Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην ημικρανία και στον πονοκέφαλο; Σε έχει απασχολήσει ποτέ ή απλά κάθε φορά που αισθάνεσαι ενόχληση και πόνο στο κεφάλι, εσύ απλά το αποκαλείς πονοκέφαλο. Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Ο πονοκέφαλος είναι το συχνότερο σύμπτωμα για το οποίο μπορεί να ζητήσουμε τη συμβουλή ενός γιατρού. Ωστόσο δεν είναι ένας ενιαίος, ούτε έχει μία μεμονωμένη αιτία. Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τύποι πονοκεφάλου και εκατοντάδες πιθανές αιτίες, σημειώνει ο δρ Μιχαήλ Βικελής με Μεταπτυχιακό Τίτλο Ειδίκευσης στις Κεφαλαλγίες (MSc in Headache Medicine) από το Πανεπιστήμιο La Sapienza της Ρώμης. Η ημικρανία είναι ένας από τους κύριους τύπους πρωτοπαθούς κεφαλαλγίας, όπως λέγεται επιστημονικά ο πονοκέφαλος. «Πρωτοπαθής» αποκαλείται κάθε πονοκέφαλος που δεν έχει σαφή και συγκεκριμένη υποκείμενη αιτία, διευκρινίζουν.
«Η ημικρανία είναι πολύ συχνή. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα ζουν περισσότεροι από 1 εκατομμύριο πάσχοντες από αυτήν (η αναλογία είναι περίπου 10 ασθενείς σε κάθε 100 άνδρες και γυναίκες). Η εμφάνισή της έχει γονιδιακή προδιάθεση: σχεδόν έξι στους δέκα πάσχοντες που συμμετείχαν σε μεγάλη ελληνική έρευνα το 2018, δήλωσαν πως έχουν στενό συγγενή ο οποίος πάσχει από ημικρανία. Σε περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις, ο στενός συγγενής είναι η μητέρα», λέει ο δρ Βικελής.
Μολονότι, όμως, τα γονίδια είναι σημαντικά, δεν είναι το άπαν στην ημικρανία. Για να εκδηλωθεί μια κρίση ημικρανίας υπεισέρχονται άλλοι παράγοντες που λέγονται εκλυτικοί. Ανάμεσά τους συμπεριλαμβάνονται ψυχολογικοί παράγοντες (π.χ. στρες), βιολογικοί (π.χ. ορμονικές μεταβολές), παράγοντες του τρόπου ζωής (π.χ. ύπνος, εργασία, διατροφή) και πολλοί άλλοι.
Παρακάτω θα μάθεις για τους τρεις πιο χαρακτηριστικούς τύπους πονοκεφάλου:
Κεφαλαλγία τάσης
Είναι η συχνότερη μορφή κεφαλαλγίας. Σχεδόν όλα τα άτομα θα τη βιώσουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Συνήθως, ο πόνος είναι ήπιας ή μέτριας έντασης και διαρκεί από 30 λεπτά έως και 7 ημέρες. Ο πονοκέφαλος περιγράφεται ως ένα συνεχές αίσθημα πίεσης ή σφιξίματος γύρω από το κεφάλι, συνοδευόμενος από ένταση στους μυς του λαιμού και αίσθημα πίεσης πίσω από τα μάτια.
Ημικρανία
Η ημικρανία αποτελεί μια πρωτοπαθή κεφαλαλγία που υποτροπιάζει. Εμφανίζεται συνήθως για πρώτη φορά κατά την εφηβεία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή και επηρεάζει το 12 έως το 15% των ενηλίκων ηλικίας 18 έως 65 ετών, ενώ είναι 3 φορές συχνότερη στις γυναίκες από ό,τι στους άντρες. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι υποτροπές στις γυναίκες τείνουν να μειώνονται μετά την εμμηνόπαυση.
Η ημικρανία διακρίνεται μεταξύ της κοινής ημικρανίας χωρίς αύρα και στην ημικρανία με αύρα.
Στην κοινή ημικρανία χωρίς αύρα, ο πόνος εντοπίζεται συνήθως στο ήμισυ της κεφαλής και είναι μέτριας ή μεγάλης έντασης. Διαρκεί από 4 έως 72 ώρες και συνοδεύεται συνήθως από ναυτία και εμέτους, φωτοφοβία ή ηχοφοβία.
Στην ημικρανία με αύρα, προηγείται ο πονοκέφαλος με οπτικές ενοχλήσεις, όπως χρωματιστές ή φωτεινές κηλίδες, σημάδια, λάμψεις, απώλεια όρασης ή νευρολογικά συμπτώματα, όπως παραισθήσεις ή νευρολογικές διαταραχές. Η διάρκειά της κυμαίνεται από 5 έως 60 λεπτά.
Αθροιστική κεφαλαλγία
Η αθροιστική κεφαλαλγία ανήκει στις τρίδυμο-αυτόνομες κεφαλαλγίες. Είναι πολύ πιο σπάνια από την κεφαλαλγία τάσης και την ημικρανία. Παρατηρείται συνήθως στους άντρες και ιδιαίτερα ανάμεσα στις ηλικίες 20 και 40 ετών. Αποτελεί μία από τις πιο επώδυνες εμπειρίες.
Ένα ψηφιακό βιβλίο που θα σε βοηθήσει
Μπορεί η ημικρανία σου να οφείλεται στην ιγμορίτιδα; Πόσο απαραίτητη είναι η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου στην διάγνωση του πονοκεφάλου σας; Και τι ρόλο μπορεί να παίζει η σοκολάτα στις ημικρανικές κρίσεις σου;
Απαντήσεις σε αυτά και δεκάδες άλλα ερωτήματα για την ημικρανία και τον πονοκέφαλο δίνει ένα νέο ψηφιακό βιβλίο, που όλοι μπορούν να κατεβάσουν (download) δωρεάν από το διαδίκτυο. Το βιβλίο έχει τίτλο «Ημικρανία και άλλες κεφαλαλγίες» και είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία & Κεφαλαλγία Ελλάδος με πολυπληθή ομάδα εξεχόντων επιστημόνων, με επικεφαλής τον εξειδικευμένο στις κεφαλαλγίες Νευρολόγο δρ Μιχαήλ Βικελή.
Στο βιβλίο, ο δρ Βικελής και οι άλλοι ειδικοί εξηγούν μεταξύ άλλων πόσο σημαντικός είναι για κάθε ασθενή κάθε εκλυτικός παράγοντας και παραθέτουν όλα τα δεδομένα για τον ρόλο των ορμονών, της διατροφής, ειδικών διαιτολογίων αλλά και της παχυσαρκίας στην ανάπτυξη ημικρανίας. Απαντούν επίσης σε ερωτήματα όπως γιατί η συγκεκριμένη κεφαλαλγία είναι συχνότερη στις γυναίκες, ποια είναι τα συμπτώματα και πώς γίνεται η διάγνωσή της αλλά και γιατί συγχέουμε με την ημικρανία τον πονοκέφαλο από ιγμορίτιδα.
Διαλύουν επίσης μερικούς από τους κυριότερους μύθους για την κεφαλαλγία και εξηγούν γιατί έχει ζωτική σημασία για τους ασθενείς να απευθύνονται σε έναν νευρολόγο. Ιδιαίτερη αναφορά εξάλλου γίνεται στην ημικρανία στα παιδιά, στην χρόνια ημικρανία, στην εξέλιξη της κεφαλαλγίας στον χρόνο, αλλά και στην αντιμετώπισή της η οποία, αναλόγως με την περίπτωση, μπορεί να συμπεριλαμβάνει από απλά παυσίπονα έως εξειδικευμένα φάρμακα και μονοκλωνικά αντισώματα.
Σημαντικό μέρος του βιβλίου καλύπτουν άλλες κεφαλαλγίες, όπως η κεφαλαλγία τάσεως, η αθροιστική κεφαλαλγία, η νευραλγία τριδύμου και άλλες κεφαλαλγίες όπως η κεφαλαλγία από το αυχενικό σύνδρομο, οι πονοκέφαλοι που εμφανίζονται το καλοκαίρι ή στη διάρκεια του ύπνου.
«Παρότι η ημικρανία αφορά εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, παραμένει υποτιμημένο πρόβλημα», τονίζει ο δρ Βικελής, ο οποίος είναι επιστημονικός σύμβουλος του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία & Κεφαλαλγία Ελλάδος. «Για πολλά χρόνια η Ιατρική δεν μπορούσε να κατανοήσει και να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Τα παλαιότερα χρόνια, μία επίσκεψη στον ιατρό συνήθως δεν κατέληγε πουθενά αλλού, παρά μόνο σε μια γενικόλογη σύσταση περί υπομονής και σε μια συζήτηση περί μιας πιθανής ύφεσης μετά τη μέση ηλικία. Αυτό οδήγησε στην ευρέως διαδεδομένη αλλά λανθασμένη εντύπωση πως η ημικρανία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί. Έτσι, πολλοί ασθενείς υποφέρουν σιωπηλά, χωρίς αναγνώριση και διάγνωση της πάθησης τους, χωρίς κατανόηση από το περιβάλλον τους, χωρίς την κατάλληλη θεραπεία που θα μπορούσε να αλλάξει τη ζωή τους και που, σήμερα, είναι εφικτή. Ωστόσο το πρώτο βήμα για την επιτυχή αντιμετώπιση της ημικρανίας ξεκινά με την σωστή πληροφόρηση και ενημέρωση. Αυτός είναι ο στόχος του ψηφιακού βιβλίου και γι’ αυτό διατίθεται δωρεάν προς όλους, γιατρούς και ασθενείς».
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κατεβάσουν το ψηφιακό βιβλίο μέσω του ιστότοπου του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία & Κεφαλαλγία Ελλάδος ΕΔΩ.
Περισσότερες πληροφορίες για τον Σύλλογο Ασθενών με Ημικρανία & Κεφαλαλγία Ελλάδος οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν στην ιστοσελίδα.
