μια υγιή σχέση πρέπει να υπάρχει κατανόηση, αλλά και ανοιχτή επικοινωνία.
Αν είσαι θύμα αυτού του είδους χειραγώγησης μπορεί να υποθέσεις λανθασμένα ότι πρέπει να κάνεις ό,τι χρειάζεται για να φύγει ο θυμός, η απογοήτευση ή η θλίψη του άλλου ατόμου. Είναι ένας ακόμη ύπουλος τρόπος για να σε κάνουν να πράττεις ακριβώς αυτό που θέλουν.
Χρησιμοποιεί πληροφορίες για σένα εναντίον σου
Ο/η σύντροφός σου πιθανόν να σε έχει δει στις πιο ευάλωτες στιγμές σου και όποιος σε αγαπάει πραγματικά θα πρέπει να προστατεύει τις ευαίσθητες πληροφορίες που μοιράζεσαι μαζί του, είτε πρόκειται για το παρελθόν σου είτε για τους φόβους και τα άγχη σου ακόμη και όταν τσακώνεστε ή περνάτε από μια δύσκολη περίοδο. Ωστόσο, ένας χειριστικός άνθρωπος μπορεί να χρησιμοποιήσει στρατηγικά τα πράγματα που μοιράστηκες μαζί του εμπιστευτικά και να τα στρέψει εναντίον σου.
Για παράδειγμα, αν σε είχε απατήσει μια πρώην σχέση σου και πάνω σε ένα τσακωμό σου πει ότι τώρα μπορεί να καταλάβει για ποιο λόγο το είχε κάνει, αυτό είναι ένα τεράστιο red flag που πρέπει να σε κρατήσει μακριά από αυτό το άτομο ή τουλάχιστον να σταθεί αφορμή για μια πολύ σοβαρή συζήτηση.
Κάνει κακόγουστα αστεία
Δεν εννοούμε ότι δεν έχει καλό χιούμορ, αυτό είναι αποδεκτό -αν και το καλό χιούμορ όλοι το αγαπάμε- εννοούμε να κάνει κακά/προσβλητικά αστεία ως προς εσένα. Τα πειράγματα σε μία σχέση είναι απαραίτητα, είναι εκείνα που κρατάνε το χιούμορ και τη διασκέδαση ζωντανά. Ωστόσο, τα χοντροκομμένα αστεία με κακή κριτική μπορεί να είναι συναισθηματικά καταχρηστικά, ειδικά όταν γίνονται δημόσια. Επειδή αυτά τα σκληρά σχόλια χαρακτηρίζονται ως χιουμοριστικά δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο επιβλαβή ή σοβαρά για την ψυχική σου υγεία.
Σε κατηγορεί διαρκώς όταν επικοινωνείς έναν προβληματισμό σου
Όπως προαναφέραμε σε μια σχέση πρέπει να υπάρχει ειλικρίνεια και ανοιχτή επικοινωνία. Ο τρόπος με τον οποίο αντιδρά ο/η σύντροφός σου όταν του επικοινωνείς έναν προβληματισμό σου είναι ένας καλός δείκτης για το αν πραγματικά θέλει η σχέση σας να επιτύχει ή όχι. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα υπάρχει ένα πρόβλημα στη σχέση σας και θα το μοιραστείς με το άλλο άτομο προσπάθησε να εντοπίσεις αν προσεγγίζει το πρόβλημα με ενσυναίσθηση ή αν θυμώνει και αρνείται τα πάντα.
Αν βέβαια δεν μοιράζεσαι με το άλλο άτομο τους προβληματισμούς σου επειδή φοβάσαι πως θα αντιδράσει, είναι επίσης ένα κακό σημάδι για την συμπεριφορά τ@ συντρόφου σου.
Σε απειλεί και σου θέτει τελεσίγραφα
Οι απειλές μπορεί να είναι τόσο άμεσες, δηλαδή να σου λέει ότι θα σε αφήσει αν δεν τ@ επιτρέψεις να δει τα μηνύματα σου ή ακόμη και διακριτικές, όπως ένα περίεργο βλέμμα. Αν και τα βλέμματα μπορεί να μην χαρακτηριστούν αμέσως ως κακοποίηση, αλλά η συνεχής χρήση μη λεκτικών ενδείξεων για να σε εκφοβίσει ή να σε κάνει να αμφιβάλλεις για τις αποφάσεις σου μπορεί να υποδηλώνει εξαναγκαστικό έλεγχο. Ναι, ακόμα κι αν η απειλή δεν πραγματοποιείται στην πραγματικότητα, καθώς το νόημα του εκφοβισμού είναι να προκαλέσει φόβο σε σένα και να σε κάνει να αλλάξεις συμπεριφορά. Με άλλα λόγια, όλα γίνονται για να διατηρηθεί η εξουσία πάνω σου και τελικά να γίνει πιο δύσκολο για σένα να φύγεις από τη σχέση.
