Βάζεις το μεσημεριανό σου φαγητό και βολεύεσαι στον καναπέ μπροστά από την τηλεόραση. Πατάς το Netflix κουμπί στο τηλεκοντρόλ και προσπερνάς όλες τις σειρές που σου προτείνει η πλατφόρμα να δεις. Φτάνεις επιτέλους στο κομμάτι «συνέχεια παρακολούθησης» και συνεχίζεις «Τα Φιλαράκια». Ξεκινάς να τρως, ενώ παράλληλα εξηγείς και εσύ μαζί με τη Φοίβη τη θεωρία για τους αστακούς.
Ανάμεσα σε εκατοντάδες σειρές που δεν έχεις ξαναδεί και θα σε κρατήσουν σε εγρήγορση εσύ επιλέγεις να δεις ξανά και ξανά κάποια σειρά που έχεις μάθει πλέον απέξω. Ποιος είναι ο λόγος που το κάνεις λοιπόν αυτό;
Εκπληρώνεις τις συναισθηματικές σου ανάγκες
Όταν ξαναβλέπεις τις ίδιες σειρές ξανά και ξανά, γνωρίζεις ποια συναισθήματα θα βιώσεις. Ξέρεις την πλοκή και το πιο σημαντικό ξέρεις πως θα σε κάνει να αισθανθείς. Αυτός είναι και ο λόγος που επιλέγουμε να βλέπουμε τις ίδιες κωμωδίες, αντί για δράματα.
Για τον ίδιο λόγο βλέπουμε, επίσης, τις ίδιες εποχιακές ταινίες, π.χ. τις χριστουγεννιάτικες. Θέλουμε να ξαναζήσουμε αυτή την ιστορία, αλλά και να βιώσουμε το συναίσθημα θαλπωρής που μας προσφέρουν.
Κάτι οικείο αλλά κάτι καινούργιο
Πόσες φορές παρακολουθείς κάτι και παρατηρείς πράγματα που δεν έχεις ξαναδεί; Μόλις εξοικειωθούμε με τη συνολική πλοκή και τις βασικές σκηνές, μπορούμε να εντοπίσουμε και να εκτιμήσουμε τις λεπτομέρειες και τις λεπτές αποχρώσεις των χαρακτήρων που παραβλέπαμε νωρίτερα.
Με αυτόν τον τρόπο, η επαναλαμβανόμενη προβολή ικανοποιεί δύο από τις επιθυμίες μας για ψυχαγωγία: την εξοικείωση και την προβολή κάτι καινούργιου.
Το φαινόμενο της απλής έκθεσης
Το ήξερες ότι ο Πύργος του Άιφελ είχε λογοκριθεί; Και άρχισε να δέχεται θαυμασμό μόνο μετά από κάποιο καιρό όπου ο κόσμος εξοικειώθηκε με την όψη του. Αυτό περιγράφει κάπως το φαινόμενο της απλής έκθεσης. Όσο περισσότερο εκθέτουμε τον εαυτό μας σε κάτι, σε μια σειρά, ένα τραγούδι, ένα έργο τέχνης το απολαμβάνουμε και περισσότερο. Η εξοικείωση και μόνο με ένα ερέθισμα αρκεί για να το προτιμήσουμε σε σχέση με άλλα. Η επανάληψη είναι η μητέρα της αγάπης!
Θέλουμε ασφάλεια και χαλάρωση
Ειδικά σε περιόδους που βιώνουμε άγχος σε άλλους τομείς της ζωής μας, το επιπλέον άγχος είναι το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε. Έτσι η γνώση του τι πρόκειται να συμβεί μας προσφέρει την ασφάλεια που αναζητούμε.
Επίσης, όταν είμαστε εξοικειωμένοι με την πλοκή, δίνουμε στο μυαλό μας το χώρο να χαλαρώσει, ενώ παράλληλα ψυχαγωγείται.
Νοσταλγία
Με το να βλέπεις την ίδια σειρά ξανά, μεταφέρεσαι νοητά στον τόπο, τον χρόνο και τις συνθήκες που είχες όταν την πρωτοέβλεπες. Μπορεί να είναι ένας τρόπος να συνδεθείς και με το άτομο που την είχες πρωτοδεί και να θυμηθείς συζητήσεις που κάνατε μετά. Πολλές φορές η νοσταλγία αυτή μπορεί να είναι θεραπευτική για την ψυχολογία μας.
Επίσης, όταν βλέπουμε και πάλι σειρές που βλέπαμε όταν ήμασταν μικρότεροι, έχουμε την ευκαιρία να δούμε τα πράγματα με άλλη οπτική και να κατανοήσουμε πόσο έχουμε ωριμάσει. Σίγουρα όταν έβλεπες Sex and the City επειδή έβλεπε η μαμά σου δεν μπορούσες να καταλάβεις πολλά, σε αντίθεση με τώρα που μπορείς να τα αντιληφθείς όλα και να ταυτιστείς με τους χαρακτήρες.
Το άγχος της επιλογής
Στην αναζήτηση μίας σειράς που θα μας κεντρίσει το ενδιαφέρον, οι επιλογές μας είναι άπειρες. Η διαδικασία επιλογής δημιουργεί άγχος και δυσαρέσκεια, οδηγώντας τελικά στην αποφυγή της επιλογής. Αν αφιερώνουμε χρόνο στο να βρούμε κάτι ελκυστικό, η απόφαση για το τι θα παρακολουθήσουμε μπορεί να είναι περίπλοκη, κουραστική και απλώς να μην αξίζει τον κόπο. Υπάρχουν πάρα πολλές επιλογές για να διαλέξουμε, οπότε αποφασίζουμε να μην μπούμε στη διαδικασία της αναζήτησης και γυρνάμε στη σίγουρη ψυχαγωγία.
Παρακοινωνικές σχέσεις
Έχεις σίγουρα βιώσει αυτό το παράδοξο συναίσθημα, μια σύνδεση με κάποιον χαρακτήρα. Όσο μεγαλύτερη εξοικείωση δημιουργείς με τη σειρά, τόσο περισσότερο συνδέεσαι με τους χαρακτήρες. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείς παρακοινωνικές σχέσεις, σχέσεις δηλαδή μονόπλευρες, οι οποίες ικανοποιούν τις κοινωνικές σου ανάγκες. Όταν ξαναβλέπουμε μια σειρά ή μια εκπομπή, επιστρέφουμε σε αυτές τις παρακοινωνικές σχέσεις, τοποθετώντας τον εαυτό μας δίπλα σε αξιόπιστους και πιστούς φίλους που κάνουν αυτό που περιμένουμε. Τέτοιες σχέσεις μπορούν να αυξήσουν την αίσθηση του ανήκειν και να μειώσουν τη μοναξιά.
Και φυσικά μας δίνεται η δυνατότητα να συνδεθούμε με κοινότητες ανθρώπων που παρακολουθούν την ίδια σειρά.
