«Η θάλασσα δεν φτιάχτηκε για τις 10 μέρες που θα πάμε εμείς διακοπές». Με αυτή την συγκλονιστική δήλωση που σίγουρα θα σε βάλει σε σκέψεις, θα σου συστήσω την Αναστασία Μήλιου. Μία γυναίκα που ζει προφανέστατα για την θάλασσα και την προστασία της, είναι υδροβιολόγος και Επιστημονική Διευθύντρια του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος. Τη γνώρισα στην παρουσίαση της δράσης της εταιρείας καλλυντικών Korres σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος, σχετικά με τα λιβάδια Ποσειδωνίας στο Αιγαίο και την αποκατάστασή τους. Τη θαύμασα αμέσως για την ευθύτητά της και το πάθος της γι’αυτό που κάνει! Μέχρι εκείνη την ημέρα που την άκουσα να μας μιλάει για τα θέματα των ελληνικών θαλασσών και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, γνώριζα αρκετά καλά το θέμα των αντηλιακών φίλτρων αλλά και την αδιαφορία των Ελλήνων προς τις θάλασσες -καθώς βλέπω καθημερινά τα σκουπίδια που αφήνουν σε αυτές- . Παρολ’ αυτά οι πληροφορίες που μοιράστηκε μαζί μας, με συντάραξαν. 

Πώς οι beauty επιλογές σου επηρεάζουν τους ωκεανούς και τι μπορείς να κάνεις
Posidonia Oceanica: εικόνες από το θαλάσσιο φυτό και τα λιβάδια του στο Αιγαίο Πέλαγος (credits: Βασίλης Μεντογιάννης)

Ήξερες ότι…

  • Περισσότερη από τη μισή ποσότητα οξυγόνου που αναπνέουμε, προέρχεται από τη θάλασσα και τη φωτοσύνθεση των δικών της φυτών. 
  • Τα λιβάδια της Ποσειδωνίας είναι μία από τις σημαντικότερες πηγές οξυγόνου στις θάλασσές μας. Κάθε τετραγωνικό μέτρο ενός υγιούς λιβαδιού παράγει έως και 20 λίτρα οξυγόνου ημερησίως για τις θάλασσες και την ατμόσφαιρα.
  • Παρόλο που τα θαλάσσια λιβάδια καλύπτουν λιγότερο από το 0,2% των βυθών σε όλο τον κόσμο, αποθηκεύουν το 10% του μπλε άνθρακα για χιλιάδες χρόνια. Φαντάσου ότι απορροφούν έως και 35 φορές περισσότερο άνθρακα σε σύγκριση με τα τροπικά δάση! Όταν καταστραφούν, ο άνθρακας απελευθερώνεται και πάλι στην ατμόσφαιρα.
  • Περισσότερα από 300 είδη φυκών και 1.000 είδη θαλάσσιων ζώων βρίσκουν καταφύγιο σε αυτά.
  • Με τις βαθιές ρίζες τους, τα λιβάδια Ποσειδωνίας σχηματίζουν ένα φυσικό φράγμα, αποτρέποντας τη διάβρωση των παράκτιων περιοχών και παραλιών.
  • Τα τελευταία 50 χρόνια έχουν μειωθεί τουλάχιστον κατά 34%. Αυτό, λόγω της ανθρώπινης υπερδραστηριότητας στις θάλασσες. Παράκτια «ανάπτυξη» που δεν λαμβάνει υπόψιν το θαλάσσιο οικοσύστημα, ανεξέλεγκτη αγκυροβολία σκαφών και υπεραλίευση είναι οι πρωταρχικές αιτίες του φαινομένου.
  • Χρειάζονται τουλάχιστον 100 χρόνια για να ξανασχηματιστούν.

Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικά!

Σε αυτό το σημείο μπορείς να καταλάβεις γιατί αυτή η συνεργασία εστίασε στα λιβάδια Ποσειδωνίας. Η πολύτιμη λειτουργία τους καθώς και το πόσο ευάλωτα είναι, τα έβαλε σε προτεραιότητα σχετικά με την χαρτογράφηση, τη μελέτη και παρακολούθησή τους, καθώς και την εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων επαναφύτευσης των κατεστραμμένων εκτάσεων. Έτσι, το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», με την υποστήριξη της Korres, κατάφερε να φυτεύσει περισσότερες από 7.000 ρίζες Ποσειδωνίας στην περιοχή των Λειψών εστιάζοντας σε σημεία που παρουσιάζουν μεγάλη διάβρωση. Η επιφάνεια που έχουν καλύψει αντιστοιχεί με αυτή μίας μικρής νησίδας. Προς την ίδια κατεύθυνση, η επιλογή της μάρκας Korres να αναπτύξει αντηλιακά χωρίς τα φίλτρα OMC + Octocrylene και χωρίς σιλικόνες, έρχεται να προσθέσει στην προσπάθεια για συνεχή μείωση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού αποτυπώματος της εταιρείας. 

Πώς οι beauty επιλογές σου επηρεάζουν τους ωκεανούς και τι μπορείς να κάνεις
Στιγμιότυπα από την δράση του Ινστιτούτου “Αρχιπέλαγος” για την επαναφύτευση των κατεστραμένων λιβαδιών Ποσειδωνίας.

Τι μπορείς να κάνεις εσύ;

Μέχρι εδώ, σίγουρα έχεις καταλάβει την σημασία των θαλάσσιων φυτών αλλά και την δράση του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος με την Korres.  Έχεις όμως αναρωτηθεί τι σχέση έχουν όλα τα παραπάνω με τις beauty επιλογές σου; Η βιομηχανία ομορφιάς αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες μόλυνσης του περιβάλλοντος, με τελικό αποδέκτη τον υδροφόρο ορίζοντα όπου όλα «ξεπλένονται» στο τέλος της ημέρας. Μιας και μιλάμε για καλοκαίρι, να προσθέσω ότι οτιδήποτε βάζεις επάνω σου στην παραλία, καταλήγει στην θάλασσα και μάλιστα χωρίς φιλτράρισμα. Δεν είναι τυχαίο που κάποια κράτη (όπως η Χαβάη) έχουν απαγορεύσει εντελώς την χρήση κάποιων χημικών αντηλιακών φίλτρων!

Πώς οι beauty επιλογές σου επηρεάζουν τους ωκεανούς και τι μπορείς να κάνεις
Εικόνα κοραλλιών πριν και μετά την έκθεσή τους σε τοξικά αντηλιακά φίλτρα.

Παρακάτω θα βρεις, πέραν από οδηγίες για το αντηλιακό σου, τι μπορείς να κάνεις για να απαλύνεις τον πόνο του ωκεανού από το δικό σου μπουντουάρ:

  • Ας ξεκινήσουμε με τις συσκευασίες πριν περάσουμε στο περιεχόμενο. Το αυτονόητο του να επιλέγειςανακυκλώσιμες, το γνωρίζεις. Αυτό όμως που μπορεί να κάνει ακόμα μεγαλύτερη διαφορά, είναι να επιλέγεις τα προϊόντα εκείνα με τις λιγότερες δυνατές συσκευασίες, καθώς και με refill λογική.
  • Ένας από τους πιο σημαντικούς ρυπαντές της ομορφιάς, είναι τα μίας χρήσης προϊόντα όπως μπατονέτες για τα αυτιά, βαμβάκι και δίσκοι ντεμακιγιάζ, ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες, μωρομάντηλα και σερβιέτες. Όλα αυτά αποτελούν μη βιοδιασπώμενα είδη που η καθημερινή τους κι εκτεταμένη χρήση από όλους μας, δημιουργεί τεράστια συσσώρευση απορριμάτων και μικροπλαστικών στο περιβάλλον μας. Ευτυχώς, υπάρχουν επαναχρησιμοποιούμενες λύσεις για όλες αυτές τις ανάγκες αλλά και μίας χρήσης βιοδιασπώμενες. Ψάξε γι’αυτές! 
  • Εκτιμάται ότι 4,000 με 6,000 τόνοι αντηλιακού ξεπλένονται κάθε χρόνο στους ωκεανούς μας. Αν συνδυάσεις αυτό, με το γεγονός ότι η πλειοψηφία των αντηλιακών περιέχουν χημικά φίλτρα, αντιλαμβάνεσαι το φλέγον ζήτημα. Πολλά από τα χημικά αντηλιακά φίλτρα έχουν αποδειχθεί ότι βλάπτουν τους θαλάσσιους οργανισμούς. Για παράδειγμα το octinoxate και το oxybenzone έχουν κατηγορηθεί ότι ξασπρίζουν τα κοράλλια και τελικά τα σκοτώνουν. Το αντηλιακό που θα φορέσεις λοιπόν στην παραλία και με το οποίο θα κάνεις τις βουτιές σου, είναι κρίσιμο να περιέχει Ocean Friendly αντηλιακά φίλτρα που ιδανικά θα είναι φυσικά.
  • Το αεροσόλ επίσης που περιέχουν μερικά αντηλιακά σε σπρέι μορφή, μπορεί να καταλήξει κατά μεγάλο ποσοστό στην άμμο και στη συνέχεια μέσα στην θάλασσα. Απόκλεισέ το και αυτό από την σύνθεση που θα αγοράσεις.
  • Απόφυγε πολυμερή στις συνθέσεις αντηλιακών αλλά και υπόλοιπων καλλυντικών όπως πολυαιθυλένιοκαι dimethicone (σιλικόνη), γιατί είναι μικροπλαστικά που είτε τα εφαρμόζεις σπίτι είτε στην παραλία, καταλήγουν στον υδροφόρο ορίζοντα. Δες εδώ τα καλύτερα προϊόντα για τα μαλλιά χωρίς σιλικόνη αλλά και τα top primers
  • Τα SLS έχουν αποδειχθεί σε έρευνα του US National Library of Medicine ότι είναι τοξικά για τους θαλάσσιους οργανισμούς και ότι αποτελειώνουν συγκεκριμένους μικροοργανισμούς με τους οποίους τρέφονται αρκετά ψάρια. Επέλεξε σαμπουάν και αφρόλουτρα χωρίς αυτά.
  • Ήξερες ότι οι μικροπέρλες που βρίσκονται σε απολεπιστικά προϊόντα για το πρόσωπο, τα χείλη, σε σαμπουάν, οδοντόκρεμες ή shower gel αποτελούν και αυτά μικροπλαστικά; Επέλεξε απολεπιστικά με φυσικούς και βιοδιασπώμενους κόκκους όπως η ζάχαρη, ο καφές και το αλάτι.
  • Η τρικλοζάνη (triclosan) που απαντάται συχνά στα αποσμητικά και σε σαπούνια σαν αντιβακτηριακός παράγοντας, όταν συσσωρεύεται στα κύτταρα των θαλάσσιων θηλαστικών και αλγών, επηρεάζει τις ορμονικές τους λειτουργίες. Να έχεις το νου σου και γι’ αυτήν. 
  • Συστατικά στο skincare που έχουν θαλάσσια προέλευση όπως τα φύκια και το πλανγκτόν, χρειάζεται να επιλέγονται πολύ προσεκτικά από εταιρείες που τα προμηθεύονται και τα διαχειρίζονται με βιώσιμους και ηθικούς τρόπους.
  • Σύμφωνα με τους ειδικούς, η μείωση της κατανάλωσης θα αποτελεί πάντα την πιο βιώσιμη πρακτική συγκριτικά με όλα τα παραπάνω.

Αυτή η λίστα σίγουρα θα μπορούσε να έχει πολλά παραπάνω bullet points, αλλά εδώ το θέμα είναι να ξεκινήσεις από κάπου και να συνειδητοποιήσεις την άμεση σχέση της δικής σου καταναλωτικής συμπεριφοράς και ρουτίνας ομορφιάς, με όλα τα ζητήματα που απασχολούν αυτή την στιγμή τους ωκεανούς. Κάθε κίνησή σου, μικρή ή μεγάλη, έχει σημασία και με τα παραπάνω σαν γνώση έχεις ήδη κάνει μία πολύ καλή αρχή!