Λέω να μην αναλύσω, σε αυτό το άρθρο, όλα εκείνα που με κάνουν κατά καιρούς να σκέφτομαι τη μετακόμιση σε μια άλλη χώρα, κοινώς τη μετανάστευση. Άλλωστε, αν εσύ που με διαβάζεις τώρα κατοικείς στην Ελλάδα, μπορείς ήδη να φανταστείς τους περισσότερους από αυτούς. Θα σου πω όμως τι περίεργο συνέβη μέσα μου τους τελευταίους μήνες.
Από αφηρημένη σκέψη, χαμένη κάπου στο φαντασιακό πεδίο και με μόνο στόχο την προσωρινή μου ανακούφιση, η μετανάστευση (γιατί ας μην κοροϊδευόμαστε , αυτή είναι η σωστή λέξη) άρχισε να αποκτά συγκεκριμένο σχήμα και δομή στο μυαλό μου. Άρχισε, κοινώς, από θεωρία να μετατρέπεται στην αρχή ενός πλάνου. Και μαζί με αυτή, ήρθε και το άγχος. Αυτό το αρχέγονο άγχος που αναδύεται από τα βάθη της κοιλιάς από καιρό σε καιρό και σου θυμίζει ότι ό,τι δεν γνωρίζεις, μπορεί να γίνει και το τέλος σου.
Πάλι καλά, βέβαια, δεν ζούμε πια σε σπηλιές και τα τέρατα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε κρύβονται – κατά κύριο λόγο – σε κοινή θέα και όχι σε απάτητες γωνιές του δάσους. Άλλωστε, μετά από όλα έχουμε «λουστεί» τα τελευταία χρόνια, δεν μπορεί, θα έχουμε πια γίνει όλοι λίγο πιο θαρραλέοι θαρρώ.
Έτσι αποφάσισα να τραβήξω το άγχος μου από το χέρι, να το βγάλω στο φως, να μιλήσω με άτομα που έχουν ήδη κάνει το γενναίο αυτό βήμα και να το γράψω αυτό το άρθρο για να μπορείς, αυτό που αποκόμισα, να το αποκομίσεις κι εσύ!
Πριν να σε αφήσω να απολαύσεις τις υπέροχα ειλικρινείς και συγκινητικές απαντήσεις που πήρα, σε προσκαλώ να δώσεις βάση στον κοινό τους παρονομαστή που δεν είναι άλλος από την υψηλή αξία της συντροφικότητας, του έρωτα και της ελπίδας. Γιατί, τελικά, κανείς άνθρωπος δεν είναι «νησί» ούτε όμως και «δέντρο». Όλοι μπορούμε να αλλάξουμε θέση και το κάνουμε ακόμα καλύτερα όταν είμαστε πιασμένοι χέρι, χέρι.
Μίνα – Κοπεγχάγη, Δανία
«Μεγάλωσα στον Πειραιά και ζω στην Κοπεγχάγη τα τελευταία 4 χρόνια. Μετακομίσαμε εδώ μαζί με τον σύντροφο μου και ο βασικός λόγος που προσωπικά έκανα αυτό το βήμα ήταν η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα. Βαρέθηκα να δουλεύω full time και να βγαίνουν με βία τα έξοδα του μήνα.»
«Αφότου μετακόμισα στη Δανία ξεκίνησα μια μικρή online επιχείρηση όπου δημιουργώ χειροποίητα αξεσουάρ και διακοσμητικά, με κεντρικό θέμα την επαναχρησιμοποίηση υφασμάτων και άλλων υλικών. Παράλληλα συμπληρώνω το εισόδημα μου δουλεύοντας part time ως σερβιτόρα.»
«Ήμουν προετοιμασμένη για αυτό το βήμα σε θεωρητικό επίπεδο πολλά χρόνια πριν το κάνω… Η ερώτηση για μένα δεν ήταν το “αν”, ήταν “πότε και πού”. Θα έλεγα η μόνη μου ανησυχία ίσως είχε να κάνει με τους ανθρώπους που αγαπώ και δεν θα έβλεπα πια το ίδιο συχνά. Αλλά ευτυχώς είμαι σε μια χώρα που δεν είναι τόσο μακριά και είναι σχετικά εύκολο το να κανονίσουμε επισκέψεις.»
«Κάτι που δεν περίμενα όταν ήρθα, ήταν ότι θα δυσκολευτώ τόσο να βρω δουλειά. Αυτό οφειλόταν κυρίως στο ότι μετακόμισα μέσα στο καταχείμωνο και στο ότι δεν γνώριζα τη γλώσσα. Η Κοπεγχάγη είναι μια πόλη όπου οι πάντες μιλούν Αγγλικά όμως προκειμένου να βρω δουλειά στον τομέα της υγείας στον οποίο είχα προϋπηρεσία, η γλώσσα ήταν απαραίτητη.»
«Αφού ξεπεράστηκαν τα πρώτα εμπόδια ωστόσο, η ποιότητα ζωής έγινε όπως την περίμενα – καλύτερη. Το νο1 πράγμα που κέρδισα μετακομίζοντας εδώ είναι μια σημαντική αναβάθμιση στην ποιότητα ζωής. Ζω σε μια χώρα όπου τον χειμώνα κάνει πολύ κρύο, αλλά τα σπίτια – ακόμα και τα παλιά, είναι πάντα ζεστά. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό για μένα το ότι η Κοπεγχάγη είναι μια καταπράσινη πόλη που μπορείς να πας παντού με το ποδήλατο σου.»
«Αν κάτι μου λείπει από την Ελλάδα, αυτό είναι το φαγητό. Τα φρούτα και τα λαχανικά μας, απλά, είναι απείρως πιο νόστιμα! Και φυσικά οι φίλοι μου.»
«Σε κάποιον που σκέφτεται να έρθει Δανία θα συμβούλευα να έχει σίγουρο τουλάχιστον ένα από αυτά τα 3 πριν να έρθει: σπουδές, σπίτι, δουλειά. Έτσι θα γλιτώσει πολύ άγχος. Από ψυχολογικής άποψης και πρακτικά, βοηθά πολύ αν έχεις κάποιον γνωστό που είναι ήδη στο μέρος που σκέφτεσαι να πας. Και τέλος, πολύ σημαντικό να γνωρίζεις από πριν πόσο απαραίτητο θα είναι να μιλάς την τοπική γλώσσα!»
«Πάντως, ακόμα κι αν δεν σκοπεύεις να μείνεις “για πάντα” στο εξωτερικό, πιστεύω είναι μια εμπειρία ζωής που σου διευρύνει τους ορίζοντες, σε φέρνει σε επαφή με διαφορετικές κουλτούρες, σε εκθέτει σε έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, οπότε σε κάνει τελικά λίγο πιο “πλούσιο”.»
Ντεζιρέ – Στοκχόλμη, Σουηδία
«Λέγομαι Ντεζιρέ και μετακόμισα μόνιμα στη Στοκχόλμη πριν από 7 χρόνια επειδή ο άντρας μου -τότε φίλος μου- είναι Σουηδός. Γνωριστήκαμε στην Ελλάδα, στη Δονούσα συγκεκριμένα, και από τότε αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε κοινή πορεία.»
«Είχα σπουδάσει και ξαναζήσει έξω οπότε δε φοβήθηκα να φύγω. Παρόλα αυτά η Σουηδία μου φάνηκε πολύ αλλιώτικη και παρόλο που όλοι μιλάνε καλά Αγγλικά ήταν πολύ δύσκολο να κάνω καινούργιες παρέες. Όταν όμως έμαθα τη γλώσσα ήταν σαν να ξεκλείδωσα έναν ολόκληρο κόσμο!
Κάτι ακόμα που είναι δύσκολο να συνηθίσει κάποιος ειδικά μεσογειακός είναι ο καιρός. Από Νοέμβριο μέχρι και Μάρτιο σκοτεινιάζει από τις 15:00 και κάνει πολύ κρύο.
«Φεύγοντας από την Ελλάδα κέρδισα μια υπέροχη σχέση και οικογένεια και απέκτησα μια σταθερότητα που δεν είχα πριν, και επαγγελματική και προσωπική.»
«Θα προέτρεπα οποιονδήποτε δεν είναι ικανοποιημένος και θέλει να αλλάξει περιβάλλον να δοκιμάσει το εξωτερικό, για ένα διάστημα τουλάχιστον. Πέρα από τα επαγγελματικά οφέλη, μπορεί να διευρύνει τον τρόπο σκέψης και να δει τη ζωή αλλιώς! Πιστεύω πως το να ταξιδεύεις και να γνωρίζεις άλλες κουλτούρες καλλιεργεί την ψυχή και το μυαλό με ένα μοναδικό τρόπο.»
«Καλό θα είναι όμως όποιος φύγει στο εξωτερικό να πάει έχοντας μια σταθερή βάση. Κάποιον κοντινό του άνθρωπο ή μια δουλειά ή σπουδές. Γιατί όσο ενθουσιώδης κ να είναι κανείς αρχικά κάποια πράγματα θα του λείψουν μετά από λίγο, άλλα θα είναι άγνωστα, ως και δυσνόητα εκ πρώτης όψεως μέχρι να συνηθίσει.»
Χριστίνα – Κοπεγχάγη, Δανία
«Μετακόμισα με το αγόρι μου, που είναι επίσης Έλληνας, στη Δανία πριν 5 χρόνια. Αρχικά, μετακομίσαμε με αφορμή το μεταπτυχιακό του αφού ήξερε πως εγώ ήθελα ήδη πολλά χρόνια να μετακομίσω στο εξωτερικό.
«Όταν τελικά φύγαμε, ένιωθα πολύ έτοιμη – ψυχολογικά και συναισθηματικά – να φύγω από την Ελλάδα. Φυσικά υπήρχε αρκετό άγχος αλλά δεν είχα κάποιον συγκεκριμένο φόβο. Έχοντας όμως τη στήριξη της οικογένειάς μου και καθώς ήδη δύο αδέρφια μου είχαν μετακομίσει στο εξωτερικό, τίποτα δεν μου έμοιαζε ανέφικτο».
«Τίποτα δεν ήταν ωστόσο όπως το είχα φανταστεί! Κάποια πράγματα είναι πολύ καλύτερα – όπως η ποιότητα ζωής και η ψυχική ηρεμία που βρήκα εδώ. Αυτό που περίμενα ότι θα είχε διαφορετική τροπή ήταν η καριέρα μου στη φωτογραφία καθώς ήταν πολύ δύσκολο να βρω δουλειά στον τομέα αυτό, γεγονός που με έριξε ψυχολογικά. Αυτό ήταν και ό,τι πιο δύσκολο είχα να αντιμετωπίσω εδώ».
«Αντίστοιχα, το πιο πολύτιμο πράγμα που κέρδισα ήταν η συνειδητοποίηση της δύναμης μου. Φεύγοντας από την Ελλάδα έρχεσαι αντιμέτωπος με τόσα καινούργια πράγματα: γλώσσα, κουλτούρα, τρόπος ζωής και φυσικά σε κάποιες περιπτώσεις με τον ρατσισμό, τη μοναξιά, την ψυχική κούραση.
«Πλέον το μόνο που μου λείπει από την Ελλάδα είναι η οικογένεια μου… Και η λαϊκή αγορά!»
«Το πιο σημαντικό πριν φύγεις είναι να είσαι καλά προετοιμασμένος, οικονομικά αλλά και να έχεις οργανώσει τα πρώτα σου βήματα. Αφότου φτάσεις στον προορισμό σου, μια καινούργια εμπειρία ξεκινάει. Καλό είναι να έχεις καθαρούς στόχους αλλά να μην ξεχνάς ότι είναι ok οι στόχοι αυτοί να αλλάξουν. Και πίσω να γυρίσεις, θα έχεις κάνει κάτι μεγάλο και θα έχεις κερδίσει μια εμπειρία ζωής!»
Νίκη – Στοκχόλμη, Σουηδία
«Έχω μετακομίσει στη Στοκχόλμη εδώ και τρεις μήνες, μαζί με τον σύντροφο και την κόρη μου. Οι περισσότεροι άνθρωποι αυτό που φοβούνται είναι μήπως από πρώτοι του χωριού γίνουν οι τελευταίοι της πόλης. Θα τολμήσω να πω ότι και για μένα η πρώτη μου φοβία ήταν αυτή. Ότι, δηλαδή, στη χώρα μου είχα χτίσει μία καριέρα και είχα μία πορεία και αλλάζοντας χώρα όλο αυτό θα το ριψοκινδύνευα.»
«Με το χρόνο αυτό ήταν κάτι που το ξεπέρασα και έκανα την προσωπική μου ειρήνη σκεπτόμενη πως καλύτερα να είμαι η τελευταία της πόλης αλλά χαρούμενη και ολοκληρωμένη, παρά η πρώτη του χωριού και με ένα συνεχώς “αν” μέσα στο μυαλό μου. Ωστόσο, θα ήθελα να εξομολογηθώ ακόμα μία φοβία μου, που πραγματικά την είχα μέχρι και πριν ένα μήνα αφού φύγω: ο αποχωρισμός μου από τις γάτες μου. Δεν ήθελα καν να σκέφτομαι ότι μπορεί να χρειαστεί να μείνουν πίσω, μιας και τις θεωρώ μέλη της οικογένειάς μου. Ευτυχώς δεν χρειάστηκε αφού σταθήκαμε τυχεροί και βρήκαμε σπίτι που δεχόταν κατοικίδια».
«Ακόμα βιώνω τη ζωή μου εδώ σαν τουρίστας…με αυτό τον ενθουσιασμό θέλω να πω. Με κάθε άγνοια κινδύνου, λοιπόν, θα πως ότι όλα είναι όπως τα περίμενα και ακόμα καλύτερα… Βέβαια όπως λένε και οι ντόπιοι εδώ στη Σουηδία – Περίμενε, γιατί ο χειμώνας έρχεται!»
«Ο πιο σημαντικός λόγος που φύγαμε ήταν για το παιδί μας. Θέλαμε να μεγαλώσει δίπλα στη φύση, σε μια χώρα με καλό εκπαιδευτικό σύστημα και με σεβασμό στην πολυπολιτισμικότητα. Οπότε σίγουρα αυτό το κερδίσαμε. Μένουμε στην κυριολεξία μέσα στη φύση, το σχολείο της μικρής μας είναι υπέροχο και οι συμμαθητές της έχουν όλα τα χρώματα. Αυτό που μου λείπει από την Ελλάδα είναι η οικογένειά μου, οι δύο μου αδερφές και ο μπαμπάς μου, αλλά το face time μαλακώνει αρκετά αυτό το συναίσθημα.»
«Όποιος σκέφτεται να φύγει από την Ελλάδα…να το κάνει! Ξέρω πως η σκέψη της αλλαγής φέρνει μία εσωτερική φουρτούνα, αλλά πραγματικά αξίζει να το δοκιμάσει. Σε πρακτικό επίπεδο, θα τον συμβούλευα να μελετήσει λίγο τη χώρα στην οποία θέλει να πάει (γλώσσα, δουλειές, μισθοί, κοινωνία, φύση, παιδεία, ενοίκια) και να δώσει στον εαυτό του μερικούς μήνες περιθώριο να προετοιμάσει το έδαφος.»
Πάνος – Ελβετία
«Είμαι τεχνολόγος ακτινολόγος και ζω μόνιμα στην Ελβετία εδώ και τέσσερα χρόνια. Μετακόμισα με την τότε κοπέλα μου και νυν γυναίκα μου, για λόγους εργασίας αφού η κατάσταση στην Ελλάδα ήταν δύσκολη.»
«Ποτέ δεν θα φανταζόμουν πως λειτουργούν τα πράγματα εδώ και τον εργασιακό μεσαίωνα που επικρατεί στην Ελλάδα, ακόμα και στον τομέα της υγείας.»
«Η απόφαση ήταν δύσκολη, υπήρχε φόβος για τη γλώσσα, τα ελβετικά που δεν έχουν καμία σχέση με τα γερμανικά. Ευτυχώς οι περισσότεροι θα σου μιλήσουν και στα γερμανικά – τουλάχιστον στα γερμανόφωνα καντόνια της Ελβετίας (γιατί υπάρχουν και Γαλλικά και Ιταλικό).»
«Το πρώτο σοκ ήρθες στο αεροδρόμιο κιόλας, που τα τρένα έρχονται και φεύγουν στο λεπτό, ενώ είναι απίστευτα καθαρά και γρήγορα! Το κρύο ντουζ ήρθε μετά, γιατί τα τρόφιμα στο σουπερμάρκετ είναι πανάκριβα σε σχέση με τη χώρα μας και οι τιμές για φαγητό έξω, απλησίαστες για τα ελληνικά δεδομένα! Αν λάβουμε υπόψιν τους μισθούς εδώ όμως, όλα βγάζουν νόημα. Ο κατώτατος είναι 3.500 φράγκα.»
«Καλώς ή κακώς πρόκειται για μία ακριβή χώρα που παρέχει όμως και υψηλή ποιότητα ζωής σε όλους τους τομείς, σε μετακινήσεις, σε υγεία, σε εργασία…»
«Αυτό που μας λείπεις είναι… τα σουβλάκια και γενικά το φτηνό Ελληνικό φαγητό αλλά το απολαμβάνουμε στις διακοπές!»
«Οποίος σκεφτεί να έρθει στην Ελβετία θα πρέπει να κοιτάξει τις αναγνωρίσεις πτυχίων και να ζητήσει βοήθεια από την ελληνική κοινότητα εδώ, αν χρειαστεί, γιατί ναι, είμαστε παντού!»
Μαρία – Αγγλία
«Είμαι η Μαρία και ζω στο εξωτερικό εδώ και περίπου 8 χρόνια. Όταν έφυγα, το έκανα στην ουσία για να βρω το αγόρι μου που είχε ήδη μετακομίσει στη Γαλλία και το πλάνο ήταν να μείνω μόνο για κάποιους μήνες. Έτσι, δε φοβόμουν τίποτα γιατί το είδα σαν μια ωραία περιπέτεια με ημερομηνία λήξης».
«Πλέον, αυτό το αγόρι έχει γίνει ο άντρας μου, έχουμε αποκτήσει ένα παιδί κι έχουμε ζήσει σε δύο χώρες. Οι εμπειρίες μου σε αυτές είναι πολύ διαφορετικές. Στη Γαλλία που πήγα πρώτα ένα πράγμα ήταν πολύ διαφορετικό από ό,τι το φανταζόμουν: η αξιοκρατία. Πίστευα πως βγαίνοντας στην Ευρώπη θα αντιμετώπιζα ένα πλήρως αξιοκρατικό σύστημα, αλλά αυτό δεν είχε σχέση με την πραγματικότητα.»
«Τώρα ζω στην Αγγλία και πολλά είναι όπως τα είχα φανταστεί: το κοινωνικό κράτος, τα σχολεία και η ευγένεια των ανθρώπων. Αυτό που δεν είναι όπως το περίμενα είναι οι άνθρωποι, που είναι πολύ ζεστοί και φιλικοί! Αναγνωρίζω βέβαια πως η ζωή από χώρα σε χώρα, ακόμα κι από πόλη σε πόλη, μπορεί να διαφέρει».
«Με μεγάλη διαφορά, το νούμερο ένα πράγμα που κέρδισα είναι ότι γνώρισα πάρα πολλούς ανθρώπους από πάρα πολλές χώρες και ήρθα σε επαφή με την κουλτούρα τους, τις απόψεις τους και τον τρόπο ζωής στις χώρες τους. Έσπασαν πολλά από τα στερεότυπα που είχα στο κεφάλι μου και όλη αυτή η διαδικασία με έκανε καλύτερο άνθρωπο.»
«Αυτό που μου λείπει πιο πολύ από την Ελλάδα είναι η “ζωή που δεν έζησα”, Η ζωή που φαντάζομαι ότι θα είχα άμα έμενα στην Ελλάδα, με την οικογένειά μου, τους καλούς μου φίλους και τις συνήθειες που ακόμα κουβαλάω μέσα μου. Στην Ελλάδα πάντα θα νιώθω στο σπίτι μου.»
«Κάθε χώρα έχει και τα θετικά της και τα αρνητικά της. Νομίζω πως για να γίνει η “ενσωμάτωση” στη νέα χώρα πιο εύκολη, είναι σημαντικό να αποδεχόμαστε ότι το μέρος που ζούμε είναι διαφορετικό από τη χώρα μας και να εκτιμούμε τα καλά του.»
