«Το να ελέγχουμε κατά διαστήματα την κατάσταση της υγείας μας πηγαίνοντας σε γιατρούς διάφορων ειδικοτήτων και κάνοντας διαγνωστικές εξετάσεις, χωρίς βέβαια αυτό να καταλήγει σε υπερβολή, είναι ό,τι καλύτερο για τη διατήρηση της υγείας μας», τονίζει ο δρ. Αναστάσιος Ν. Σπαντιδέας, παθολόγος – κλινικός φαρμακολόγος. Χωρίς αμφιβολία, η πρώιμη διάγνωση ορισμένων παθήσεων οδηγεί στην έγκαιρη, σωστότερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή τους. Εξάλλου, τα υπάρχοντα στοιχεία μάς αποκαλύπτουν πως η συνήθεια, για παράδειγμα, να ελέγχουμε την αρτηριακή μας πίεση έχει μειώσει τα τελευταία 50 χρόνια τη θνησιμότητα από έμφραγμα, ενώ ο τακτικός έλεγχος των γυναικών με τεστ Παπανικολάου έχει μειώσει τις περιπτώσεις του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας κάτω από το 40%. Τα αποτελέσματα είναι εξίσου σημαντικά και για τον καρκίνο του μαστού, την οστεοπόρωση, τον καρκίνο του προστάτη, χάρη στις αντίστοιχες διαγνωστικές εξετάσεις.
Τσεκάπ ή προληπτικός περιοδικός έλεγχος
Λέγοντας τσεκάπ εννοούμε τον προληπτικό ιατρικό έλεγχο στον οποίο πρέπει να υποβάλλονται περιοδικά όλα γενικά τα άτομα και περιλαμβάνει:
- Ιατρική και οδοντιατρική εξέταση
- Εργαστηριακές διαγνωστικές εξετάσεις, όπως αίματος, ούρων, καρδιογράφημα, τεστ κοπώσεως, ακτινογραφίες, υπερηχογράφημα κ.ά.
Τα αποτελέσματα των εξετάσεων δίνουν στον γιατρό μια εικόνα για την τρέχουσα κατάσταση της υγείας του ατόμου, ενώ οι πρόσφατες εξετάσεις μπορούν να συγκρίνονται με μελλοντικές ή προηγούμενες εξετάσεις και να δίνουν χρήσιμες πληροφορίες για την εξέλιξη της κατάστασης υγείας του ατόμου.
Ακόμη, ένα τσεκάπ μπορεί να δώσει χρήσιμες πληροφορίες για το αν υπάρχει προδιάθεση για κάποια πάθηση ή και να διαγνωστεί αυτή σε πρώιμο στάδιο.
Πότε και πόσο συχνά πρέπει να γίνεται το τσεκάπ
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία από την οποία πρέπει να ξεκινάει ένα τσεκάπ. Συνηθίζουμε να υποδεικνύουμε την έναρξη του τσεκάπ από την ηλικία των 40 χρόνων, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο.
Για άτομα με προδιάθεση για κάποια νόσο ή με οικογενειακό ιστορικό για κάποια νόσο το τσεκάπ πρέπει να αρχίζει πολύ νωρίτερα.
Η συχνότητα με την οποία πρέπει να γίνονται οι περιοδικές προληπτικές εξετάσεις είναι συνάρτηση των αρχικών ευρημάτων, αλλά και του βαθμού επικινδυνότητας ή της κληρονομικής προδιάθεσης που κάθε άτομο διαθέτει. Γενικά, μετά τα 40 κι εφόσον οι αρχικές αιματολογικές εξετάσεις είναι φυσιολογικές συνιστάται η επανάληψη κάθε 3-5 χρόνια. Αν όμως κάποιες εξετάσεις βρεθούν παθολογικές, η συχνότητα επανάληψης πρέπει να καθορίζεται από τον θεράποντα γιατρό, ο οποίος συνεκτιμά όλους τους παράγοντες και τη γενική κατάσταση του ατόμου.
Daniele d Andreti/ Unsplash
Απαραίτητες εξετάσεις έως 18 ετών
– Πλήρης καρδιολογικός έλεγχος (ειδικά για όσα παιδιά πρόκειται να ασχοληθούν με τον αθλητισμό)
– Επί θετικού οικογενειακού ιστορικού για κάποιες παθήσεις, ειδικές εξετάσεις, π.χ. χοληστερίνη, σάκχαρο, ουρία κ.λπ.
Απαραίτητες εξετάσεις από 30 έως 40 ετών
– Γενικές εξετάσεις αίματος και ούρων
– Καρδιογράφημα
– Τεστ κοπώσεως
– Για τις γυναίκες: υπερηχογράφημα μαστών και/ή μαστογραφία, τεστ ΠΑΠ
Christopher Boswell/ Unsplash
Απαραίτητες εξετάσεις από 40 έως 50 ετών
– Γενικές εξετάσεις αίματος και ούρων
– Καρδιογράφημα
– Τεστ κοπώσεως
– Για τις γυναίκες: υπερηχογράφημα μαστών και/ή μαστογραφία, τεστ ΠΑΠ
– Για τους άνδρες: έλεγχος προστάτη (PSA)
Wesley Tingey/ Unsplash
Απαραίτητες εξετάσεις για άνω των 50 ετών
– Ο έλεγχος οφείλει να γίνει τακτικός, δηλαδή κάθε χρόνο ή και τακτικότερα αν υπάρχουν ιδιαίτερα προβλήματα και πιο εξειδικευμένος εφόσον αυτό απαιτείται
– Έλεγχος του παχέος εντέρου με κολονοσκόπηση (αποκτά μεγαλύτερη σημασία αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου)
– Μέτρηση οστικής πυκνότητας για τις γυναίκες
– Μέτρηση PSA για τους άνδρες
Εξετάσεις αίματος και ούρων που πρέπει να περιλαμβάνει ένα τυπικό τσεκάπ
– Γενική εξέταση αίματος – Τριγλυκερίδια – Ολικά λιπίδια
– ΤΚΕ – HDL χοληστερίνη
– Γενική εξέταση ούρων – LDL χοληστερίνη
– Σάκχαρο – SGOT – SGPT (τρανσαμινάσες)
– Ουρία – Λευκώματα ολικά
– Ουρικό οξύ – Λευκωματίνη – Σφαιρίνες
– Χοληστερίνη ολική – Κρεατινίνη
– Αλκαλική φωσφατάση
– Σίδηρος και φεριτίνη (στις γυναίκες σε αναπαραγωγική φάση)
Ας φροντίσουμε λοιπόν τον εαυτό μας και με την καινούργια χρονιά ας βάλουμε στο πρόγραμμα τις προληπτικές εξετάσεις που για τον καθένα είναι απαραίτητες, ώστε να κερδίσουμε, εκτός από επιπλέον χρόνια ζωής, και ποιότητα ζωής.
Θέλεις να διαβάσεις και άλλα θέματα για την υγεία; Τότε θα σε ενδιαφέρουν:
Πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σε παιδιά και εφήβους κατά τη διάρκεια της πανδημίας
