Ο όρος «κουβέρτα βαρύτητας» ακούγεται κάπως διαστημικός, αλλά δεν χρειάζεται να μπεις σε σκάφανδρο για να τη δοκιμάσεις. Γνωστή και ως ζυγισμένη κουβέρτα, δημιουργήθηκε με έμπνευση από την τεχνική Deep Pressure Stimulation που εφαρμόζουν συχνά οι εργοθεραπευτές σε άτομα με αισθητηριακές διαταραχές. Πρόκειται για άσκηση έντονης, σταθερής και ελεγχόμενης πίεσης πάνω στο σώμα για θεραπευτικούς λόγους.
Στην περίπτωση της κουβέρτας βαρύτητας, βέβαια, η πίεση που ασκείται δεν είναι θεραπευτική. Αλλά όπως αναφέρεται στο site της εταιρείας του εμπνευστή της κουβέρτας βαρύτητας Keith Zivalich, προκαλείται αύξηση της ωκυτοκίνης, ενός χημικού που παράγεται στον εγκέφαλο και απαλύνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, του άγχους, του αυτισμού και του φυσικού πόνου.
Το βάρος μίας κουβέρτας βαρύτητας (υπάρχει και πάπλωμα βαρύτητας αν το προτιμάς) ποικίλει από 3 έως 14 κιλά και οφείλεται σε μικροσκοπικές, εντελώς ακίνδυνες γυάλινες -ή σπανιότερα πλαστικές- χάντρες. Όχι, μη φοβάσαι, δεν πρόκειται να τακτοποιείς χάντρες κάθε φορά που θα αλλάζεις πλευρό! Είναι σταθεροποιημένες σε θαλάμους ή κυψέλες και δεν φεύγουν από τη θέση τους. Φαντάσου ότι ο στόχος είναι να σου προσφέρουν την αίσθηση και την ασφάλεια μιας ζεστής αγκαλιάς σε όλη τη διάρκεια του ύπνου σου.
Για να καταλάβεις πώς λειτουργούν, αρκεί να σκεφτείς τo φάσκιωμα που κάνανε παλιότερα στα νεογέννητα. Ένα υπερδραστήριο νευρικό σύστημα είναι δύσκολο να χαλαρώσει από τη μια στιγμή στην άλλη. Με το βάρος τους οι κουβέρτες βαρύτητας επιταχύνουν τη διαδικασία ύπνου, καθώς καταστέλλουν αγχώδεις αντιδράσεις του τύπου fight or flight (πάλης ή φυγής) όπως ταχυκαρδίες, δυσκολίες αναπνοής κτλ. και ενεργοποιούν το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα. Επόμενη και καθοριστική είναι και η επίδρασή τους στο ορμονικό σύστημα, αφού όπως φαίνεται, μειώνουν την κορτιζόλη, ενώ αυξάνουν τη σεροτονίνη και τη μελατονίνη, βελτιώνοντας συνολικά την ποιότητα του ύπνου.
Οι συμμετέχοντες σε μελέτη δημοσιευμένη στο Journal of Sleep Medicine & Disorders απολάμβαναν καλύτερο, πιο ήρεμο και χωρίς διακοπές ύπνο όταν χρησιμοποιούσαν κουβέρτα βαρύτητας αντί για απλή κουβέρτα. Επίσης, σε άλλη μελέτη του επιστημονικού περιοδικού Occupational Therapy in Mental Health αναφέρεται ότι πρόκειται για ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο μείωσης του άγχους σε ενήλικες.
Είναι ασφαλής η κουβέρτα βαρύτητας;
Σε γενικές γραμμές θεωρείται ασφαλής, σύμφωνα με το Sleep Foundation, εφόσον το άτομο που χρησιμοποιεί την κουβέρτα έχει τη φυσική δύναμη να τη σηκώσει από πάνω του και να την απομακρύνει. Η χρήση της στα παιδιά δεν συστήνεται χωρίς την έγκριση παιδιάτρου καθώς υπάρχει κίνδυνος ασφυξίας. Επίσης, η κουβέρτα βαρύτητας αντενδείκνυται για άτομα με χρόνια προβλήματα του αναπνευστικού και του κυκλοφορικού συστήματος, διαβήτη τύπου 2 και υπνική άπνοια. Δύσκολα θα την ανεχτούν τέλος και άτομα με κλειστοφοβία.
Τι να προσέξεις εάν ψάχνεις για κουβέρτα βαρύτητας:
- Το εξωτερικό υλικό: Είναι αυτό που θα νιώθεις πάνω σου, οπότε είναι σημαντικό να απολαμβάνεις την αίσθηση. Προτίμησε το βαμβάκι αν θες κάτι μαλακό, αλλά και φυσικό.
- Το γέμισμα: Το εσωτερικό μίας κουβέρτας βαρύτητας αποτελείται, όπως προαναφέρθηκε, από μικροσκοπικές γυάλινες και σπανιότερα πλαστικές χάντρες. Αυτό που θέλεις είναι να γίνεται όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφα η κατανομή του βάρους στο σώμα. Σε ενδιαφέρει λοιπόν ο τρόπος με τον οποίο ακινητοποιούνται οι χάντρες και ο τρόπος με τον οποίο συνδέεται το γέμισμα με το εξωτερικό κάλυμμα. Όσο περισσότερα σημεία σύνδεσης υπάρχουν, τόσο πιο σταθερή μένει η κουβέρτα πάνω σου.
- Το μέγεθος: Τόσο όσο να καλύπτει το σώμα σου. Αυτή είναι η ιδανική επιλογή, καθώς αφενός αν είναι μεγαλύτερη, ίσως είναι και βαρύτερη από όσο πρέπει και αφετέρου λόγω βάρους μπορεί εύκολα να βρεθεί στο πάτωμα. Στην αγορά θα βρεις μονές ή διπλές κουβέρτες βαρύτητας.
- Το βάρος: Πρέπει να τη νιώθεις βαριά πάνω σου, αλλά όχι να σε καταπλακώνει. Οι περισσότεροι κατασκευαστές συστήνουν να ζυγίζει περίπου το 10% του βάρους του χρήστη. Εάν λοιπόν εσύ είσαι 60 κιλά, μια κουβέρτα 6 κιλών είναι ό,τι πρέπει. Φυσικά δεν χρειάζεται να είναι στρογγυλό το νούμερο για να την πάρεις. Μία απόκλιση 7-12% είναι αποδεκτή. Σε περίπτωση που κοιμάσαι μαζί με σύντροφο, η κουβέρτα θα πρέπει να ζυγίζει το 7-12% του μέσου όρου του βάρους σας, αν και το ασφαλέστερο (ειδικά εάν έχετε μεγάλη απόκλιση κιλών) είναι ο καθένας να έχει τη δική του.
- Τις οδηγίες πλυσίματος: Είναι σημαντικό να γνωρίζεις τον συνιστώμενο τρόπο καθαρισμού. Οι περισσότερες διαθέτουν εξωτερικό κάλυμμα που πλένεται στο πλυντήριο σε χαμηλή θερμοκρασία, αλλά η εσωτερική κουβέρτα πλένεται μόνο στο χέρι. Στα θετικά να βάλουμε ότι δεν χρειάζεται συχνό πλύσιμο και στα αρνητικά ότι όταν την πλένουμε, αργεί να στεγνώσει. Εάν ψάξεις στο εξωτερικό, θα βρεις και κουβέρτες βαρύτητας που μπαίνουν κανονικά στο πλυντήριο.
