«Δυσμηνόρροια» είναι ο ιατρικός όρος για επώδυνες περιόδους (έμμηνος ρύση) ή κράμπες περιόδου. Εκτός από τις κράμπες, μπορεί να έχεις και άλλα συμπτώματα, όπως ναυτία, κόπωση και διάρροια. Είναι πιο συνηθισμένο να έχεiς κράμπες περιόδου την προηγούμενη ημέρα ή την ημέρα που ξεκινά η περίοδός σου. Όλα αυτά τα συμπτώματα μαζί διαμορφώνουν μια άσχημη κατάσταση που αποκαλείται δυσμηνόρροια.
Οι ήπιες έως μέτριες κράμπες της περιόδου είναι φυσιολογικές. Μερικές γυναίκες έχουν τόσο έντονο πόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου τους που αυτό έχει επίπτωση στην καθημερινότητά τους και τις εμποδίζει να κάνουν πράγματα που είχαν προγραμματίσει. Η φαρμακευτική αγωγή και οι άλλες θεραπείες σίγουρα μπορούν να βοηθήσουν σε επώδυνες περιόδους.
Υπάρχουν δύο τύποι δυσμηνόρροιας, σύμφωνα με τους ειδικούς από την Cleveland Clinic, στο Οχάιο, πρωτοπαθής και δευτεροπαθής.
Πρωτοπαθής δυσμηνόρροια
Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια αφορά τις κράμπες περιόδου που επανεμφανίζονται κάθε φορά που έχεις περίοδο, αλλά δεν οφείλονται σε κάποια ιατρική πάθηση. Ο πόνος αρχίζει συνήθως μία ή δύο ημέρες πριν από την εμμηναρχή ή όταν αρχίσει η αιμορραγία. Μπορεί να αισθάνεσαι πόνο που κυμαίνεται από ήπιο έως πολύ σοβαρό στο κάτω μέρος της κοιλιάς, στην πλάτη ή στους μηρούς. Ο πόνος συνήθως υποχωρεί μέσα σε δύο ή τρεις ημέρες. Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια είναι ο πιο κοινός τύπος.
Δευτεροπαθής δυσμηνόρροια
Εάν έχεις επώδυνες περιόδους λόγω μιας πάθησης ή μιας λοίμωξης στο αναπαραγωγικό σου σύστημα, αυτό αφορά στη δευτερογενή δυσμηνόρροια. Ο πόνος από τη δευτερογενή δυσμηνόρροια συνήθως ξεκινά νωρίτερα και διαρκεί περισσότερο από τις τυπικές κράμπες της περιόδου. Για παράδειγμα, μπορεί να εμφανίσεις κράμπες αρκετές ημέρες πριν από την περίοδό σου και ο πόνος μπορεί να διαρκέσει μέχρι να σταματήσει τελείως η αιμορραγία. Η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια είναι λιγότερο συχνή.
Περίπου το 25-30% των γυναικών σε κάποια φάση της ζωής τους παραπονούνται για δυσμηνόρροια.
Πώς εκδηλώνεται
Με την έναρξη της περιόδου, μια ορμόνη που ονομάζεται προσταγλανδίνη προκαλεί στη μήτρα συσπάσεις προκειμένου να αποβληθεί το στρώμα αίματος που σχηματίστηκε στο εσωτερικό της, κατά την πρώτη φάση του έμμηνου κύκλου.
Αν η παραγωγή των ουσιών αυτών είναι πάνω από το φυσιολογικό τότε το άλγος αρχίζει να εκδηλώνεται 1-2 μέρες πριν την περίοδο και συνεχίζει κατά τη διάρκειά της. Μια γυναίκα με δυσμηνόρροια πρέπει να επισκεφθεί το γυναικολόγο της και να συζητήσει το πρόβλημα. Αυτός αφού πάρει ένα καλό ιστορικό, θα την εξετάσει κλινικά και θα πραγματοποιήσει υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων, μας λέει ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Γιώργος Παναγάκης.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Κράμπες στην κοιλιακή χώρα
- Πόνο στην πλάτη και τους μηρούς
- Ναυτία και εμετό
- Εφίδρωση
- Λιποθυμία και ζάλη
- Διάρροια
- Δυσκοιλιότητα
- Φούσκωμα
- Πονοκέφαλο
Στην πρωτοπαθή δυσμηνόρροια, ο έντονος πόνος στη διάρκεια πολλές περιόδου οφείλεται, όπως προαναφέραμε, στην παραγωγή προσταγλανδινών, στο ενδομήτριο. Οι ουσίες αυτές προκαλούν συσπάσεις της μήτρας.Με το πέρασμα των ημερών, το ενδομήτριο αποβάλλεται, οπότε τα επίπεδα των προσταγλανδινών μειώνονται και ο πόνος υποχωρεί. Σε πολλές γυναίκες, τα συμπτώματα βελτιώνονται με την πάροδο των χρόνων ή μετά από μια εγκυμοσύνη.
Στη δευτεροπαθή δυσμηνόρροια, ο έντονος πόνος κατά τη διάρκεια της περιόδου οφείλεται σε κάποια διαταραχή στο αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες και επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Στα πιθανά αίτια περιλαμβάνονται:
- Τα ινομυώματα μήτρας
- Η ενδομητρίωση
- Η αδενομύωση
- Η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου
Συμβουλές
- Τοποθετήστε μία θερμοφόρα στην κοιλιά ή τη μέση σας
- Ξεκουραστείτε
- Αποφύγετε την καφεΐνη
- Αποφύγετε το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ
- Αποφύγεται καρυκεύματα και καυτερά φαγητά
- Κάντε μασάζ στο κάτω μέρος της πλάτης και της κοιλιάς
- Προσθέστε την άσκηση στο πρόγραμμά σας
- Το Α και το Ω στην αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας είναι η χορήγηση αναλγητικών και, πιο συγκεκριμένα, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ). Αυτά δρουν αναστέλλοντας τη σύνθεση των προσταγλανδινών. Η αποτελεσματικότητά τους είναι μεγαλύτερη όταν η λήψη τους ξεκινήσει αμέσως μόλις εμφανιστεί το αίμα ή ο πόνος και συνεχιστεί για τις επόμενες 2-3 μέρες. Άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα που βοηθούν σημαντικά είναι τα αντισυλληπτικά δισκία που περιέχουν οιστρογόνα και προγεστερόνη και το ενδομητρικό σπείραμα που περιέχει λεβονοργεστρέλη.
Πότε θα χρειαστεί χειρουργική παρέμβαση για τη θεραπεία της δυσμηνόρροιας;
Αν οι παραπάνω μέθοδοι θεραπείας αποτύχουν και η δυσμηνόρροια επιβαρύνει σημαντικά την καθημερινότητα της ασθενούς, είναι πιθανό να προταθεί η χειρουργική της αντιμετώπιση. Το είδος της επέμβασης θα εξαρτηθεί από το αίτιο της δυσμηνόρροιας (π.χ. ινομυώματα μήτρας, ενδομητρίωση), την ηλικία της γυναίκας και τον οικογενειακό της προγραμματισμό!
Η ποιότητα ζωής της γυναίκας θα πρέπει να είναι ο πρωταρχικός στόχος κάθε γυναικολόγου. Οφείλει να ακούσει προσεκτικά τα συμπτώματα που περιγράφει η ασθενής και να πραγματοποιήσει όλο τον απαραίτητο έλεγχο έτσι ώστε να δωθεί η καλύτερη εξατομικευμένη λύση!