Σε μια εποχή που όλα τρέχουν με ιλιγγιώδεις ταχύτητες, που οι ρόλοι, οι θεσμοί, τα δεδομένα ανατρέπονται (και πολλές φορές, καλώς κάνουν), που οι απαιτήσεις και οι προσδοκίες βρίσκονται στο ζενίθ, η ψυχική υγεία υποφέρει. Ζούμε άλλωστε στην εποχή που το 50% των ανθρώπων αναμένεται να περάσει κατάθλιψη. Και πόσοι ακόμα θα βιώσουν κάποια στιγμή κρίσεις πανικού ή άγχους; Με τις εξωτερικές συνθήκες να τις ευνοούν απόλυτα, οι διαταραχές διάθεσης είναι πράγματι οι πιο συνηθισμένες αλλά και οι πιο παρεξηγημένες.

Αλήθεια όταν εσύ ακούς για αντικαταθλιπτικά τι σκέφτεσαι; Καθώς ο δημόσιος διάλογος για την ψυχική υγεία συνεχίζεται, είναι σημαντικό να μιλήσουμε και για την πιο παρεξηγημένη πλευρά της – τη φαρμακοθεραπεία. Κι αυτό γιατί οι μύθοι που πλανώνται γι’ αυτά μπορούν να μειώσουν την αποτελεσματικότητά τους, να προκαλέσουν δυσάρεστες παρενέργειες αλλά και να πληγώσουν, με το κοινωνικό τους στίγμα, τα άτομα που τα χρησιμοποιούν. Για όλους αυτούς τους λόγους, συγκεντρώσαμε παρακάτω 10 μύθους κι αλήθειες για τα αντικαταθλιπτικά ώστε όλοι να τα γνωρίσουμε λίγο καλύτερα.

Μύθος #1

Τα αντικαταθλιπτικά είναι όλα ίδια

Όπως κάθε άλλο φάρμακο, έτσι και τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι όλα ίδια. Δεν περιέχουν τις ίδιες δραστικές ουσίες, δεν έχουν την ίδια επιρροή και έτσι δεν απευθύνονται στα ίδια άτομα. Γι’ αυτό λοιπόν είναι σημαντικό, μέσα από συνεργασία με τον γιατρό του, να βρει κάθε ασθενής αυτό που ταιριάζει στον ίδιο. Κι αυτό σημαίνει πως ίσως να πρέπει να γίνουν κάποιες δοκιμές.

Αλήθεια #1

Πρέπει να είναι κανείς πολύ συνεπής με τη λήψη τους

Τα αντικαταθληπτικά φάρμακα είναι, στη λειτουργία τους, παρόμοια με τις αντιβιώσεις. Αυτό σημαίνει ότι για να λειτουργήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο καλό θα είναι να τα παίρνεις κάθε μέρα μία συγκεκριμένη ώρα.

Μύθος #2

Θα νιώσεις αμέσως καλύτερα

Σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα φάρμακα, τα αντικαταθλιπτικά χρειάζονται περίπου δύο εβδομάδες συνεπής λήψης για να αρχίσεις να νιώθεις τα αποτελέσματά τους. Για πολλούς μάλιστα αυτό το διάστημα αυξάνεται σε ένα ή και ενάμιση μήνα. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να συζητήσει κανείς με τον γιατρό του σχετικά με το πότε θα πρέπει να δει τα πρώτα αποτελέσματα ώστε να γίνει και μια αξιολόγηση του συγκεκριμένου φαρμάκου πάνω στην κατάλληλη στιγμή.

Αλήθεια #2

Έχουν και τα αντικαταθλιπτικά παρενέργεις αλλά…

Όπως όλα τα φάρμακα και τα αντικαταθλιπτικά ενδέχεται να προκαλέσουν ανεπιθύμητες παρενέργειες σε κάποια, αλλά όχι όλα, τα άτομα. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό για κάθε ασθενή να έχει ενημέρωση από τον γιατρό του σχετικά με το τι παρενέργειες να περιμένει, πόσο μπορεί να κρατήσουν, τι μπορεί να κάνει για να τις αντιμετωπίσει αλλά και πότε αυτές μπορεί να γίνουν αιτία για αλλαγή του φαρμάκου.

Μύθος #3

Οι παρενέργειες από τα αντικαταθλιπτικά είναι μόνιμες

Στην συντριπτική τους πλειοψηφία, οι παρενέργειες αναμένεται να υποχωρήσουν πλήρως λίγες εβδομάδες μετά την έναρξη του φαρμάκου αφού το σώμα θα έχει πια συνηθίσε στη νέα αυτή ουσία. Ωστόσο ακόμα κι αν αυτό δεν συμβεί είναι σημαντικό να μιλήσει κανείς με τον γιατρό του ώστε να ρυθμιστεί καλύτερα η δόση του ή και να αλλάξει εντελώς δραστική ουσία.

Αλήθεια #3

Τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι πανάκεια

Πράγματι, η λειτουργία των αντικαταθλιπτικών είναι πολύ συγκεκριμένη. Αυτό που κάνουν είναι να βοηθούν το απορρυθμισμένο νευρικό σύστημα να μπει ξανά σε φυσιολογική λειτουργία. Η λειτουργία τους δεν έχει τόσο ως στόχο τη μόνιμη θεραπεία αλλά την ανακούφιση του νευρικού συστήματος. Γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντικό η φαρμακοθεραπεία με αντικαταθλιπτικά να συνοδεύεται με διαλεκτική θεραπεία, δηλαδή, ψυχοθεραπεία. Εκεί που τα φάρμακα δίνουν μια πολύτιμη ανάσα στο άτομο που υποφέρει, η ψυχοθεραπεία εκμεταλλεύεται αυτή την “εκεχειρία” για να βοηθήσει το άτομο να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις ψυχολογικές αιτίες της ασθένειας με στόχο, όταν διακοπεί το φάρμακο, το νευρικό στόχο να μπορεί πια να αυτορρυθμιστεί.

Μύθος #4

Μπορείς να τα σταματήσεις όποτε θες εκτός κι αν εθιστείς…

Όχι όχι όχι. Ένα από τα πιο συχνά λάθη που γίνονται με τα αντικαταθλιπτικά είναι η απότομη διακοπή τους. Ο μύθος αυτός έχει δύο σκέλη, και τα δύο εξίσου επικίνδυνα. Το ένα είναι πως υπονοούν πως ο γιατρός έχει λόγο μονάχα στην συνταγογράφηση του φαρμάκου. Στην πραγματικότητα η αγωγή με αντικαταθλιπτικά απαιτεί συχνή επικοινωνία με τον γιατρό. Εκείνος θα ρυθμίσει τη δόση, εκείνος θα αξιολογήσει την επίδρασή τους, εκείνος θα ρυθμίσει και τη σταδιακή διακοπή τους. Πολύ συχνά όταν κανείς αρχίσει να νιώθει καλά, θεωρεί πως πια δεν τα χρειάζεται και τα σταματάει. Αυτό, πέρα από ένα σωρό παρενέργειες, επαναφέρει τα αρχικά συμπτώματα, το άτομο ενοχικά τα ξαναξεκινά, χωρίς και πάλι συμβουλή γιατρού, και ο φαύλος κύκλος ξεκινά από την αρχή. Αυτό έχει δημιουργήσει κι έναν ακόμα μύθο – αυτόν που λέει οτι μπορεί κανείς να “εθιστεί” στα αντικαταθλιπτικά κάτι που φυσικά δεν ισχύει αρκεί να τα χρησιμοποιεί κανείς με συμβουλή γιατρού.