Είναι γεγονός πως στις μέρες μας το να κάνει κανείς φίλους ως ενήλικας τείνει να είναι πολύ πιο δύσκολο συγκριτικά με το να κάνει ως παιδί ή φοιτητής, αφού σε κάθε στάδιο της ζωής μας οι φιλίες είναι βασισμένες σε κοινές -καλές ή κακές- εμπειρίες και καταστάσεις.
Η επιστήμη, φυσικά, έχει αφιερώσει δεκαετίες, εστιάζοντας στο κομμάτι της φιλίας, που αφορά τη δημιουργία ισχυρών δεσμών που θα διαρκέσουν στο χρόνο.
Η ψυχολόγος, ειδικός σε θέματα φιλίας και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Maryland, Marisa G. Franco, Ph.D., μέσα από το βιβλίο της με τίτλο “Platonic: How the Science of Attachment Can Help You Make—and Keep— Friends“, μοιράζεται μαζί μας τις γνώσεις αλλά και τις θέσεις της αναφορικά με το πολυδιάστατο ζήτημα της ανθρώπινης φιλίας.
«Οι φιλίες που έχουμε δημιουργήσει δεν είναι τυχαίες· αντικατοπτρίζουν τον εσωτερικό μας κόσμο και την ικανότητά μας να αναπτύσσουμε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, νοοτροπίες και συμπεριφορές, που «τρέφουν» τη φιλία. Φυσικά, καθοριστικοί παράγοντες αποτελούν, επίσης, το κατά πόσο είμαστε τραυματισμένοι από προηγούμενες «απώλειες», φοβισμένοι μήπως μας απορρίψουν αλλά και πόσο δύσπιστοι είμαστε απέναντι στους άλλους», τονίζει.
Παρακάτω έχουμε συγκεντρώσει μερικά μόνο από τα «μυστικά» δημιουργίας μια φιλίας, σύμφωνα με τη Franco:
Οι φιλίες δεν γίνονται τυχαία
Εντάξει, σίγουρα, μερικές φορές συμβαίνει αν, για παράδειγμα, μοιραζόμαστε ένα κοινό χόμπι ή περνάμε πολύ χρόνο μαζί στη δουλειά αλλά δεν μπορούμε να βασιζόμαστε πάντα σε τέτοιες συγκυρίες για να βρούμε τους ανθρώπους μας.
Σύμφωνα, μάλιστα, με έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Social and Personal Relationships, το να βασιζόμαστε στην τύχη μπορεί στην πραγματικότητα να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα στη δημιουργία ενός φιλικού δεσμού. Για το λόγο αυτό, η Franco μας προτείνει να είμαστε πιο ενεργοί όσον αφορά την ανάληψη πρωτοβουλιών είτε αυτό σημαίνει να ζητήσουμε από αυτόν τον υπέροχο συνάδελφο να πάμε για καφέ, είτε να συμμετάσχουμε σε ένα ομαδικό άθλημα, είτε ακόμα και να απευθυνθούμε σε έναν παλιό φίλο, με τον οποίο έχουμε «χαθεί» άθελά μας.
Να είσαι συμπαθής
«Στην πραγματικότητα, το να είσαι συμπαθής είναι κάτι που εσύ δημιουργείς», υποστηρίζει η Franco. Παραθέτοντας, μάλιστα, μια μελέτη στο Personality and Social Psychology, αναφέρει ότι οι άνθρωποι που υποθέτουν ότι θα αρέσουν και θα γίνουν αποδεκτοί από τους άλλους τείνουν να συμπεριφέρονται με έναν τρόπο πιο φιλικό και ευχάριστο, άρα να έχουν δίκιο.
Και πράγματι, όταν συναναστρεφόμαστε με τους άλλους έχοντας περισσότερη αυτοπεποίθηση και λιγότερο άγχος για το αν θα τους αρέσουμε, το πιθανότερο είναι πως όντως θα τους αρέσουμε. «Αυτή η υπόθεση όχι μόνο μας παρακινεί να θέλουμε να αναλάβουμε περισσότερες πρωτοβουλίες, αλλά ταυτοχρόνως μας κάνει να λειτουργούμε με περισσότερη ευγένεια και καλοσύνη στις διαπροσωπικές μας σχέσεις», τονίζει.
Όλοι φοβόμαστε την απόρριψη
Μία από τις βασικές θέσεις της Franco είναι ότι η φιλία -αλλά και όλες οι σχέσεις μας- σχετίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό με «τον τρόπο που έχουμε μάθει να δεσμευόμαστε με τους άλλους», δηλαδή τον τρόπο που ο καθένας μας αντιλαμβάνεται τις σχέσεις του, βασισμένος στις σχέσεις που έχει με τους γονείς του καθώς και σε άλλες σχέσεις που έχει συνάψει μεγαλώνοντας.
Όταν λοιπόν ξεκινάμε μία σχέση -κάθε είδους- είναι πιθανόν να έρθουμε αντιμέτωποι με πολλούς υποκείμενους φόβους, πολλοί από τους οποίους προέρχονται πιθανόν από προηγούμενες εμπειρίες απόρριψης ή πόνου.
Η Franco αναφέρεται ακόμη σε μια έννοια, γνωστή στην ψυχολογία ως «θεωρία ρύθμισης του κινδύνου», η οποία υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι πρέπει πρώτα να αισθάνονται σίγουροι για τα θετικά συναισθήματα του άλλου ατόμου απέναντί τους προτού διακινδυνεύσουν να συνδεθούν και να εξαρτηθούν από αυτά.
«Για να επενδύσουμε σε μια σχέση, χρειαζόμαστε αποδείξεις ότι δεν θα απορριφθούμε από αυτή. Ομοίως, αν θέλουμε οι άλλοι άνθρωποι να επενδύσουν σε εμάς, πρέπει να τους κάνουμε να νιώθουν ασφαλείς, μετριάζοντας τον φόβο της απόρριψης και δείχνοντάς τους αποδοχή, στοργή, εκτίμηση και αγάπη», καταλήγει.
Συμπερασματικά, για να δημιουργηθεί μία φιλία χρειάζεται αμοιβαίες προσπάθειες. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι όλα όσα ελπίζουμε να κερδίσουμε από τη νέα μας φιλία, τα ίδια ελπίζει και το άλλο άτομο να «πάρει» από εμάς. Και όπως λέει και η Franco «έτσι κάνουμε φίλους ως ενήλικες. Μεγαλώνουμε και γινόμαστε πιο γενναίοι, εκφραστικοί, συμπονετικοί, ευγενικοί, γενναιόδωροι και ειλικρινείς».
