Πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας, η δουλειά ήταν για τους περισσότερους από εμάς ένα αναγκαίο κακό. Είτε ήμασταν ικανοποιημένοι είτε όχι, πηγαίναμε κι ερχόμασταν, χωρίς να υπεραναλύουμε τις καταστάσεις που αντιμετωπίζαμε στο εργασιακό περιβάλλον. Λειτουργούσαμε σαν καλοκουρδισμένες μηχανές.
Ο covid-19, όμως, ήρθε και άλλαξε τα δεδομένα. Λες και ξυπνήσαμε από νάρκη, πολλοί εργαζόμενοι συνειδητοποιήσαμε ότι ουσιαστικά περνάμε ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας δυστυχισμένοι, οπότε παραιτηθήκαμε κυνηγώντας τα όνειρά μας ή αναζητώντας μια δουλειά που να καλύπτει τα έξοδά μας χωρίς να μας φορτώνει με φοβερές υποχρεώσεις και άγχος.
Το κύμα της Μεγάλης Παραίτησης ήρθε και τα σάρωσε όλα. Όσοι δεν παρασύρθηκαν οδηγήθηκαν σε άλλους τρόπους αντίδρασης. Ας πούμε αρκετοί παρέμειναν στις δουλειές τους, κάνοντας τα απολύτως απαραίτητα στο πλαίσιο του job description και του ωραρίου τους και τίποτα παραπάνω.
Η επόμενη νέα τάση (το νέα είναι σχετική καθώς πολλοί συνάδελφοί μας ακολουθούσαν εδώ και πολλά χρόνια αυτή την πρακτική) ονομάστηκε quiet quitting, δηλαδή σιωπηρή παραίτηση. Άλλη τάση που εμφανίστηκε μέσα στο 2022 ήταν το λεγόμενο career cushioning: οι εργαζόμενοι διατήρησαν τη δουλειά τους αλλά παράλληλα δημιούργησαν σταδιακά τις προϋποθέσεις μίας νέας εργασίας (ίσως και καριέρας), χωρίς απαραίτητα αυτό να σημαίνει ότι σκόπευαν να παραιτηθούν. Δημιούργησαν με λίγα λόγια ένα μαξιλαράκι ασφαλείας για το μέλλον τους.
Και κάπως έτσι φτάνουμε στο σήμερα. Στις αρχές του 2023 ο όρος που κάνει την εμφάνισή του στα εργασιακά και συζητιέται πλέον στα social media είναι το resenteeism, που μάλιστα χαρακτηρίζεται ως διάδοχος του quiet quitting.
Τι ακριβώς είναι το resenteeism;
Πρόκειται για την κατάσταση κατά την οποία ο εργαζόμενος δεν μπορεί να παραιτηθεί λόγω της οικονομικής αβεβαιότητας, αλλά έχει σιχαθεί τη δουλειά του σε τέτοιο βαθμό που δεν αρκείται πια στη σιωπηρή παραίτηση και εκφράζει τη δυσαρέσκειά του.
Ο όρος μάς θυμίζει το presenteeism, που αναφέρεται στην τακτική πολλών εργαζομένων να δίνουν το παρών ακόμα και αν είναι άρρωστοι ή έχουν άδεια χωρίς να είναι παραγωγικοί, απλώς και μόνο για να φαίνονται διαθέσιμοι. Στο resenteeism, από την άλλη, οι εργαζόμενοι κάνουν τη δουλειά τους (με όποιον τρόπο μπορούν), παρόλο που την απεχθάνονται, ωθούμενοι από το φόβο της απόλυσης και την οικονομική ανασφάλεια, αλλά δυσανασχετούν για τις συνθήκες εργασίας.
Τα ολοένα αυξανόμενα έξοδα της ζωής, σε συνδυασμό με την έξτρα πίεση των εργαζομένων που σε πολλές περιπτώσεις καλούνται να καλύψουν τα κενά όσων παραιτήθηκαν ή απολύθηκαν στον απόηχο του Covid, κάνουν τους υπαλλήλους που μένουν πίσω να υποφέρουν.
Οι έρευνες το επιβεβαιώνουν. Σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι (46%) δεν θα σύστηναν ούτε την εταιρεία τους ούτε το επάγγελμά τους στα παιδιά τους ή σε νέους ανθρώπους για τους οποίους νοιάζονται, σύμφωνα με το global report του Workforce Institute της εταιρείας ανάπτυξης λογισμικού UKG. Μάλιστα το 38% δεν θα εύχονταν ούτε στον χειρότερο εχθρό τους να κάνει τη δουλειά τους!
Υπό αυτό το πρίσμα το νέο trend είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για την ψυχική υγεία των εργαζομένων. Και γίνεται βραχνάς και για τους εργοδότες και τους προϊστάμενους τμημάτων καθώς από ό,τι φαίνεται το Resenteeism είναι μεταδοτικό. Λέγε-λέγε ο ένας στον άλλο δημιουργούν μία αλυσίδα αρνητισμού που παρασέρνει όλο και περισσότερους.
Τι μπορείς να κάνεις αν το κύμα του resenteeism έχει παρασύρει κι εσένα:
- Φρόντισε τον εαυτό σου και μην αφήνεις τη δυσαρέσκεια να σε κατατρώει. Τόσο η σωματική όσο και η ψυχική υγεία σου είναι στα χέρια σου. Κάνε διαλείμματα, διεκδίκησε τα ρεπό σου και πάρε άδεια πριν φτάσεις σε κατάσταση burn-out.
- Μίλα με τον προϊστάμενο, τον manager ή το τμήμα HR για το πώς νιώθεις. Σίγουρα έχεις επιχειρήματα που αιτιολογούν τη δυσαρέσκεια και την απογοήτευσή σου. Μοιράσου τα μαζί τους, παραθέτοντας συγκεκριμένα παραδείγματα.
- Σκέψου τι θα ήθελες ιδανικά να σου προσφέρει η δουλειά σου. Τι χρειάζεσαι για να νιώθεις ότι έχεις κίνητρα και να αντλείς ικανοποίηση; Αφού τα εντοπίσεις, κατάγραψε τις πιθανές λύσεις και ανάφερέ τες στην παραπάνω συζήτηση.
- Βάλε το συναίσθημα στην άκρη. H δουλειά είναι δουλειά και τα προβλήματα κι οι δυσκολίες είναι στο πρόγραμμα. Αναγνώρισε ότι πρόκειται για ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής σου, αλλά δεν είναι το μοναδικό, ώστε να μονοπωλεί όλη την ενέργειά σου.
- Διερεύνησε τις δυνατότητες αλλαγής του ρόλου σου. Αν η αίσθηση του ανικανοποίητου έχει να κάνει με τη θέση που έχεις αυτή τη στιγμή στη δουλειά σου, εξέτασε αν υπάρχουν περιθώρια εξέλιξης. Εναλλακτικά δες μήπως μπορεί να γίνει μια εσωτερική μετακίνηση και να αλλάξεις αντικείμενο. Αν δεν είναι εφικτό ούτε το ένα ούτε το άλλο, αναζήτησε εντατικά κάτι καινούργιο που θα σε καλύπτει, θα σε ευχαριστεί και θα σε εμπνέει.
