Εμφανίζεται συνήθως στην παιδική ηλικία, αλλά δεν είναι καθόλου σπάνια η εμφάνισή της και κατά την ενήλικη ζωή. Τα συμπτώματα της Ατοπικής Δερματίτιδας μπορεί να είναι ήπια και εύκολα αντιμετωπίσιμα με τη χρήση κάποιας κρέμας ή κάποιου κορτιζονούχου διαλύματος, μπορούν όμως να αποβούν και απολύτως βασανιστικά με την πάροδο ετών. Ευτυχώς, τα νέα επιστημονικά δεδομένα μπορούν να χαρίσουν αισιοδοξία.
Η ΑΔ αποτελεί εξαιρετικά συχνό νόσημα σε παιδιά-εφήβους και ενήλικες. Τα άτομα που εκδηλώνουν τις πιο βαριές μορφές της νόσου αντιμετωπίζουν σημαντική επιδείνωση στην ποιότητα ζωής τους (π.χ. διαταραχές ύπνου, αλλαγές στην ψυχολογία αλλά και στην απόδοση στην εργασία τους).
Ακρογωνιαίος λίθος για την αντιμετώπιση της ΑΔ αποτελεί η σωστή ενυδάτωση και φροντίδα του ατοπικού δέρματος και η τοπική θεραπεία των εξάρσεων, πχ με κρέμες ή διαλύματα κορτιζόνης ή και άλλων φαρμάκων, μας λέει ο Δημήτριος Σγούρος, Ακαδημαϊκός Υπότροφος Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Β’ Κλινική Αφροδισίων & Δερματικών Νόσων ΠΓΝ “ΑΤΤΙΚΟΝ”.
Τα ποσοστά εμφάνισής της
Προσβάλλει το 10-20% των παιδιών και το 2-4% των ενηλίκων. Η σοβαρή ατοπική δερματίτιδα στην παιδική ηλικία συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αλλεργίας σε τροφικά αλλεργιογόνα.
Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι ο έντονος κνησμός και το αίσθημα καύσου, ενώ το δέρμα που πάσχει είναι ερυθρό και πολύ ξηρό. Ο κνησμός διαρκεί όλη την ημέρα, διαταράσσει ακόμα και τον ύπνο των ασθενών και επηρεάζει πολύ την ποιότητα της ζωής τους, λέει η Ηλέκτρα Νικολαϊδου, Καθηγήτρια Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας, Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ – Α’ Κλινική Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Νοσοκομείο “Ανδρέας Συγγρός”.
Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν ξηροδερμία και φλεγμονώδη εξανθήματα, τα οποία καλύπτουν εκτεταμένες περιοχές του σώματος με αποτέλεσμα, το δέρμα στα σημεία αυτά, όχι μόνο να πονά και να προκαλεί έντονο κνησμό ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου, αλλά να είναι και πιο ευάλωτο σε μολύνσεις.
Αυξητική τάση της νόσου
Η ατοπική δερματίτιδα παρουσιάζει αύξηση τα τελευταία χρόνια στις λεγόμενες «δυτικές» χώρες. Συνήθως εμφανίζεται στην παιδική ηλικία (80% πριν τα 5 έτη) αλλά μπορεί να εμφανιστεί και στην ενήλικη ζωή. Υπάρχει ένα κληρονομικό υπόβαθρο στους ασθενείς με ατοπική δερματίτιδα, αλλά στην εμφάνισή της συντελούν και παράγοντες από το περιβάλλον. Δεν μεταδίδεται.
Ευτυχώς, η ατοπική δερματίτιδα βελτιώνεται σημαντικά με την πάροδο των ετών. Έτσι, το 80% των ασθενών με έναρξη στην παιδική ηλικία έχει ιαθεί στην προεφηβική ηλικία. Ευτυχώς πάλι, οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν ήπια συμπτώματα. Μόνο στο 20% των ασθενών η συμπτωματολογία είναι μέτρια προς σοβαρή.
Τα ήπια περιστατικά αντιμετωπίζονται με επιτυχία με τοπική αγωγή. Στα πιο σοβαρά περιστατικά μπορεί να χρειαστούν και φάρμακα από το στόμα. Δυστυχώς, τα φάρμακα που παραδοσιακά χρησιμοποιούμε για την ατοπική δερματίτιδα έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες και δεν μπορούν να χορηγηθούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η πρόσβαση των ασθενών αυτών στα καινούρια φάρμακα που τα τελευταία χρόνια διαθέτουμε για την αντιμετώπιση της νόσου.
Θεραπεία με βιολογικούς παράγοντες
Όσο για τις εξελίξεις στην αντιμετώπιση της νόσου, στην Ελλάδα ξεκινά ήδη η κυκλοφορία βιολογικών παραγόντων και μικρών μορίων σε χάπια ή ενέσιμη μορφή για τα περιστατικά μέτριας & σοβαρής μορφής ατοπικής δερματίτιδας. Τα συμπεράσματα από τη χρήση τους στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ δείχνουν μεγάλη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια. Με τη βοήθεια των φαρμάκων αυτών αντιμετωπίζονται σχεδόν άμεσα τα βασανιστικά συμπτώματά της νόσου, βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των πασχόντων, ενώ υπάρχουν πολλές μελέτες σε εξέλιξη για νέα φάρμακα τα οποία αναμένεται να προσθέσουν επιπλέον αξιόπιστες θεραπείες. Σε κάθε περίπτωση, ο μόνος που μπορεί να κάνει έγκαιρα και έγκυρα τη διάγνωση και να συστήσει την κατάλληλη θεραπεία είναι ο δερματολόγος.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Πρόεδρος της ΕΔΑΕ Δρ. Ιωάννης Μπάρκης «Σαν δερματολογική κοινότητα, σήμερα είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί με τη βοήθεια των σύγχρονων φαρμάκων μπορούμε να αντιμετωπίσουμε, με εξαιρετικά αποτελέσματα, τα βασανιστικά κλινικά συμπτώματα του δυσίατου αυτού αυτοανόσου νοσήματος, και έτσι να επαναφέρουμε στην κανονικότητα την πολύ διαταραγμένη ποιότητα ζωής των πασχόντων από ατοπική δερματίτιδα. Για να γίνουν όμως αυτά πράξη, θα πρέπει και η πολιτεία να βοηθήσει σημαντικά στην ομαλοποίηση της πολύ δύσκολης μέχρι σήμερα διαδικασίας χορήγησης των σύγχρονων φαρμακευτικών σκευασμάτων, ώστε να γίνει εύκολη και φιλική προς τους θεράποντες Δερματολόγους αλλά και προς τους ταλαιπωρημένους από το νόσημα ασθενείς».
