… αλλά κι εσύ. Ο αγωνιστικός προσανατολισμός, όπως είναι η ορολογία του orienteering στα ελληνικά, χαρακτηρίζεται συχνά και ως το σπορ της οικογένειας. «Ουσιαστικά πρόκειται για ένα κυνήγι κρυμμένου θησαυρού αλλά με κανόνες» λέει ο Βασίλης Χορτομάρης, αθλητής orienteering και ιδρυτικό μέλος του αθλητικού συλλόγου αγωνιστικού προσανατολισμού στις Σέρρες και εξηγεί: «Έχοντας στη διάθεσή τους χάρτη και ενίοτε πυξίδα, οι αγωνιζόμενοι καλούνται να εντοπίσουν μέσα σε συγκεκριμένη διαδρομή προκαθορισμένα σημεία ελέγχου και να επιστρέψουν στο σημείο τερματισμού. Νικητής αναδεικνύεται ο πιο γρήγορος αθλητής που θα έχει εντοπίσει σωστά όλα τα σημεία ελέγχου».

Orienteering: Tο άθλημα που θα λατρέψει το παιδί σου
@ Jametlene Reskp / Unsplash

Ο μόνος εξοπλισμός που χρειάζεσαι στην αρχή είναι όρεξη για εξερεύνηση

Στις διοργανώσεις orienteering διατίθενται συνήθως διάφορες διαδρομές διαφορετικών απαιτήσεων, ώστε να μπορούν να λάβουν μέρος τόσο οι αρχάριοι όσο και οι προχωρημένοι. Οι διαδρομές αρχαρίων δεν ξεπερνούν συνήθως τα 2χλμ. και δεν απαιτούν τη χρήση πυξίδας, ενώ όσοι έχουν εμπειρία και καλή φυσική κατάσταση, μπορούν να πλοηγηθούν σε διαδρομές έως και 15 χλμ. Για να ξεκινήσει κάποιος το άθλημα του orienteering δεν χρειάζεται να αγοράσει εξοπλισμό, αφού ακόμα και αν πρόκειται να λάβει μέρος σε διαδρομή που απαιτείται πυξίδα, υπάρχει η δυνατότητα να νοικιάσει μία από τους διοργανωτές. Όσον αφορά στο ντύσιμο, το μόνο που πρέπει να θυμάται είναι να φορέσει άνετα αθλητικά ρούχα και παπούτσια κατάλληλα για την εκάστοτε εποχή.

Orienteering: Tο άθλημα που θα λατρέψει το παιδί σου
Denise Jans / Unsplash

Το orienteering για προχωρημένους

Όταν μιλάμε για orienteering αγωνιστικού επιπέδου, η πλοήγηση στις διάφορες διαδρομές μπορεί να γίνει όχι μόνο τρέχοντας ή περπατώντας αλλά και ποδηλατώντας ή χιονοδρομώντας. Έτσι ο προσανατολισμός συνδυάζεται και με έντονη αθλητική δραστηριότητα. «Το orienteering είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στη βόρεια Ευρώπη. Εμφανίστηκε συστηματικά στα τέλη του 18ου αιώνα ως στρατιωτική δραστηριότητα κυρίως στις σκανδιναβικές χώρες και εξελίχθηκε σε αγώνισμα με την αλλαγή του αιώνα. Το 1932 διοργανώθηκαν οι πρώτοι αγώνες στη Νορβηγία» μας ενημερώνει ο Βασίλης προσθέτοντας ότι το άθλημα έφτασε στη χώρα μας στα τέλη του ’90, γνωρίζοντας μικρή άνθηση κυρίως σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Αν και δεν αποτελεί ολυμπιακό άθλημα, διεξάγονται παγκόσμια πρωταθλήματα και στα 4 είδη του (τρέξιμο, ορεινή ποδηλασία, χιονοδρομία αντοχής, προσανατολισμός ακριβείας) από το 1966. Μάλιστα από το 2000 διεξάγονται περιστασιακά και στην Ελλάδα διεθνείς αγώνες υπό τη μορφή αθλητικών τουριστικών γεγονότων.

Παιδιά και orienteering

Η όλη εμπειρία της πλοήγησης σε εξωτερικό περιβάλλον με συγκεκριμένες οδηγίες, είναι συναρπαστική για τους μεγάλους -πόσω μάλλον για τα παιδιά. «Το orienteering είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, περιπετειώδες και απαιτητικό σωματικά αλλά και πνευματικά» λέει ο Βασίλης, απαριθμώντας μερικά μόνο από τα οφέλη του για τα παιδιά:

  • Προάγει τη χωρική, κιναισθητική, συναισθηματική και λογικομαθηματική νοημοσύνη τους    
  • Ενισχύει την αυτενέργεια και την ανεξαρτησία
  • Εντείνει την παρατηρητικότητα
  • Προσφέρει αυτοεκτίμηση μέσα σε φυσικό περιβάλλον
  • Ευνοεί τη λήψη αποφάσεων και την ανάληψη της ευθύνης αυτών
  • Αναπτύσσει τη δεξιότητα της αναγνώρισης λαθών και της διόρθωσής τους
  • Συμβάλλει στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση
Orienteering: Tο άθλημα που θα λατρέψει το παιδί σου
@ Annie Spratt / Unsplash

Η συμμετοχή των παιδιών σε αυτήν τη μικρή περιπέτεια τα βοηθάει να αντιμετωπίσουν και να ξεπεράσουν έννοιες όπως αβεβαιότητα, φόβο, επικινδυνότητα και απροσδόκητο. Βέβαια για να μάθει ένα παιδί τον προσανατολισμό με γρήγορο και απλό τρόπο είναι προτιμότερο να ξεκινήσει σε αστικό περιβάλλον και όχι στο δάσος. Γι’ αυτό άλλωστε ο Σύλλογος Αθλητικού Προσανατολισμού Σερρών Ο-Σίρις διοργανώνει διάφορες αναγνωριστικές δράσεις όπως πχ. Χριστουγεννιάτικο Orienteering στους πεζόδρομους της πόλης ή καρναβαλικό Orienteering, ενώ μεγάλη έμφαση δίνεται και στον σχολικό προσανατολισμό που γίνεται σαν παιχνίδι στον γνώριμο προαύλιο χώρο του σχολείου. Σύμφωνα με τον Βασίλη, οι πολλές λεπτομέρειες, οι συνεχείς αλλαγές κατεύθυνσης και η συχνή ανατροφοδότηση, όταν οι μαθητές βρίσκουν τα πορτοκαλί και άσπρα σημεία ελέγχου, τους παρέχουν κάποιες πολύ καλές εκπαιδευτικές εμπειρίες. Και φυσικά κάπως έτσι προσελκύονται και οι μελλοντικοί αθλητές αγωνιστικού προσανατολισμού.

Orienteering: Tο άθλημα που θα λατρέψει το παιδί σου
@ Jean Frederic Fortier / Unsplash

Πού και πότε;

Ως αγώνισμα το orienteering παραμένει σχετικά άγνωστο στην Ελλάδα. Δειλά-δειλά όμως πραγματοποιούνται δράσεις και εκδηλώσεις που έχουν ως στόχο τη μύηση νέων προσανατολιστών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Μάλιστα από το 2016 συμμετέχουμε ως χώρα και στην Παγκόσμια Ημέρα Προσανατολισμού, ενώ ο Σύλλογος Ο-Σίρις φιλοδοξεί να φιλοξενήσει μελλοντικά κάποια μεγάλη διοργάνωση όπως το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα προσανατολισμού νέων. Για την ώρα, εάν πέσει στην αντίληψή σας κάποια εκδήλωση orienteering, μην τη χάσετε και πραγματικά στο τέλος της θα έχετε ανακαλύψει έναν κρυμμένο θησαυρό.