Η δίαιτα Paleo ή παλαιολιθική δίαιτα είναι μια διατροφή η οποία βασίζεται σε τρόφιμα «κοντινά» με αυτά που θα μπορούσαν να έχουν καταναλωθεί κατά τη διάρκεια της παλαιολιθικής εποχής, η οποία χρονολογείται από 10.000 έως 2,5 εκατομμύρια χρόνια πριν. Ονομασίες με τις οποίες έχει γίνει γνωστή η δίαιτα Paleo είναι: παλαιολιθική δίαιτα ή δίαιτα της λίθινης εποχής ή δίαιτα των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών ή ακόμα και δίαιτα του ανθρώπου των σπηλαίων.
Στόχος της δίαιτας Paleo είναι η επιστροφή σε έναν τρόπο διατροφής που μοιάζει περισσότερο με αυτόν που έτρωγαν οι πρώτοι άνθρωποι. Το σκεπτικό της δίαιτας είναι ότι το ανθρώπινο σώμα είναι γενετικά ακατάλληλο για τη σύγχρονη διατροφή που προέκυψε με τις γεωργικές πρακτικές. Αυτό το σκεπτικό έχει κυκλοφορήσει πολύ σαν την υπόθεση της ασυμφωνίας. Επειδή η πρακτική της γεωργίας – καλλιέργειας εκ των υστέρων άλλαξε τις διατροφικές συνήθειες με την ένταξη των δημητριακών και των οσπρίων αλλά και των γαλακτοκομικών. Αυτή η ταχεία αλλαγή στη διατροφή, σύμφωνα με την υπόθεση της ασυμφωνίας, ξεπέρασε την ικανότητα προσαρμογής του ανθρώπινου οργανισμού. Αυτή η αναντιστοιχία θεωρείται ότι είναι η κύρια αιτία στην επικράτηση της παχυσαρκίας, του διαβήτη και των καρδιακών παθήσεων σήμερα.
Δίαιτα Paleo: Ποιοι είναι οι κανόνες;
Ο βασικός, θεμελιώδης κανόνας της δίαιτας Palaio είναι να τρως σύμφωνα με τον τρόπο που έτρωγαν οι πρόγονοι σου. Τα τρόφιμα που επιτρέπονται στη δίαιτα Palaio είναι τα τρόφιμα που θεωρείτο πως ήταν προσβάσιμα ή κομμάτι μιας τυπικής δίαιτας των προγόνων μας στην παλαιολιθική περίοδο:
- Κρέας (κατά προτίμηση grass-fed ή του κυνηγιού)
- Ψάρι (κατά προτίμηση άγριο)
- Αυγά
- Λαχανικά
- Φρούτα
- Ξηροί καρποί και σπόροι
- Φυτικά λίπη
Απαγορευμένα τρόφιμα
Τα τρόφιμα που απαγορεύονται στην παλαιολιθική δίαιτα είναι αυτά τα οποία θεωρείτο πως δεν υπήρχαν στην παλαιολιθική εποχή ή πως η επεξεργασία τους η οποία τα καθιστά φαγώσιμα δεν είχε ακόμη εφευρεθεί.
- Δημητριακά και πατάτες
- Όσπρια
- Γαλακτοκομικά
- Μαργαρίνη
- Ζάχαρη
- Αλάτι
- Αναψυκτικά
- Γενικά επεξεργασμένα τρόφιμα
Δίαιτα Paleo και αδυνάτισμα
Αν και η δίαιτα Paleo δεν υποστηρίζει κατ’ ανάγκη το μέτρημα θερμίδων, σε γενικές γραμμές, η δομή της μπορεί να προωθήσει την απώλεια βάρους. Κι αυτό γιατί προωθεί μια διατροφή, η οποία είναι υψηλή σε περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και φυτικές ίνες, ο οποίος συνδυασμός είναι εξαιρετικά αποτελεσματικός για την προώθηση της απώλειας βάρους, ενώ από την άλλη προτείνει αποφυγή προϊόντων, όπως ψωμί, γλυκά, αναψυκτικά και αλκοόλ, που συνήθως υπερκαταναλώνονται σε μια τυπική δίαιτα στη σύγχρονη κοινωνία και συνδέονται με την παχυσαρκία.
Ένα άτομο το οποίο ενδιαφέρεται να ακολουθήσει την παλαιολιθική διατροφή με στόχο την απώλεια βάρους είναι καλό να προτιμήσει τις πιο άπαχες επιλογές κρέατος καθώς και να προσέξει την υπερκατανάλωση σε φυτικά λίπη.
Δίαιτα Paleo: Θετικά και αρνητικά
Η δίαιτα Paleo, όπως και κάθε νέα μόδα, έχει φανατικούς υποστηρικτές αλλά και επικριτές. Εμείς θα την προσεγγίσουμε, όμως, πιο επιστημονικά.
Θετικά
- Προώθηση της απώλειας βάρους: Η δίαιτα Paleo μπορεί να συμβάλλει στην απώλεια βάρους.
- Προώθηση κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών, ξηρών καρπών και ψαριού: Σημαντικές κατηγορίες τροφίμων με πολλά αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία.
- Προώθηση άγριου ή grass-fed (που τροφοδοτείται, δηλαδή, με γρασίδι έναντι τροφών ή καλαμποκιού) κρέατος: Έρευνες υποστηρίζουν πως και οι δύο αυτές κατηγορίες μπορεί να είναι πιο υγιείς επιλογές συγκριτικά με το συμβατικό κρέας.
- Αποτροπή της κατανάλωσης γενικά ανθυγιεινών επιλογών, όπως γλυκά, αναψυκτικά, επεξεργασμένα τρόφιμα και αλκοόλ.
- Μπορεί να είναι καλή επιλογή για άτομα που πάσχουν από ορισμένες δυσανεξίες σε «μοντέρνα τρόφιμα», όπως η λακτόζη.
- Μπορεί να προωθεί τον καλύτερο έλεγχο ινσουλινοαντίστασης και γλυκόζης.
Αρνητικά
- Αποτροπή της κατανάλωσης άλλων υγιεινών επιλογών, όπως όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης: Δύο κατηγορίες τροφίμων οι οποίες είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικά.
- Η δίαιτα Paleo δεν αποτρέπει κατ’ ανάγκη την κατανάλωση λιπαρού κρέατος ή τον περιορισμό σε φυτικά λίπη όπως το ελαιόλαδο, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν αύξηση στη θερμιδική πρόσληψη, αλλά και τα λιπίδια.
- Πιθανή έλλειψη σε ασβέστιο, λόγω της αποφυγής των γαλακτοκομικών.
- Πιθανή έλλειψη σε φυτικές ίνες, λόγω της αποφυγής δημητριακών ολικής άλεσης και οσπρίων.
- Πιθανή υπερκατανάλωση κόκκινου κρέατος: Αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο στο παχύ έντερο και υπερλιπιδαιμία.
- Η «πραγματική» παλαιολιθική διατροφή είναι μη-πρακτική και δύσκολα μπορεί να ακολουθηθεί στη σύγχρονη κοινωνία.
- Το άγριο κρέας το οποίο κατανάλωναν οι αρχαίοι μας πρόγονοι διαφέρει αρκετά από το κρέας φάρμας το οποίο καταναλώνουμε σήμερα.
- Οι επιλογές κρέατος ήταν διαφορετικές (π.χ. άγρια ζώα, όπως ελάφια, άγριες καμήλες κ.λπ. έναντι κοτόπουλου και χοιρινού).
- Η σύσταση του ζώου καθώς και η διατροφή του θα ήταν επίσης διαφορετικές. Τα άγρια ζώα θα ήταν σε γενικές γραμμές πιο άπαχα και θα έτρωγαν πιο «φυσικά», σε αντίθεση με τα ζώα της φάρμας.
- Η δίαιτα Paleo μπορεί να είναι αρκετά ακριβή.
