Αν και τα προσωπικά όρια σαν έννοια μπορεί να ακούγονται… περιοριστικά, στην πραγματικότητα είναι ένας τρόπος αυτοφροντίδας που θα επιτρέψει στους ανθρώπους που συναναστρέφεσαι να δουν πού «στέκεσαι», τι δέχεσαι και τι χρειάζεσαι από την εκάστοτε σχέση. Όταν δε, καταλάβεις πώς να θέτεις και να διατηρείς υγιή προσωπικά όρια, τότε θα αποφύγεις αισθήματα πικρίας, απογοήτευσης και θυμού που μακροπρόθεσμα θα δηλητηριάζουν εσένα και τις σχέσεις σου με τους άλλους.
Τι είναι τα προσωπικά όρια;
Τα όρια είναι ένας απαραίτητος «οδηγός» που δημιουργούμε για τους εαυτούς μας και επικοινωνούμε στους ανθρώπους που συσχετιζόμαστε, προκειμένου να τους δείξουμε τι είναι εντάξει για εμάς και τι όχι, πώς θέλουμε να μας συμπεριφέρονται, τι είμαστε πρόθυμοι να δεχτούμε και να κάνουμε και τι όχι κ.ο.κ.
Τι δεν είναι τα προσωπικά όρια;
Δεν είναι τιμωρία, εκβιασμός ή εκδίκηση προς τους άλλους, αλλά ένας υγιής τρόπος να συσχετιστούμε μαζί τους και να αισθανόμαστε ασφάλεια.
Γιατί είναι δύσκολο να θέσεις όρια;
Καταρχάς, σίγουρα δεν είναι δύσκολο για όλους. Για κάποιους, όμως, αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα αν μεγάλωσαν σε ένα οικογενειακό περιβάλλον με εξαρτητικές σχέσεις, αν έμαθαν να ευχαριστούν τους πάντες και πάντα, να βάζουν πρώτα τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων, να μην λένε ποτέ «όχι» για να μη διαταράξουν την όποια σχέση ή για να μη φανούν «κακοί» και «εγωιστές».
Θα δεχτούν οι άλλοι τα όρια που θα θέσεις;
Για κάθε δράση υπάρχει αντίδραση. Αν ποτέ μέχρι τώρα δεν είχες θέσει όρια, φυσικά, κάποιοι μπορεί να εκπλαγούν αρνητικά ή/και να δυσαρεστηθούν. Οι τελευταίοι πιθανά δεν έχουν θέσει ποτέ προσωπικά όρια στη δική τους ζωή, οπότε η έννοια της οριοθέτησης είναι κάτι που εισπράττουν ως «εγκατάλειψη» ή «εγωισμό». Εδώ είναι και η παγίδα: Να νομίζεις πως επειδή κάποιος δυσαρεστήθηκε με το όριο σου, δεν έπρεπε να το έχεις θέσει εξαρχής. Αυτό είναι και ένα επιπλέον μάθημα για εσένα, ώστε να μάθεις να είσαι οκ με τη δυσαρέσκεια του άλλου.
Προσωπικά όρια και παραδείγματα που μπορείς να επικοινωνήσεις ευγενικά
Τα προσωπικά όρια διακρίνονται σε υλικά, σωματικά, γνωστικά, συναισθηματικά, πνευματικά και σεξουαλικά.
Μερικά παραδείγματα:
«Ακούγεται πολύ ωραία ιδέα, αλλά δεν θα τα καταφέρω αυτό το σαββατοκύριακο».
«Σε ευχαριστώ για την πρόσκληση! Θα περάσω, αλλά δεν θα μείνω για φαγητό».
«Τα σαββατοκύριακα δεν ασχολούμαι πολύ με το κινητό, αλλά με την πρώτη ευκαιρία θα σου απαντήσω».
«Δεν μπορώ να δώσω χρήματα για αυτό, αλλά αν μπορώ να βοηθήσω κάπως αλλιώς, ενημέρωσέ με!».
«Προσπαθώ να αποταμιεύσω κάποια χρήματα αυτή την περίοδο, οπότε δεν θα καταφέρω να έρθω».
«Δεν αισθάνομαι καλά με τη σωματική επαφή. Χρειάζομαι λίγο χώρο».
«Καταλαβαίνω την άποψη σου για αυτό το θέμα, οπότε μπορούμε να συμφωνήσουμε πως διαφωνούμε».
«Δεν είμαι συναισθηματικά έτοιμος/η για αυτή τη συζήτηση. Μπορούμε να το κουβεντιάσουμε αργότερα;».
«Σε παρακαλώ να χτυπάς την πόρτα, πριν μπεις στο δωμάτιό μου».
«Είμαι κουρασμένος/η, οπότε θα ξεκουραστώ σήμερα».
Εσύ θέτεις προσωπικά όρια στις σχέσεις σου; Είναι κάτι εύκολο ή δύσκολο για εσένα; Από προσωπική εμπειρία, το πιο δύσκολο κομμάτι είναι η αμφιβολία για το όριο που θέσαμε, όταν κάποιος σημαντικός άλλος της ζωής μας αντιδράσει αρνητικά. Σε αυτή την περίπτωση, βοηθάει να κάνουμε μία παύση, να παρατηρήσουμε τα δύσκολα συναισθήματα και να μας υπενθυμίσουμε ότι το πώς αισθάνεται κάποιος για το όριο μας βρίσκεται εκτός του ελέγχου μας. Θέτοντας όρια και παραμένοντας συνεπείς σε αυτά, οι σχέσεις μας μπορούν είτε να γίνουν καλύτερες είτε να γίνουν παρελθόν. Και, τελικά, ό,τι κι αν συμβεί, μακροπρόθεσμα θα μας ωφελήσει.
