Δεν ξέρω αν το έχεις νιώσει ποτέ, αυτό το συναίσθημα του να θέλεις να ξοδέψεις λεφτά σε αντικείμενα. Για εμένα προσωπικά το συναίσθημα αυτό έρχεται κάθε φορά που νιώθω την παραμικρή σπίθα στενοχώριας. Τότε χωρίς καν να κοιτάξω το υπόλοιπο του τραπεζικού μου λογαριασμού, πηγαίνω στα μαγαζιά και αγοράζω ό,τι βρω μπροστά μου. Δεν προτιμώ το online shopping εκείνη τη στιγμή. Πρέπει να γεμίσω το κενό μου με αντικείμενα εδώ και τώρα, χωρίς να χρειαστεί να περιμένω για κάτι. Και απλά ελπίζω να μην με πιάσει στενοχώρια κάποια Κυριακή, όπου το μόνο μέρος που μπορώ να ξοδέψω τα λεφτά μου είναι τα περίπτερα.
Το αίσθημα αυτό υπάρχει και σαν επιστημονικός όρος και ονομάζεται καταναλωτική μανία. Είναι το παρορμητικό ξόδεμα χρημάτων το οποίο παρακινείται από έντονα συναισθήματα όπως η στενοχώρια ή το άγχος. Ο λόγος που στρεφόμαστε προς τα ψώνια όταν μας ελέγχουν τα αρνητικά συναισθήματα είναι διότι θέλουμε να αισθανθούμε ότι έχουμε τον έλεγχο σε κάποιον τομέα της ζωής μας.
Μπορεί όμως και τα θετικά συναισθήματα να σε στρέψουν στο να ξοδέψεις χρήματα. Όταν είσαι πολύ χαρούμενος για κάτι, ίσως να αγνοήσεις το πόσα χρήματα διαθέτεις, διότι θεωρείς ότι αξίζεις όλα όσα θέλεις να αγοράσεις.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση, η καταναλωτική μανία μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στα οικονομικά σου, και επίσης δεν λύνεις το πρόβλημα, απλά το κουκουλώνεις. Αν αναρωτιέσαι αν σε διακατέχει η καταναλωτική μανία, αναζήτησε τις εξής συμπεριφορές στον εαυτό σου. Χαλάς χρήματα παρορμητικά και μετά το μετανιώνεις; Χρωστάς χρήματα τα οποία δεν μπορείς να καλύψεις; Όταν είσαι σε κακή ψυχολογική κατάσταση τα ψώνια σε κάνουν να αισθάνεσαι καλύτερα για μικρό χρονικό διάστημα;
Αν απάντησες ναι, τότε πρέπει να κάνεις κάτι για να καταπολεμήσεις αυτή τη βλαβερή συμπεριφορά.
Εντόπισε ποια συναισθήματα σε οδηγούν σε αυτές τις πράξεις
Τι είναι αυτό που σε κάνει να ξοδεύεις; Το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσεις το πρόβλημα είναι να το αναγνωρίσεις. Όταν μάθεις να τα εντοπίζεις, θα μπορέσεις να σκεφτείς και δεύτερη και τρίτη φορά πριν κάνεις κάποια αγορά.
Σκέψου ξανά τις παρορμητικές αγορές σου
Μπήκες σε ένα μαγαζί, είδες κάτι που σου άρεσε και το πήρες. Δεν βρίσκεις κάτι κακό σε αυτό. Αν όμως είσαι άτομο που έχεις στο παρελθόν παρατηρήσει ότι τα συναισθήματα σου σε οδηγούν σε αγορές που αργότερα μετανιώνεις, απόφυγε τις παρορμητικές συμπεριφορές. Πριν αγοράσεις κάτι, «ζύμωσέ» το στο κεφάλι σου. Θα πρότεινα να αφήσεις τουλάχιστον πέντε μέρες για να κάνεις μια αγορά. Αν δεις ότι μετά από κάποιες μέρες σκέφτεσαι ακόμα αυτό που είδες, τότε και μόνο να προχωρήσεις στην αγορά του!
Όρισε το budget σου
Είναι πολύ βοηθητικό να έχεις ορίσει ένα μηνιαίο μπάτζετ. Να γνωρίζεις τα έξοδα που έχεις, και από όσα σου μένουν να μπορείς να τα διανείμεις σε ψώνια, δραστηριότητες και αποταμίευση. Είναι σημαντικό να μπορείς να ελέγχεις και να επαναπροσδιορίζεις το budget σου, ανά εβδομάδα, για να είσαι σίγουρη ότι δεν ξεφεύγεις από τους στόχους σου.
Απομάκρυνε τους πειρασμούς
Το να λαμβάνεις συνεχώς newsletters και μηνύματα σχετικά με προϊόντα και εκπτώσεις δεν είναι καθόλου βοηθητικό όταν προσπαθείς να περιορίσεις τις αγορές σου. Αν βλέπεις ότι σε βάζουν σε πειρασμό κάνε απεγγραφή από τα newsletters, σβήσε τις εφαρμογές των μαγαζιών στο κινητό σου και κάνε unfollow τα μαγαζιά. Επίσης, αν είσαι λάτρης των haul, είτε στο YouTube είτε στο TikTok, αξιοποίησε όλη σου την ψυχική δύναμη για να μην τα παρακολουθείς
Βρες τρόπους να αντιμετωπίζεις τα συναισθήματά σου
Αφού έχεις ήδη μάθει να εντοπίζεις το τι σε οδηγεί στις παρορμητικές αγορές, προσπάθησε την ώρα που εντοπίζεις τα συναισθήματα αυτά να ξεσπάσεις αλλού. Μπορείς να κάνεις γυμναστική, που σίγουρα θα κατευνάσει τα έντονα συναισθήματα. Βοηθητικό είναι να μιλήσεις με έναν φίλο, να μοιραστείς πώς αισθάνεσαι και να σε βοηθήσει να συγκρατηθείς.
Αν ξέρεις πως η κατάσταση αυτή ξεφεύγει από το χέρι σου, τότε η σοφή κίνηση είναι να επισκεφτείς κάποιον ειδικό. Πάντα η βοήθεια του ειδικού είναι «κλειδί», για την αντιμετώπιση των τοξικών συμπεριφορών.
