Είμαι σίγουρη πως κάποια στιγμή στη ζωή σου σαν έφηβος ή ακόμη και σαν ενήλικας έχεις παρατηρήσει στο πρόσωπο ή το σώμα σου κάποιο σπυράκι. Λίγο η εφηβεία και οι ορμόνες της, λίγο ο τρόπος ζωής και το άγχος. Και η διατροφή; Μα δεν θα μπορούσε να λείπει απ’ το παιχνίδι!
Μήπως όμως αυτό είναι προς όφελός σου;
Μιας που είμαι σίγουρη ότι έχει πάρει το αυτί σου τρόφιμα που «προκαλούν» ακμή, την «επιδεινώνουν» ή «ωφελούν» στην πρόληψή της, δεν πιστεύεις ότι ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσουμε την κατάσταση για το πώς αλληλεπιδρά τελικά το δέρμα με τη διατροφή;
Πριν ξεκινήσουμε, ας τη γνωρίσουμε: Η ακμή είναι μια δερματική διαταραχή που επηρεάζει κυρίως εφήβους και νεαρούς ενήλικες και εκτιμάται ότι είναι η συχνότερη δερματική πάθηση παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από δερματικές βλάβες (σπυράκια-σημάδια) που προκαλούνται από την απόφραξη των δερματικών πόρων.
Μεταξύ των πιο κοινών παραγόντων εμφάνισής της βρίσκονται:
- η κακή υγιεινή του προσώπου και του σώματος,
- ο σύγχρονος τρόπος ζωής και τα συνεχώς αυξανόμενα επίπεδα στρες,
- η ηλιακή ακτινοβολία,
- οι φαρμακευτικές αγωγές και αλλεργίες,
- το κάπνισμα,
- το «δυτικού τύπου» διατροφικό σχήμα
- αλλά πρωτίστως οι ενδοκρινολογικές-ορμονικές διαταραχές κατά την περίοδο της εφηβείας.
Μιας και οι αιτίες που την προκαλούν είναι πολλές, έτσι και η αντιμετώπιση της μπορεί να είναι πολύπλευρη. Τι μπορεί να έχεις ακούσει σχετικά με τη διατροφή; Πάμε να ξεδιαλύνουμε τους διατροφικούς μύθους για την ακμή και να βρούμε πού βρίσκεται η αλήθεια.
1. Η κακή διατροφή φταίει για την εμφάνιση της ακμής
Εδώ η αλήθεια είναι πως δεν πρόκειται ξεκάθαρα για μύθο. Και αυτό γιατί όπως είπαμε, η εμφάνισή της δεν είναι αποτέλεσμα αποκλειστικά ενός παράγοντα, αλλά ενός αρκετά πολύπλοκου -και σε κάποιο βαθμό ακόμη άγνωστου- συνδυασμού παραγόντων. Το σίγουρο είναι ότι η τροφή μας μπορεί να επηρεάζει τόσο τα ορμονικά επίπεδα στο σώμα μας όσο και τη φλεγμονή, δύο καθοριστικούς παράγοντες για την υγεία του δέρματος. Επομένως μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι η διατροφή σχετίζεται άμεσα με την ακμή, αλλά δεν καταλήγουμε με την ίδια σιγουριά στο συμπέρασμα ότι μπορεί από μόνη της να την προκαλέσει.
2. Η σοκολάτα και το γάλα μπορούν να προκαλέσουν ακμή στο δέρμα
Ας τα πάρουμε ένα-ένα:
Σοκολάτα
Η σοκολάτα όπως και τρόφιμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη που διεγείρουν την έκκριση της ινσουλίνης, παράλληλα διεγείρουν την έκκριση ορμονών όπως είναι τα ανδρογόνα. Αυτά, προκαλούν αυξημένη παραγωγή σμήγματος, που οδηγεί σε ακμή. Άρα όσο μεγαλύτερη η περιεκτικότητα σε γλυκόζη, τόσο μεγαλύτερη η έκκριση ινσουλίνης-ανδρογόνων και η επιβάρυνση του δέρματος από το σμήγμα.
Αυτό σημαίνει από τη μια ότι η κατανάλωση σοκολάτας -όπως και όλων των τροφίμων υψηλού γλυκαιμικού δείκτη- μπορεί να ευθύνεται εν μέρει για την επιδείνωση των συμπτωμάτων της ακμής, όχι όμως για την αρχική εμφάνισή τους. Από την άλλη, οι έρευνες καταλήγουν στο ότι πιθανότατα δεν είναι το κακάο που ευθύνεται γι’ αυτό, αλλά το γάλα και η ζάχαρη που περιέχεται σε αυτή. Άρα μία επιλογή σοκολάτας με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε κακάο, είναι καλύτερη επιλογή!
Γάλα
Εδώ, οι μελέτες τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες δείχνουν ότι η κατανάλωση γάλακτος αυξάνει, όπως παραπάνω, τα επίπεδα ινσουλίνης και την παραγωγή σμηγματοκυττάρων άρα μπορεί να ευθύνεται για την επιδείνωση, όχι όμως σαν κύρια αιτία εμφάνισης της ακμής.
3. Τα σπυράκια της ακμής είναι αποτέλεσμα κατανάλωσης λιπαρών τροφίμων
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχει υπάρξει καμία έρευνα που να δείχνει ότι τα λιπαρά ή τα τηγανητά φαγητά μπορούν αυτά καθαυτά να προκαλέσουν ακμή. «Το ίδιο το φαγητό σπάνια προκαλεί μόνο του ακμή, αλλά ορισμένες τροφές μπορεί να ενισχύουν προβλήματα σακχάρου στο αίμα, φλεγμονές ή ανισορροπίες του εντέρου που επιδεινώνουν την ακμή», αναφέρει η επιστημονική κοινότητα. Φυσικά, δίαιτες που περιλαμβάνουν πολλά τηγανητά ή λιπαρά φαγητά συνδέονται με τη σειρά τους με φλεγμονή, η οποία μπορεί να συνεισφέρει στην έξαρση της ακμής αλλά όχι στην εξαρχής εμφάνισή της.
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι ακόμα κι αν η πρόσφατη έρευνα μας επιτρέπει να εντοπίσουμε διατροφικά σημεία ή συμπεριφορές που ίσως επηρεάζουν την εμφάνιση της ακμής, τα στοιχεία αυτά παραμένουν ακόμη σε μεγάλο βαθμό ασαφή και δεν παύουν να περιπλέκονται από υποθέσεις και μύθους.
Μήπως όμως αντί να ενοποιείς τρόφιμα, να προσπαθήσεις να εντάξεις κάποια ωφέλιμα στην διατροφή σου;
Γνωρίζουμε πώς για την υγεία του δέρματος αλλά και για την προστασία από τα συμπτώματα της ακμής, η πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων, τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α και ψευδαργύρου, ωφελεί σημαντικά.
Πιο συγκεκριμένα, ψευδάργυρο θα βρούμε σε κόκκινο και λευκό κρέας, γαλακτοκομικά όπως τυρί και γιαούρτι αλλά και σε εμπλουτισμένα δημητριακά και βρώμη.
Ω-3 λιπαρά οξέα συναντάμε σε λιπαρά ψάρια και θαλασσινά, ξηρούς καρπούς, σπανάκι και διάφορους σπόρους όπως ο λιναρόσπορος και οι chia.
Πηγές βιταμίνης Α αποτελούν, μεταξύ άλλων, το συκώτι του μοσχαριού, το γάλα, η γλυκοπατάτα, το σπανάκι, το καρότο, το μπρόκολο αλλά και τα αυγά.
Και κάτι πριν το τέλος…
Κάθε φορά που διαβάζεις ένα άρθρο, μην εμπιστεύεσαι τα πολλά «όχι» και «μη». Η αλήθεια πάντα βρίσκεται κάπου στη μέση, και εσύ επιλέγεις την ισορροπία για την διατροφή σου αντί για τον αποκλεισμό τροφών.
Πηγές:
- Fiedler, F., Stangl, G. I., Fiedler, E., & Taube, K. M. (2017). Acne and Nutrition: A Systematic Review. Acta dermato-venereologica, 97(1), 7–9. https://doi.org/10.2340/00015555-2450
- Claudel, J. P., Auffret, N., Leccia, M. T., Poli, F., & Dréno, B. (2018). Acne and nutrition: hypotheses, myths and facts. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology : JEADV, 32(10), 1631–1637. https://doi.org/10.1111/jdv.14998
- Conforti, C., Agozzino, M., Emendato, G., Fai, A., Fichera, F., Marangi, G. F., Neagu, N., Pellacani, G., Persichetti, P., Segreto, F., Zalaudek, I., & Dianzani, C. (2022). Acne and diet: a review. International journal of dermatology, 61(8), 930–934. https://doi.org/10.1111/ijd.15862
- Dall’Oglio, F., Nasca, M. R., Fiorentini, F., & Micali, G. (2021). Diet and acne: review of the evidence from 2009 to 2020. International journal of dermatology, 60(6), 672–685. https://doi.org/10.1111/ijd.15390
- Pappas, A., Liakou, A., & Zouboulis, C. C. (2016). Nutrition and skin. Reviews in endocrine & metabolic disorders, 17(3), 443–448. https://doi.org/10.1007/s11154-016-9374-z
