Μερικά πράγματα ή τα μισείς ή τα λατρεύεις. Τα ASMR videos – ναι αυτά που ο άλλος μιλάει πολύ ψιθυριστά και κοντά στο μικρόφωνο και μπορείς να ακούσεις ακόμα και το σπόρο chia που έχει κολλήσει ανάμεσα στον φρονιμίτη και το δίπλα δόντι, ή που με βασανιστικά αργό τρόπο ξετυλίγει μία μπάλα αλουμινόχαρτο και ό,τι άλλο φανταστεί κανείς – είναι ένα από αυτά. Κάποιοι δηλώνουν ακόμα και εθισμένοι σε αυτά – υπάρχει και σχετικό βίντεο – ενώ άλλοι δεν μπορούν καν να τα ακούσουν ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Τι είναι όμως αυτό που κάνει όλα αυτή την τάση με τα ASMR τόσο αρεστό (και ανατριχιαστικό αντίστοιχα), που έχει βγει ακόμα και ο όρος “tingleheads” γι αυτούς που τα ακούν με μανία και που ελπίζουν να κατευνάσουν με αυτό τον τρόπο το στρες τους, να μπορούν να κοιμηθούν σαν πουλάκια ή να αισθανθούν πεταλούδες να πετούν στο στομάχι τους; Η επιστήμη έχει φυσικά την εξήγηση.
Το ASMR, που μερικές φορές περιγράφεται ως μια ψυχική κατάσταση που μοιάζει με ροή, δεν είναι κάτι καινούργιο. Ο όρος επινοήθηκε το 2010 από μια γυναίκα με το όνομα Jennifer Allen, η οποία εργαζόταν στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και ήθελε έναν τρόπο να περιγράψει το φαινόμενο που ανέφεραν άτομα στην διαδικτυακή κοινότητά της. Το 2015, δημοσιεύθηκε η πρώτη μελέτη σχετικά με το θέμα, και διαπίστωσε ότι τα βίντεο βοήθησαν ορισμένους ανθρώπους να καταπολεμήσουν το άγχος, τον χρόνιο πόνο και τις διαταραχές ύπνου, και πιθανώς ακόμη και την καταθλιπτική σκέψη.
Αλλά δεν βρίσκουν όλοι τα ASMR χαλαρωτικά. Μερικοί άνθρωποι τα βρίσκουν πραγματικά ενοχλητικά.
«Το ASMR μπορεί να μην διαφέρει από τον κόλιανδρο και τη τζαζ μουζική – οι άνθρωποι είτε τα λατρεύουν είτε τα μισούν», υποστηρίζει ο Craig Richard, καθηγητής βιοφαρμακευτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Shenandoah στη Βιρτζίνια και ιδρυτής του διαδικτυακού κέντρου μάθησης ASMR University.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μηχανές μαγνητικής τομογραφίας για να κοιτάξουν τις εσωτερικές λειτουργίες του εγκεφάλου των ανθρώπων. Μια μικρή μελέτη φάνηκε να δείχνει ότι ο εγκέφαλος των ατόμων που αναφέρουν πως τους αρέσει το ASMR φαίνεται να λειτουργεί διαφορετικά, με περιοχές που σχετίζονται με την ανταμοιβή και τη συναισθηματική διέγερση να δείχνουν περισσότερη δραστηριότητα.
«Οι περιοχές του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια του ASMR είναι παρόμοιες με τις περιοχές του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια συμπεριφορών, όπως το δέσιμο και η περιποίηση», λέει ο Richard.. “Αυτό σημαίνει ότι η παρακολούθηση βίντεο ASMR μπορεί να ενεργοποιήσει τον εγκέφαλό σας με παρόμοιο τρόπο, όπως όταν βρίσκεστε με κάποιον που σας ενδιαφέρει, ενώ παίζει με τα μαλλιά σας με ήπιο τρόπο. Είναι πιθανό η χημική ουσία του εγκεφάλου, η ωκυτοκίνη, να εμπλέκεται έντονα στο ASMR επειδή είναι γνωστό ότι προκαλεί χαλάρωση κατά τη διάρκεια των δεσμών και συμπεριφορών περιποίησης».
Θα μπορούσε επίσης να είναι ότι το ASMR είναι μια μορφή συναισθησίας, ένα περίεργο νευρολογικό φαινόμενο στο οποίο μερικοί άνθρωποι μπορούν να «γευτούν» σχήματα ή να «ακούν» ήχους όταν εκτίθενται σε ορισμένες μυρωδιές, μεταξύ άλλων αντιδράσεων.
«Από την άποψη της προσωπικότητας, τα άτομα με ASMR τείνουν να είναι πιο ανοιχτά σε αισθητηριακές εμπειρίες γενικά», λέει ο Stephen Smith, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Winnipeg. «Τείνουν επίσης να σημειώνουν υψηλότερη βαθμολογία σε ορισμένα μέτρα ενσυνειδητότητας, ιδιαίτερα σε αυτά που σχετίζονται με την περιέργεια για τις αισθήσεις που βιώνει το σώμα τους».
Ο Smith λέει ότι αυτός και οι συνάδελφοί του εξακολουθούν να εργάζονται με μεγάλες ποσότητες δεδομένων σάρωσης εγκεφάλου με την ελπίδα να βρουν περισσότερες βιολογικές ενδείξεις σχετικά με τα μυστικά του ASMR. Αλλά μέχρι στιγμής,«οι συνάδελφοί μου και εγώ βρήκαμε ότι τα άτομα με ASMR είχαν λιγότερα διαφορετικά δίκτυα εγκεφάλου από τους αντίστοιχους συμμετέχοντες “ελέγχου”. Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται πολύ περισσότερη έρευνα».
Και ως προς το γιατί δεν αρέσουν σε κάποιους; «Πιστεύω ότι σχετίζεται με τα σενάρια που απεικονίζονται. Συχνά περιλαμβάνουν νεαρές γυναίκες που εκτελούν προσωπικές πράξεις, όπως το να κάνουν μακιγιάζ. Η ηδονοβλεψική ποιότητα μερικών από τα βίντεο θα μπορούσε να είναι δυσάρεστη για ορισμένους θεατές», λέει ο Smith. «Επιπλέον, εάν ένας θεατής δεν βιώνει ευχάριστο μυρμήγκιασμα, τότε το να βλέπεις κάποιον να ψιθυρίζει στην κάμερα το φαίνεται πιθανότατα γελοίο (και ενδεχομένως ενοχλητικό)».
