Υπάρχουν πραγματικά πάρα πολλά γνωμικά που αφορούν την υγεία του οργανισμού μας. Πώς μπορούμε όμως να ξέρουμε αν αυτά που με πάθος μας «δίδασκαν» οι γιαγιάδες μας είναι αλήθεια ή ψέματα; Όπως οι αστικοί μύθοι έτσι και οι θυμοσοφίες των γιαγιάδων μεταδίδονται από στόμα σε στόμα κερδίζοντας την εγκυρότητά τους με τη επανάληψη. Απόψεις που άλλες φορές επαληθεύονται επιστημονικά και άλλες είναι εντελώς λανθασμένες και βασίζονται σε προκαταλήψεις. Οι επιστήμονες ευτυχώς έχουν πλέον όλες τις απαντήσεις στα εύλογα αυτά ερωτήματα και μπορούν να μας δώσουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες.

Μετά από κάθε γεύμα πρέπει να περιμένεις τουλάχιστον δύο ώρες πριν κολυμπήσεις

Η ετυμηγορία: Σχεδόν αλήθεια.

Η απόδειξη: Πολλοί γιατροί ισχυρίζονται πως μισή ώρα αρκεί ώστε το στομάχι να αδειάσει από τα περισσότερα είδη τροφών. Υπάρχουν ωστόσο κάποιες τροφές όπως τα λίπη και οι πρωτεΐνες που χρειάζονται έως και τρεις ώρες για να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία. Το ίδιο ισχύει και για το αλκοόλ. Με γεμάτο στομάχι οι πιθανότητες ανακοπής εξαιτίας της απότομης πτώσης θερμοκρασίας αυξάνονται .

Ένα μήλο την ημέρα το γιατρό τον κάνει πέρα;

Η ετυμηγορία: Σχεδόν αλήθεια.

Η απόδειξη: Αν ο γιατρός είναι καρδιολόγος ή ογκολόγος, είναι πολύ πιθανό. Η κατανάλωση οποιουδήποτε φρούτου, πλούσιου αντιοξειδωτικά έχει αποδειχθεί επιστημονικά πως μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου αλλά και εμφράγματος. Επιπλέον, τα μήλα είναι μία από τις καλύτερες πηγές φυτικών ινών, που μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερίνης και μας βοηθούν να χάσουμε βάρος περιορίζοντας το αίσθημα πείνας με λίγες θερμίδες.

Αν κάθεσαι πολύ κοντά στην τηλεόραση, θα χαλάσουν τα μάτια σου

Η ετυμηγορία: Μύθος.

Η απόδειξη: Η μικρή απόσταση από την τηλεόραση μπορεί να κουράσει τα μάτια αλλά δεν τα βλάπτει περισσότερο από το διάβασμα ή τον υπολογιστή. Μια έρευνα του Πανεπιστημίου του Νάσβιλ απέδειξε μάλιστα και επιστημονικά πως ένα παιδί, ακόμη και αν καθίσει δεκαέξι ώρες ένα μέτρο μπροστά στην τηλεόραση, η όρασή του δεν θα επηρεαστεί. Το να κοιτάζεις οποιοδήποτε αντικείμενο από πολύ κοντινή απόσταση αναγκάζει τους μυς του ματιού να συσταλούν, με αποτέλεσμα να κουράζονται ή σε σπάνιες περιπτώσεις να εξασθενούν. Το μόνο που μπορεί να προκαλέσει είναι πονοκέφαλο. Το γνωμικό αυτό, που συνήθως επιστρατεύουν οι μεγαλύτεροι στα παιδιά, προφανώς πηγάζει από τη δική τους όραση που αρχίσει να εξασθενίζει.

μύθος ή αλήθεια
Martin Bisof/ Unsplash

Το μέτρημα προβάτων βοηθάει να αποκοιμηθείς;

Η ετυμηγορία: Αλήθεια

Η απόδειξη: Μια έρευνα του πανεπιστημίου της Μινεσότα με επικεφαλής τον Μέιρ Κράιγκερ, μετά από χρόνια μελετών κατέληξε πως το σύστημα αυτό έχει αποτέλεσμα. Αν και λίγοι από εμάς έχουν δει ποτέ στην πραγματικότητα προβατάκια να πηδάνε φράκτες καταφεύγουμε συχνά σε αυτή τη μέθοδο. Η επιστημονική εξήγηση είναι πως η συγκεκριμένη τακτική δρα με τον οι σχεδόν τρόπο με την συμπεριφορική θεραπεία, η οποία έχει στόχο να βοηθήσει στον ύπνο την ίδια στιγμή που το μυαλό τρέχει σε πολύ γρήγορες ταχύτητες. Η βαρετή διαδικασία του μετρήματος διακόπτει την νοητική εγρήγορση και επιτρέπει στο σώμα και το μυαλό να περάσουν στην κατάσταση του ύπνου.

Τα καρότα βελτιώνουν την όραση;

Η ετυμηγορία: Αλήθεια

Η απόδειξη: Τα καρότα είναι πλούσια σε βιταμίνη Α. Η έλλειψη της συγκεκριμένης βιταμίνης σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να ευθύνεται ακόμη και για τύφλωση.

spinach
Louis Hansel/ Unsplash

Το σπανάκι κάνει μπράτσα

Η ετυμηγορία: Μύθος

Η απόδειξη: Έρευνες έχουν δείξει πως οι μύες χρειάζονται κάποιες συγκεκριμένες ποσότητες σιδήρου για την παραγωγή ενέργειας. Ωστόσο η πρωτεΐνη είναι εκείνη που «πρωταγωνιστεί» στο χτίσιμο των μυών. Ακόμη και αν θεωρήσουμε πως ο σίδηρος μπορεί να κάνει θαύματα για την επίτευξη ενός γραμμωμένου σώματος, η αλήθεια είναι πως το κρέας είναι καλύτερη πηγή σιδήρου από το σπανάκι. Μάλιστα ο σίδηρος που προέρχεται από τα ζωικά προϊόντα απορροφάται δύο φορές καλύτερα από εκείνον των λαχανικών.

Μην γεμίζεις τα γυάλινα μπουκάλια πολλές φορές γιατί συγκεντρώνουν επικίνδυνα βακτήρια

Η ετυμηγορία: Σχεδόν αλήθεια.

Η απόδειξη: Η άποψη αυτή ισχύει μόνο αν δεν πλένεις το μπουκάλι τακτικά. Μόλις αδειάσει το μπουκάλι θα πρέπει να ξεπλυθεί πολύ καλά. Σύμφωνα με μια έρευνα του νοσοκομείου John Hopkins στη Βαλτιμότη, τα  Τα βακτήρια που βρίσκονται ούτως ή άλλως στο νερό αλλά και στη στοματική κοιλότητα εισχωρούν στο μπουκάλι και δημιουργούν ένα πηχτό στρώμα, το οποίο ονομάζεται βιοφίλτρο, στο στόμιό του και στα τοιχώματα. Όταν το μπουκάλι δεν ξεπλένεται τα βακτήρια αυτά έχουν όλο το χρόνο να πολλαπλασιαστούν.