Κάθε γυναίκα παρατηρεί εναλλαγές στην διάθεσή και το σώμα της, που σχετίζονται με την αυξομείωση των ορμονών ανάλογα με τα στάδια του αναπαραγωγικού κύκλου της. Το ορμονικό μας σύστημα είναι αρκετά περίπλοκο και χρειάζεται πολύ λεπτή ισορροπία για να λειτουργήσει σωστά. Η διατροφή, το στρες, οι τοξίνες και ο ύπνος μπορούν να επηρεάσουν τις ορμόνες μας σε μεγάλο βαθμό. Καθένας απο αυτούς τους παράγοντες θα μπορούσε να προκαλέσει μια μικρή ανισορροπία, ικανή να διαταράξει ολόκληρο το σύστημα και να αποτελέσει την πηγή αρκετών προβλημάτων υγείας, όπως δυσλειτουργίας του θυροειδούς, διαταραχών περιόδου, συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, δυσφορίας κατά την περιεμμηνόπαυση και χρόνιας κούρασης. Και εδώ έρχεται το seed cycling, μια πρακτική που δικαίως αποτελεί trend στον τομέα της ευεξίας, αφού υπόσχεται εξισορρόπηση των γυναικείων ορμονών με έναν πολύ απλό αλλά δραστικό παράλληλα τρόπο.
Τι είναι το seed cycling;
Το seed cycling, όπως είναι ευρύτερα γνωστό, είναι η κυκλική κατανάλωση σπόρων ανάλογα με τη φάση του εμμηνορυσιακού κύκλου στην οποία βρισκόμαστε. Αποτελεί μια ήπια και απολύτως φυσική πρακτική, που στόχο έχει την βελτίωση της ορμονικής ισορροπίας ώστε να μειωθούν τα συμπτώματα του προεμμηνορυσιακού συνδρόμου και της περιεμμηνόπαυσης, και να αυξηθεί η αναπαραγωγική ικανότητα.
Ποια η λογική πίσω απο αυτή την πρακτική;
Όταν έχουμε βέλτιστη ορμονική ισορροπία, τα επίπεδα των οιστρογόνων είναι αυξημένα τις πρώτες 14 ημέρες του κύκλου. Κατά τη διάρκεια των 14 τελευταίων ημερών, πρίν την περίοδο, αυξάνονται αντίστιχα τα επίπεδα της προγεστερόνης, ενώ αυτά των οιστργόνων παρουσιάζουν μείωση. Μια μικρή ανισορροπία μεταξύ των επιπέδων οιστρογόνων και πργεστερόνης, μπορεί να αποτελέσει την αιτία έντονων συμπτωμάτων προεμμηνορυσιακού συνδρόμου, ακμής, άστατων αναπαραγωγικών κύκλων, αμηνόριας κ.α.
Ο λιναρόσπορος και ο κολοκυθόσπορο φαίνεται ότι υποστηρίζουν την αύξηση των οιστρογόνων στην 1η φάση του εμμηνορυσιακού μας κύκλού ενώ παράλληλα εμποδίζουν την περίσσεια οιστρογόνων στο αίμα, που θεωρείται υπεύθυνη για ανάπτυξη ορμονοεξαρτώμενων τύπων καρκίνου, όπως του μαστού. Αντίστοιχα, ο ηλιόσπορος και το σουσάμι βοηθούν στην αύξηση των επιπέδων της προγεστερόνης, μετά την ωορηξία. Οπότε με τον τρόπο αυτό, φαίνεται να ενισχύεται ο συντονισμός των ορμονών, οδηγώντας στην βέλτιστη ισορροπία.
Πώς θα εφαρμόσουμε το seed cycling;
Η εφαρμογή του seed cycling είναι αρκετά απλή. Ουσιαστικά είναι η καθημερινη κατανάλωση λιναρόσπορου ή κολοκυθόσπορου τις πρώτες 14 ημέρες του κύκλου, ενώ μετά την ωορηξία, ηλιόσπορου και σουσαμιού. Θα ήταν καλό, να καταναλώνονταν φρεσκοτριμμένοι και ωμοί, για μέγιστο όφελος.
Φάση 1η (1η-14η ημέρα του κύκλου):
- 1-2 κ.σ. τριμμένο λιναρόσπορο ή σπόρους chia
- 1-2 κ.σ. τριμμένο κολοκυθόσπορο
Φάση 2η (14η-28η ημέρα του κύκλου):
- 1-2 κ.σ. τριμμένο ηλιόσπορο
- 1-2 κ.σ. σουσάμι
Εαν ο κύκλος σου δεν είναι ακριβώς 28 ημέρες, δεν χρειάζεται να ανησυχείς! Είναι καλό να το εφαρμόσεις στα 2 στάδια των 2 εβδομάδων, ώστε να βοηθήσει το σώμα σου να συντονιστεί, όσο είναι εφικτό.
Πώς θα τους εντάξουμε στη διατροφή μας;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να τους εντάξουμε στην καθημερινή μας ρουτίνα, αναβαθμίζοντας παράλληλα τη θρεπτική αξία των γευμάτων μας.
Μερικές ιδέες είναι:
- Μέσα σε smoothies ή porridge βρώμης
- Βούτυρα σπόρων π.χ. ταχίνι απο σουσάμι
- Προσθέτοντάς τα σε σούπες, σάντουιτς, σαλάτες
- Pesto αντικαθιστώντας τα κουκουνάρια με κολοκυθόσπορο και λιναρόσπορο
- Προσθέτοντάς τους σε σπιτικό μείγμα δημητριακών
Ποια είναι τα επιστημονικά δεδομένα πίσω από τη μέθοδο;
Η πρακτική της κυκλικής κατανάλωσης σπόρων εντάσσεται στις μεθόδους της εναλλακτικής ιατρικής, και παρότι είναι αρκετά δημοφιλής στο εξωτερικό, δεν είναι ακόμη επιστημονικά τεκμηριωμένη. Οι έρευνες που έχουμε στην διάθεσή μας σχετικά με το πως επηρρεάζουν οι σπόροι τις ορμόνες μας είναι ελάχιστες και σε καμία περίπτωση δεν είναι επαρκείς, ώστε να καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα για το αν όντως υπάρχει σημαντικό όφελος από την κατανάλωσή τους.
Χωρίς να υπάρχει έρευνα που να έχει σαν αντικείμενο μελέτης το “seed cycling” συγκεκριμένα, υπάρχουν κάποια επιστημονικά δεδομένα που δείχνουν ότι υπάρχει κάποια συσχέτιση μεταξύ των σπόρων, και των ορμονών. Σε ερευνα που διενεργήθηκε από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, αναφέρεται ότι καθένας από τους σπόρους αυτούς που χρησιμοποιούνται, περιέχουν λιγνάνες, φυτοοιστρογόνα που μπορούν να μιμηθούν την δράση των οιστρογόνων στο ανθρώπινο σώμα.(1) Επιπλέον, σε μελέτη του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, σχετικά με την κατανάλωση λιναρόσπορου σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, παρατηρήθηκε βελτίωση των επιπέδων οιστρογόνων, συμβάλλοντας στην πρόληψη συγκεκριμένων τύπων καρκίνου.(2)
Σε κάθε περίπτωση, η μέθοδος δεν έχει κάποια αρνητική παρενέργεια οπότε μπορούμε να δοκιμάσουμε ώστε να δούμε πώς θα λειτουργήσει στον δικό μας οργανισμό. Ακόμη κι αν δεν επηρεάσει τις ορμόνες μας στο ποσοστό που θα επιθυμούσαμε, θα αναβαθμίσει θρεπτικά τα γεύματά μας, καθώς οι σπόροι είναι πλούσιοι σε Ω3 λιπαρά οξέα, ψευδάργυρο, φυτικές ίνες και πρωτεΐνες.
(1) Linus Pauling Institute. Lignans [Internet]. Micronutrient Information Center. 2020 [cited 2020Jan21]. Available from: https://lpi.oregonstate.edu/mic/dietary-factors/phytochemicals/lignans
(2) Hutchins, A. M., Martini, M. C., Olson, B. A., Thomas, W., & Slavin, J. L. (2001). Flaxseed Consumption Influences Endogenous Hormone Concentrations in Postmenopausal Women. Nutrition and Cancer, 39(1), 58-65. doi:10.1207/s15327914nc391_8
