Ανήκω σε αυτή τη γενιά που έχει γελάσει πολλές φορές με τα άλλοτε έξυπνα άλλοτε αρκετά χοντροκομμένα αστεία του Jonah Hill. Πριν λίγες μέρες όμως συνέβη και κάτι πρωτόγνωρο. Ο Jonah Hill με θύμωσε! Και με θύμωσε διπλά.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Πριν από λίγες ημέρες η επαγγελματίας σέρφερ και μοντέλο Sarah Brady ανέβασε στο διαδίκτυο κομμάτια από τη συνομιλία της με τον Jonah Hill με τον οποίο διατηρούσε σχέση μέσα στο 2021 και 2022. Η αντίδραση της πλειοψηφίας υποδήλωνε θυμό, «σοκ και δέος» αφού ο Hill παρουσιάζεται ως εξαιρετικά ελεγκτικός και χειριστικός προς εκείνη. Το χειρότερο όμως είναι πως προκειμένου να πείσει την τότε σύντροφό του να πειθαρχήσει, χρησιμοποιεί πολύ καλά γνωστούς σε όλους μας όρους ψυχολογίας υπονοώντας πως ό,τι ζητά από εκείνη είναι για λόγους ψυχικής υγείας.
Στα social media και τις πλατφόρμες είναι ήδη δεκάδες τα άρθρα και τα post που αναπαράγουν το συγκεκριμένο υλικό οπότε αν έχεις την περιέργεια να διαβάσεις το περιεχόμενο των μηνυμάτων θα τα βρεις πολύ εύκολα. Γιατί δικό μας στόχος είναι σήμερα να βάλουμε το δικό μας λιθαράκι στην ενημέρωση περί ζητημάτων ψυχικής υγείας διαχωρίζοντας, μια για πάντα, τα υγιή όρια από τη χειραγώγηση. Ώστε, με αφορμή την ιστορία της Sarah, όλοι και όλες να μπορούμε να διαχωρίσουμε από εδώ και στο εξής την υγιή από την τοξική συμπεριφορά μέσα σε μια σχέση.
Τι είναι αυτό λοιπόν που διαχωρίζει τα όρια από τη χειριστική συμπεριφορά;
Τα υγιή όρια σέβονται όλα τα μέλη της σχέσης
Ως τέτοια, τα υγιή όρια δεν μπορούν ποτέ να υπεισέρχονται στην ατομική ελευθερία του καθένός είτε αυτό αφορά τα ρούχα που φορά το άλλο άτομο, είτε το επάγγελμά του, είτε τον τρόπο που ξοδέυει, σε ποιον μιλάει κτλ. Αν οτιδήποτε από όλα αυτά αποτελεί πρόβλημα μέσα στη σχέση, οφείλει να υπάρξει ανοιχτός διάλογος σχετικά με τα συναισθήματα που εγείρει η συμπεριφορά αναγνωρίζοντας, πρώτα και κύρια, πως για κάθε συναίσθημα που εγείρεται μόνος υπεύθυνος είναι το άτομο που το βιώνει.
Τα υγιή όρια αφορούν το ίδιο το άτομο που τα θέτει
Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα όρια δεν υπάρχουν τόσο για να διαμορφώνουν τη συμπεριφορά των άλλων αλλά τη δική μας. Αν, για παράδειγμα, δεν αντέχω να μου φωνάζουν τότε είναι δική μου ευθύνη να θέσω ένα όριο (Δεν δέχομαι να μου φωνάζουν), να αποφασίσω με ποιον τρόπο θα το εφαρμόσω (Όταν βρεθώ σε τέτοια κατάσταση, θα αποσύρομαι) και τέλος να γνωστοποιήσω όλα αυτά στο άλλο άτομο με έναν τρόπο που προάγει την επικοινωνία αντί να την περιορίζει (Επειδή όταν μου φωνάζεις ταράζομαι υπερβολικά, όταν συμβαίνει αυτό θα στο λέω και θα αποσύρομαι ώστε να ηρεμούμε κι οι δύο και να επιστρέφουμε στη συζήτηση λίγο αργότερα).
Τα υγιή όρια βελτιώνουν την επικοινωνία
Πέρα από ασφάλεια, τα όρια ανοίγουν τον δρόμο για ανοιχτή επικοινωνία γιατί βάζουν το άλλο άτομο στον δικό μας κόσμο. Αν, για παράδειγμα, στο πλαίσιο συμβίωσης έχεις θέσει ένα όριο πως δεν θα τακτοποιείς τα προσωπικά αντικείμενα του συντρόφου σου, γιατί στην οικογένειά σου πολύ συχνά αναλάμβανες υπέρογκες ευθύνες και έναν ρόλο φροντιστή, δεν προστατεύεις μονάχα εσένα. Προστατεύεις παράλληλα τη σχέση από το να γίνει σχέση αλληλεξάρτησης και ανοίγεις διάλογο με τον σύντροφό σου πάνω στις δικές τους εμπειρίες και τα δικά του επίπεδα αυτονομίας.
Αν βάζει σε κίνδυνο την υγεία σου, δεν είναι όριο
Όταν το “όριο” του άλλου ζητά από σένα να προβείς σε μια συμπεριφορά πιθανά επικίνδυνη για εσένα, την υγεία σου, ψυχική ή σωματική, δεν είναι όριο. Αν για παράδειγμα κάποιος θέλει να σε πείσει να έχετε σεξουαλικές σχέσεις χωρίς προφύλαξη για να μπορεί να υπάρχει μεταξύ σας εμπιστοσύνη, δεν είναι όριο.
Αν δεν σέβεται την αυτονομία σου, δεν είναι όριο
Τα υγιή όρια οφείλουν να ενδυναμώνουν την αυτονομία και των δύο και όχι να εκβιάζουν. Μέσα από τα ξεκάθαρα όρια, όλα τα μέλη νιώθουν ελεύθερα να επιλέξουν την πορεία τους χωρίς να στέκονται εμπόδιο στην πορεία των άλλων.
Αν μοιάζει με gaslighting, δεν είναι όριο
Με κίνδυνο να γίνω κουραστική, αν αφορά δική σου συμπεριφορά και ακουστεί κάτι σαν “αλλιώς θα…” είναι εκβιαστικό και χειριστικό και όχι όριο. Αν όμως διαστρεβλώνει κάποια δική σου συμπεριφορά ή “επεξηγεί” τις προθέσεις σου, τότε είναι και gaslighting.
