Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο ακολουθούν μία φυτοφαγική διατροφή. Είτε για λόγους περιβαλλοντικούς, είτε για λόγους υγείας, είτε για λόγους ηθικούς, είτε για όλους μαζί αυτούς τους λόγους. Πόσο “σωστό” όμως είναι να την ακολουθούν και τα μικρά παιδιά, ακόμα και τα βρέφη; Επειδή μία απορία ίσως να την έχεις για τη vegan διατροφή παιδιών, ρώτησα τη Δέσποινα Μαρσέλου Διαιτολόγο – Διατροφολόγο, η οποία εκτός από εξειδικευμένη στην κλινική διατροφή και στα αυτοάνοσα νοσήματα (BSc, MSc, PgD) και μοναδική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, κάτοχος ΜSc Κλινικής Διατροφής και Ανοσολογίας στην Ελλάδα, είναι σε ongoing εκπαίδευση από το Ecornell και T. Campbell Center of Nutrition Studies με εξειδίκευση στη χορτοφαγική διατροφή από καταξιωμένους επιστήμονες, όπως είναι ο T. Campbell.
Είναι ασφαλές ένα παιδί να μεγαλώνει με vegan διατροφή; Σε τι παραπάνω μπορεί να το ωφελήσει σε σχέση με την κλασσική παμφαγική διατροφή;
Μια vegan διατροφή είναι κατάλληλη για όλες τις ηλικιακές ομάδες εφόσον είναι προσεχτικά σχεδιασμένη και εξατομικευμένη πάνω στις ανάγκες του παιδιού. Είναι σημαντικό να αναφέρω ότι ο επαγγελματίας υγείας που θα σχεδιάσει μια τέτοιου είδους διατροφή θα πρέπει να φέρει τον τίτλο του Διαιτολόγου-Διατροφολόγου με μετεκπαίδευση στη φυτοφαγική διατροφή ή εάν είναι γιατρός θα πρέπει να έχει μετεκπαίδευση στο κομμάτι της διατροφής και της φυτοφαγίας.
Οι έρευνες που αφορούν τα οφέλη της φυτοφαγίας σε ότι αφορά τον καρκίνο, τη χρόνια φλεγμονή, την παχυσαρκία και το διαβήτη είναι πλέον επιβεβαιωμένες και ολοένα και πληθαίνουν. Μια φυτοφαγική διατροφή έχει πληθώρα αντιοξειδωτικών ,πρεβιοτικών και προβιοτικών και “ταϊζει” τα βακτήρια του εντέρου (μικροβίωμα) ενισχύοντας έτσι την ποικιλία βακτηρίων στο έντερο, που η επιστημονική κοινότητα έχει χαρακτηρίσει ως σημαντικό στοιχείο για την καλύτερη υποστήριξη του ανοσοποιητικού, την καταπολέμηση της φλεγμονής και της υγείας του εγκεφάλου.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Τι πρέπει να ξέρει μια μαμά που θέλει να ακολουθήσει μία vegan διατροφή για το παιδί της; Παίζουν ρόλο οι συνδυασμοί των φαγητών; Υπάρχει κάποιος χρυσός κανόνας;
θα αναφερθώ σε 2 βασικούς και απλούς κανόνες-ποικιλία τροφών και επάρκεια σε θερμίδες. Οι συνδυασμοί φαγητών θα μπορούσαν να γίνονται εφόσον αρέσουν ως γεύση και προσφέρουν περισσότερο αντιοξειδωτική-αντικαρκινική δράση, για παράδειγμα θα μπορούσαμε να συνδυάσουμε μπρόκολο με ντοματίνια ή εάν θέλουμε να ενισχύσουμε τη βιοδιαθεσιμότητα του σιδήρου, για παράδειγμα μέσα σε όσπρια, να προσθέσουμε 100mg ασκορβικού οξεως (σύσταση από το Ινστιτούτο αναιμίας) για απορρόφηση σιδήρου π.χ γλυκοπατάτα, κόκκινες πιπεριές, πορτοκάλι. Συνδυασμοί όπως φακές με ρύζι δεν είναι απαραίτητο να τηρούνται πια εφόσον έχουμε δει ερευνητικά ότι η ποικιλία αμινοξέων (πρωτεΐνης) καλύπτεται πλήρως από ποικιλία τροφών και όχι από κάποιο συνδυασμό απαραίτητα.
Τι γίνεται με τα συμπληρώματα; Πρέπει να παρθούν; Γιατί; Και αν ναι από ποια ηλικία;
Τα βρέφη που θα μεγαλώσουν ως vegan, η σύσταση αυτή τη στιγμή από το εθνικό ινστιτούτου υγείας είναι μια πολυβιταμίνη ειδική για βρέφη από 6 μηνών εώς και 5 ετών εκτός και αν καταναλώνουν τουλάχιστον 500ml ειδικό βρεφικό γάλα για vegan που είναι εμπλουτισμένο.με βιταμίνες όπως D, b12, A κλπ . Και αυτό μέχρι να δούμε ότι το παιδί μπορεί και καταναλώνει την ποικιλία που θέλουμε όπως ορίζεται από παγκόσμιους οργανισμούς. Η Β12 και το ιώδιο είναι σημαντικό να γίνεται συμπληρωματική χορήγηση από αξιόπιστη πηγή όπως εμπλουτισμένο γάλα ή παιδική βιταμίνη.
Θα μπορούσες να μας δώσεις ένα παράδειγμα για το τι τρώει ένα vegan παιδάκι δημοτικού μέσα στη μέρα του ώστε να καλύψει τις ανάγκες του;
Θα μπορούσαν να σας περιγράψω τη διατροφή του γιου μου.
Πρωινό: φυτικό γάλα εμπλουτισμένο με βρώμη, ταχινι, μελάσα, κανέλα, και στο σχολείο τοστ με χούμους και αγγουράκι ή τοστ με φυστικοβουτυρο και μελάσα, (σταφίδες ή μπανάνα)
Μεσημέρι: κινόα ή κεχρί με όσπρια και ποικιλία λαχανικών (συνήθως τα κάνω σαλάτα προσθέτοντας μελάσα ή λεμόνι η μηλοξυδο) ή μακαρόνια με σάλτσα 5 υλικών (σε κόκκινη σάλτσα προσθέτω κόκκινες φακές, καρότο, κόκκινη πιπεριά, ντομάτα, γλυκοπατάτα) ή ψητό τόφου μαριναρισμένο σε ταμάρι (προϊόν ζύμωσης) και 1 μικρό μπωλ κινόα και για σαλάτα αγγούρι -ντοματίνια ή μπιφτεκάκια φακής με 1 μικρό μπωλ κεχρί και ντοματίνια
Απόγευμα: 2 φρούτα με αμυγδαλοβούτυρο
Βραδινό: ομελέτα ρεβιθιού η σουπίτσες λαχανικών πάντα με προσθήκη οσπρίων, κριτσινάκια χαρουπιού με χούμους και ποικιλία ωμών λαχανικών-για γλυκό χαρουπολάτα
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Πρέπει οι γονείς να γνωρίζουν κάτι για τη σόγια; Είναι ασφαλής για τα παιδιά;
Είναι απόλυτα ασφαλής, σύμφωνα με τελευταίες μελέτες που ολοένα και πληθαίνουν. Σημαντικό είναι οι μερίδες να είναι σύμφωνα με τις συστάσεις (2 με 3 ημερησίως) και να είναι βιολογική. Θα πρότεινα να αγοράζουν φυσικές μορφές σόγιας όπως τόφου για να αποφεύγονται συντηρητικά
Από παίρνει ένα vegan παιδί την πρωτεϊνη του, το σίδηρο και το ασβέστιο;
Πρωτεϊνη (αμινοξέα) απο κεχρί, κινόα, φαγόπυρο, όσπρια, προϊόντα σόγιας, ρύζι, αρακά
Σίδηρο από μελάσα (pure cane με φυγοκέντριση), όσπρια συνδυαστικά με κάποιο φρούτο η γλυκοπατάτα, λιαστή ντοματα, χουρμάδες, γλυκοπατάτα
Ασβέστιο από ταχίνι, αμυγδαλοβούτυρο, σταφίδες, χαρούπι (κριτσίνια, χαρουπολάτα, χαρουπομερέντα)
υπάρχουν πάντα και γάλατα και φυτικά γιαούρτια εμπλουτισμένα σε μεγάλη ποικιλία
Τι συμβαίνει με το ιώδιο και τα Ω3;
Το ιώδιο είναι βασικό για τη λειτουργιά του θυρεοειδή αδένα και τα ωμέγα 3 για την καταπολέμηση των φλεγμονών. Τα ψάρια είναι διαμεσολαβητες των ωμέγα 3-τρώνε τα φύκια και από εκεί παίρνουν τα ωμέγα τους, ενώ το ιώδιο υπάρχει στα γαλακτοκομικά ( δεν είναι φυσικό συστατικό στα ζώα αλλά προέρχεται από ιωδιωμένα συμπληρώματα στην τροφή των βοοειδών, ιωδιούχα φάρμακα ). Σε ό,τι αφορά στη διατροφή των παιδιών η πιο ασφαλής επιλογή είναι ειδικό συμπλήρωμα στα 150mg-και σημαντικό είναι όταν χρησιμοποιείται αλάτι να είναι ιωδιούχο και όχι να ξεπερνά τη σύσταση 1κγ αλάτι ημερησίως. Όσο αφορα στα ωμέγα-3 οι γνώμες είναι διχασμένες στον αν χρειάζεται να προσφέρουμε ωμέγα-3 σε συμπλήρωμα σε παιδί αφού δεν έχει αποδειχτεί εάν απορροφάται καλώς. Προς το παρόν σε ό,τι αφορά στα παιδιά, αυτό που συστήνω είναι φυσικές πηγές όπως ταχίνι, αμυγδαλοβούτυρο, καρύδια, , άλειμμα από κολοκυθόσπορο, λιναρόσπορο και αν υπάρχει ιστορικό επαναλαμβανόμενων φλεγμονών-τότε προτείνεται η συμπληρωματική χρήση από φύκι με 100mg DHA/EPA .
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ποιος είναι ο μεγαλύτερος μύθος για τη vegan διατροφή παιδιών και ο οποίος θα πρέπει επιτέλους να σταματήσει να αναπαράγεται;
Η έλλειψη πρωτεΐνης ( ότι θα προκαλέσει θέμα στο ύψος, στον εγκέφαλο κλπ) και η αναιμία. Δεν υπάρχει καμία απολύτως έρευνα σε ότι αφορά την Ευρώπη που να υποστηρίζει ότι ένα παιδί που με μεγαλώνει με vegan τρόπο ζωής και φυτοφαγική διατροφή και εφόσον τρέφεται με ποικιλία και έχει επάρκεια σε θερμίδες θα έχει έλλειψη πρωτεΐνης. Η αφαγία και η έλλειψη ποικιλίας ναι βεβαίως μπορεί να οδηγήσει σε τέτοιες ελλείψεις και υπάρχουν έρευνες σε παιδιά της Αφρικής. Ομως ακόμα και η νόσος kwashiorkor στην Αφρική -χαρακτηριστικό της νόσου ο τυμπανισμός στην κοιλιά (έλλειψη πρωτεΐνης και ενέργειας κατά τους ειδικούς ) δεν έχει αποδειχτεί ηχηρά ότι προέρχεται από έλλειψη πρωτεΐνης. Τα νέα επιστημονικά δεδομένα αναφέρουν ότι ακόμα και όταν δόθηκε συμπλήρωμα πρωτεΐνης δεν αναστράφηκε η νόσος και πλέον εξετάζουν και το ενδεχόμενο ότι η έλλειψη αντιοξειδωτικών μπορεί να είναι μεγαλύτερο πρόβλημα.
Όσο αφορά την αναιμία….ναι τα παιδιά που είναι φυτοφάγα θα έχουν χαμηλότερη φεριτίνη σε σύγκριση με παμφάγα όχι όμως εκτός φυσιολογικών ορίων. Η αναιμία είναι πρόβλημα για όλες τις ηλικιακές ομάδες όποια διατροφή και αν έχει επιλεχτεί. Ο ΠΟΥ δηλώνει ότι το πρόβλημα της αναιμίας (αλλά και φολλικού οξεως και Β12) σε παιδιά είναι παγκόσμιο πρόβλημα και φτάνει μέχρι και το 45 % σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Φυσικά δεν είναι το 45% του πληθυσμού φυτοφάγα, οπότε είναι κατανοητό ότι οι λόγοι είναι πολυπαραγοντικοί και όχι απαραίτητα μια φυτοφαγική διατροφή.
Αν το παιδί έχει διαγνωστεί με αναιμία, συνήθως συστήνεται η αύξηση κατανάλωσης του κόκκινου κρέατος και ιδιαιτέρως του συκωτιού, κάτι που είναι ενάντια στη μεσογειακή σύσταση, αλλά και που έχει χαρακτηριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (κόκκινο κρέας) ως “πιθανότατα” καρκινογόνο. Πρακτικές όπως ενίσχυση σε φρούτα, λαχανικά, γλυκοπατάτα, μούλιασμα και φύτρωμα στα όσπρια σε παιδιά μέχρι να ενισχυθεί το μικροβίωμα του εντέρου είναι βασικές πρακτικές για την ενίσχυση της βιοδιαθεσιμότητας του σιδήρου.
Αν θέλετε παραπάνω έμπνευση για νόστιμο χορτοφαγικό φαγητό, μπορείτε να επισκεφθείτε και το blog της Δέσποινας, Notanordinarymum.gr όπου καθημερινά αναρτώνται εξειδικευμένες χορτοφαγικές συνταγές με στόχο την τόνωση του ανοσοποιητικού.
Διάβασε επίσης: Οδηγός για αρχάριους vegan
