Πολλές φορές γινόμαστε μάρτυρες γεγονότων που μας κάνουν να θέλουμε να σηκωθούμε από τον καναπέ μας και να τρέξουμε να βοηθήσουμε. Κάτι όμως μας σταματά. Δεν ξέρουμε πώς και σε ποιες ομάδες να απευθυνθούμε. Είμαστε επιφυλακτικοί και δεν έχουμε εμπιστοσύνη στο ότι η βοήθειά μας θα φτάσει εκεί που πρέπει, καταλήγοντας έτσι να μην κάνουμε τίποτα και να παρακολουθούμε αμέτοχοι τα όσα συμβαίνουν – γεγονός που μας προκαλεί αμηχανία.
Ψυχραιμία. Η Σμαράγδα Σκούλου, η οποία εργάζεται στο Τμήμα Επικοινωνίας του ελληνικού γραφείου της Greenpeace και η οποία ξεκίνησε ως εθελόντρια στην οργάνωση όντας ενεργή για μεγάλο διάστημα, μας παίρνει από το χέρι και μας εξηγεί όλα τα βήματα του εθελοντισμού.
Βήμα 1ο
Γιατί να γίνει κανείς εθελοντής;
Είναι λίγα τα πράγματα στη ζωή που σε γεμίζουν όσο ο εθελοντισμός. Για μένα, είναι μοναδικός ο συνδυασμός του να κάνεις κάτι που ωφελεί τον κόσμο (είτε το περιβάλλον, είτε κάποιους συνανθρώπους, δεν έχει σημασία) και που ταυτόχρονα σου δίνει ένα αίσθημα ικανοποίησης. Είναι τόσες οι ανάγκες εκεί έξω που το να δώσεις λίγο μόνο από τον χρόνο σου για να βοηθήσεις κάποιον άνθρωπο ή σκοπό είναι το ελάχιστο που μπορείς να κάνεις. Είναι τόσα πολλά αυτά που θα πάρεις πίσω που δεν θα το μετανιώσεις. Προσωπικά, από τον εθελοντισμό μου στην Greenpeace έμαθα πολλά πράγματα και κυρίως γνώρισα κι άλλους που πιστεύουν στον ίδιο σκοπό με εμένα, και τελικά έκανα φιλίες που διαρκούν μέχρι και σήμερα.
Φυσικά, δεν είναι όλα τέλεια, όπως τίποτα άλλωστε στον κόσμο. Μπορεί να υπάρξει κάποια απογοήτευση, να μη βγει ένα σχέδιο όπως το ήθελες, να μην είναι αρκετή η βοήθειά σου, να πάει κάτι στραβά, αλλά σίγουρα αξίζει τον κόπο να δοκιμάσει κανείς τον εθελοντισμό. Είναι ένας σημαντικός τρόπος να είμαστε ενεργοί ως πολίτες και να δώσουμε φωνή σε ανθρώπους ή καταστάσεις που το έχουν ανάγκη. Τα πλεονεκτήματα είναι πολύ περισσότερα από τα μειονεκτήματα!
Βήμα 2ο
Πώς διαλέγουμε οργάνωση;
Το ιδανικό είναι να διαλέξουμε τον «τομέα» που μας ενδιαφέρει. Πού νιώθουμε ότι θέλουμε να προσφέρουμε περισσότερο; Ποιοι άνθρωποι ή σκοποί νιώθουμε ότι έχουν περισσότερη ανάγκη για βοήθεια; Μπορεί να είναι κάποιο περιβαλλοντικό ζήτημα, κάποιο είδος ζώου που απειλείται ή η προστασία του περιβάλλοντος γενικότερα. Ή κάποιο κοινωνικό ζήτημα, βοήθεια σε άστεγους, σε πρόσφυγες ή άλλες ευάλωτες ομάδες, ανθρώπινα δικαιώματα, οι επιλογές είναι πάρα πολλές. Επίσης, προτιμάμε κάποια μεγάλη οργάνωση που δουλεύει σε εθνικό επίπεδο; Ή κάποια πιο μικρή (πιθανόν και τοπική) ομάδα ή συλλογικότητα; Τέλος, στην οργάνωση/ομάδα όπου σκεφτόμαστε να γίνουμε εθελοντές, τι ακριβώς κάνουν οι εθελοντές; Έχουν δηλαδή ενδιαφέρον πρόγραμμα εθελοντισμού; Είναι λοιπόν ένας συνδυασμός του ποιους θέλουμε να βοηθήσουμε και με ποιον τρόπο.
Shane Rounce/ Unsplash
Βήμα 3ο
Τι θα μάθουμε;
Από πού ν’ αρχίσω. Εξαρτάται βέβαια από το πού θα επιλέξει κανείς να κάνει εθελοντισμό, αλλά μπορούμε να μάθουμε πάρα πολλά. Καταρχάς, θα μάθουμε να βάζουμε στόχους, ώστε να μην πηγαίνουμε στα τυφλά για να πετύχουμε κάτι. Βάζοντας στόχους, θα δουλέψουμε πιο συγκεκριμένα για το πώς να τους πετύχουμε. Μαθαίνουμε επίσης πρακτικά πράγματα: να οργανώνουμε εκδήλωση στον δρόμο ή κάποιο workshop ή συζήτηση, να κάνουμε δουλειά logistics, να κάνουμε επικοινωνιακή δουλειά και άλλα πολλά. Ένα άλλο πολύ σημαντικό κομμάτι –που το βίωσα και η ίδια στην εθελοντική ομάδα της Greenpeace– είναι ότι βελτιώνει κανείς αυτό που λέμε soft skills, τις ήπιες δεξιότητες. Δηλαδή στοιχεία όπως ομαδικότητα, εξωστρέφεια, επικοινωνία με τους άλλους, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων κ.ο.κ. Τελευταίο αλλά το ίδιο σημαντικό, όπως ανέφερα και πριν, ο κόσμος που θα γνωρίσουμε και θα μοιραζόμαστε κοινούς στόχους και όραμα.
Βήμα 4ο
Τα μικρά γράμματα που πρέπει να προσέξουμε
Γενικά, οι οργανώσεις οφείλουν να ενημερώνουν από την αρχή για οποιονδήποτε τυχόν περιορισμό υπάρχει. Από εκεί και πέρα, αν γίνει κάποιο λάθος, αν πουν κάτι διαφορετικό από αυτά που έχουμε διαβάσει, αν δεν τα πουν όλα από την αρχή ή έχουμε απορίες, τότε ρωτάμε! Είναι δικαίωμά σας να έχετε όσες πληροφορίες χρειάζεστε για να αποφασίσετε. Και φυσικά, επειδή εθελοντισμός σημαίνει ότι δίνεις τον προσωπικό σου χρόνο με δική σου βούληση σε κάτι που εσύ επιλέγεις, αν δοκιμάσετε εθελοντισμό κάπου όπου τελικά δεν σας καλύπτει για τον οποιονδήποτε λόγο, μπορείτε να κάνετε μια ευγενική συζήτηση, να εξηγήσετε την απόφασή σας και να αποχωρήσετε από την ομάδα.
Βήμα 5ο
Σε τι άλλο πρέπει να δώσει βάση κάποιος πριν επιλέξει οργάνωση εθελοντισμού;
Μια καλή πρακτική είναι να μάθουμε όσο το δυνατόν περισσότερα για την οργάνωση που έχουμε επιλέξει. Το πιο πιθανό είναι ότι θα υπάρχει κάποιο website που να μπορεί κανείς να διαβάσει ή/και κάποια social media. Οι λόγοι που αυτό είναι χρήσιμο είναι πολλοί: έτσι θα δείτε περισσότερα για την οργάνωση, θα διαβάσετε την ιστορία της, θα δείτε τι δράσεις έχει κάνει μέχρι τώρα, θα μάθετε για τα projects της οργάνωσης, θα δείτε φωτογραφικό υλικό, θα βρείτε στοιχεία επικοινωνίας και πολλά άλλα. Επίσης, ίσως υπάρχει δυνατότητα να γνωρίσετε και κάποιον από την οργάνωση από κοντά. Όλα αυτά είναι πολύ χρήσιμα για την τελική απόφαση.
Dakota Corbin/ Unsplash
Βήμα 6ο
Εθελοντισμός: Τι χρόνο θα πρέπει να αφιερώσουμε;
Αρκετές οργανώσεις έχουν κάποια εισαγωγικά σεμινάρια ή εκπαιδεύσεις, επειδή κάθε οργάνωση έχει δική της ιστορία, εκστρατείες, projects και τρόπο που δουλεύει. Συνήθως αυτά δεν είναι πολλές ώρες. Από εκεί και πέρα, εξαρτάται από το πρόγραμμα εθελοντισμού που έχει επιλέξει ο καθένας. Είναι πολύ πιθανόν αν χρειάζονται συγκεκριμένες δεξιότητες (π.χ. γιατροί, εθελοντισμός με ζώα, συναναστροφή με κόσμο) να γίνονται κάποιες εκπαιδεύσεις για αυτές.
Βήμα 7ο
Εθελοντισμός: Υπάρχει όριο ηλικίας;
Συχνά χρειάζεται να είναι κάποιος άνω των 18, ειδικά αν υπάρχει δουλειά πεδίου ή εκδηλώσεις στον δρόμο, ώστε να μπορεί το άτομο αυτό να είναι υπεύθυνο του εαυτού του και να αποφασίζει ο ίδιος/η ίδια για το πού και πώς θα συμμετέχει. Όμως μπορεί το όριο να είναι και πιο κάτω, π.χ. στα 17, καθώς επίσης υπάρχουν και αρκετά προγράμματα για παιδιά! Τέλος, δεν υπάρχει όριο «προς τα πάνω». Μπορεί κάποιος να γίνει εθελοντής και στα 40 και στα 50 και στα 60.
Διάβασε επίσης: Η clean beauty είναι πραγματικά τόσο καθαρή όσο ισχυρίζεται;
