Είναι κι αυτές οι φορές που εύχεσαι να ήσουν ο Τιραμόλα, ν’ άπλωνες το καουτσουκένιο χέρι σου και με τη μία να έλυνες τον κόμπο που αστραπιαία δημιουργήθηκε κάπου στην πλάτη σου για να σε ταλαιπωρήσει τις επόμενες μέρες. Λογικά δεν σε ανακουφίζει αυτή η πληροφορία, αλλά να ξέρεις ότι τα ερευνητικά δεδομένα μιλούν για ένα ποσοστό 85% των ανθρώπων, που βιώνουν κάποια στιγμή στη ζωή τους τον πόνο των μυϊκών κόμπων.
Τι ακριβώς είναι, όμως, αυτοί οι μυϊκοί κόμποι και για ποιους λόγους δημιουργούνται;
Αν έχεις κάνει έστω και μια φορά φυσικοθεραπεία, θα έχεις ακούσει τον θεραπευτή σου να μιλάει για trigger points, δηλαδή για σημεία που αποτελούν πυρήνες μόνιμης μυϊκής σύσπασης. Ο τεχνικός όρος είναι μυοπεριτοναϊκά σημεία πυροδότησης, όπως αναφέρεται στο site του φυσικοθεραπευτή Μιχάλη Σαμαρά, που εξηγεί: «Αυτά μπορούν να προσδιοριστούν ως ογκώδη οζίδια σε τεντωμένες μυϊκές δέσμες, όπου οι ίνες έχουν “κλειδώσει” σε θέση συστολής.
Το αποτέλεσμα; Νιώθεις πόνο εστιασμένο στην περιοχή, που όμως μπορεί να αντανακλάται και σε άλλα σημεία του σώματος, ενώ αυτό που σε εξασθενεί είναι ο περιορισμός των κινήσεων και η δυσκαμψία που νιώθεις. «Η κακή στάση σώματος, η έλλειψη άσκησης και ο μη αποκαταστατικός ύπνος είναι συνηθισμένες αιτίες» σημειώνει ο Μιχάλης Σαμαράς, επισημαίνοντας ότι σε πολλές περιπτώσεις τα trigger points μπορούν επίσης να είναι δευτερεύοντα σε άλλες καταστάσεις, όπως είναι η αρθρίτιδα, οι διογκωμένοι δίσκοι, οι αθλητικοί τραυματισμοί κλπ.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχουν δύο κατηγορίες μυϊκών κόμπων: οι οξείς και οι χρόνιοι. Οι πρώτοι δημιουργούνται μετά από επίπονη δραστηριότητα πχ. αν σηκώσεις ένα βάρος ή ζοριστείς λίγο παραπάνω από αυτό που σου επιτρέπει το σώμα σου σε μια κίνηση και είναι εστιασμένοι σε ένα σημείο. Οι χρόνιοι μυϊκοί κόμποι, από τους οποίους υποφέρουν συχνά τα αγχώδη άτομα, εμφανίζονται τακτικά, είναι διάχυτοι σε διάφορα σημεία μίας μυϊκής ομάδας και είναι πιο επίμονοι. «Όταν είμαστε διαρκώς σκυμμένοι πάνω από ένα τηλέφωνο ή καμπουριάζουμε μετά από λίγη ώρα σε καθιστή θέση, οι μύες “κλειδώνουν” σε λάθος θέση και αντιδρούν με το σφίξιμο» λέει η Kristin Coverly, L.M.T., διευθύντρια επαγγελματικής εκπαίδευσης του Associated Bodywork & Massage Professionals. Το ίδιο αποτέλεσμα έχει και η μηχανική αντίδρασή μας να ανασηκώνουμε τους ώμους μας όταν έχουμε άγχος, όπως επίσης και η υπερβολική επαναλαμβανόμενη χρήση ενός μυ χωρίς διαλείμματα ή stretching, συμπληρώνει.
Τα συμπτώματα
Οι μυϊκοί κόμποι κάνουν αρχικά αισθητή την παρουσία τους με πόνο, ο οποίος δεν είναι απαραίτητα εστιασμένος στο σημείο που εμφανίζονται. Κάποιοι το νιώθουμε σαν τράβηγμα, ενώ άλλοι σαν σφίξιμο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, μόλις βάλουμε κάποιον να το εντοπίσει, έχουμε ανάμεικτα συναισθήματα: από τη μια θέλουμε να απομακρυνθούν τα χέρια του από πάνω μας, καθώς υποφέρουμε από οξύ πόνο κι από την άλλη νιώθουμε ηδονή και θέλουμε να το πιέσει με τόση δύναμη ώστε να το «σπάσει». Συνηθισμένα συμπτώματα που έρχονται συνήθως λίγο αργότερα είναι το μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στην περιοχή και το μειωμένο εύρος κίνησης, ενώ όταν οι μυϊκοί κόμποι βρίσκονται στον αυχένα μας, μπορεί να μας φέρνουν και πονοκέφαλο.
Τι να κάνεις για να ανακουφιστείς;
1. Πίεση στο σημείο
Είναι από τις περιπτώσεις που η ενστικτώδης κίνηση να εντοπίσεις τον κόμπο και να τον χαλαρώσεις πιέζοντας είναι σωστή. Η εφαρμογή πίεσης στο σημείο ενεργοποίησης είναι, σύμφωνα με τον Μιχάλη Σαμαρά, μία μέθοδος που ξεκλειδώνει τις συνεσταλμένες ίνες. Ουσιαστικά, πιέζοντας σταθερά την πάσχουσα περιοχή για 40-60 δευτερόλεπτα, μειώνεις την κυκλοφορία του αίματος στη συγκεκριμένη περιοχή και την αποκαθιστάς μόλις αφήνεις ελεύθερο το σημείο. Αυτό οδηγεί σταδιακά στη… λύση του κόμπου.
2. Ξεκούραση
Μην παρασυρθείς από τη συμβουλή ότι το πιάσιμο περνάει με γυμναστική. Στην περίπτωση μυϊκού κόμπου, καλό είναι να ξεκουράσεις για λίγες μέρες την πάσχουσα περιοχή. Όταν υποχωρήσει ο πόνος, μπορείς να επιστρέψεις στο πρόγραμμα άσκησής σου, φροντίζοντας να ακούς το σώμα σου και να δίνεις έμφαση τόσο στην καλή προθέρμανση όσο και στην αποθεραπεία.
3. Stretching
Αυτή η άσκηση όχι μόνο δεν απαγορεύεται, αλλά επιβάλλεται κιόλας για την ανακούφιση των μυϊκών κόμπων, αφού στόχος της είναι να επιμηκύνει τους μυς και άρα να διώξει το σφίξιμο. Το μόνο που πρέπει να θυμάσαι είναι να τεντώνεις τον μυ, όπου εντοπίζεις τον κόμπο, μέχρι το σημείο που νιώθεις έναν γλυκό πόνο και όχι παραπάνω. Αν μπορείς, μένεις στη θέση για 20-30 δευτερόλεπτα και επαναλαμβάνεις το ίδιο αρκετές φορές μέσα στη μέρα. Εννοείται ότι αν το σώμα σου δεν σε αφήνει να επιμείνεις, σταματάς τη διάταση νωρίτερα. Έχε υπόψη σου ότι η yin yoga είναι μια καλή άσκηση με διατάσεις που θα σε βοηθήσει να προλάβεις το σχηματισμό μυϊκών κόμπων.
4. Μπαλάκι του τένις
Στο πλαίσιο της χαλάρωσης και του stretching μπορείς να χρησιμοποιήσεις και props. Τι εννοώ; Επειδή πολύ συχνά δεν φτάνεις στο σημείο της πλάτης που σου δίνει τον πόνο, μια λύση είναι να ξαπλώσεις στο δάπεδο πάνω σε ένα μπαλάκι και να το χρησιμοποιήσεις ουσιαστικά σαν μέσο άσκησης πίεσης στο σημείο. Το ίδιο μπορείς να κάνεις φυσικά και με έναν αφρώδη κύλινδρο -αν έχεις. Το καλό με αυτή τη μέθοδο είναι αφενός ότι μπορείς να εντοπίσεις καλύτερα τον κόμπο και αφετέρου να τον μαλακώσεις με δικές σου ελεγχόμενες κινήσεις.
5. Κρύο ή ζέστη;
Προσωπικά προτιμώ τη ζέστη και τις μέρες που είμαι πιασμένη κυκλοφορώ αγκαλιά με τη θερμοφόρα μου, ενώ απολαμβάνω εξίσου το ζεστό μπάνιο. Η τόνωση της κυκλοφορίας του αίματος, μού προσφέρει μεγάλη ανακούφιση, ενώ άμεσα νιώθω να χαλαρώνει το σημείο του κόμπου και να διευρύνεται η κίνησή μου. Ξέρω όμως πολύ κόσμο που προτιμά τον πάγο ή τα κρύα επιθέματα για την ανακούφιση των μυϊκών κόμπων, καθώς ενδείκνυνται για τις φλεγμονές που τυχόν δημιουργούνται στην περιοχή. Υπάρχουν και ειδικοί που συστήνουν την εναλλαγή κρύου-ζέστης συνδυάζοντας τα οφέλη και των δύο μεθόδων.
