Υγιεινά τηγανιτά: δυο λέξεις που πολύ θα θέλαμε να πηγαίνουν πακέτο, αλλά υποπτευόμαστε ότι δεν γίνεται. Ας δούμε αν το air-fryer είναι η συσκευή που ψάχναμε για να πετύχουμε τον συνδυασμό τους.
Αν η μαγειρική συγκαταλέγεται στα ενδιαφέροντά σου, σίγουρα τη χρονιά που πέρασε είδες στο timeline σου κάτι σχετικό με air-fryer. Οι φριτέζες αέρα, όπως λέγονται στα ελληνικά, σημείωσαν τον περασμένο Οκτώβριο αύξηση στις πωλήσεις τους στο onbuy.com κατά 4.635%. Το νούμερο είναι ενδεικτικό του trend που δημιουργήθηκε στα social media γύρω από τη συσκευή που φημολογείται ότι μαγειρεύει γρήγορα, οικονομικά και υγιεινά τρόφιμα, που μοιάζουν σαν να έχουν τηγανιστεί – οπτικά αλλά και γευστικά.
Και μόνο για τις μη τηγανισμένες τηγανητές πατάτες ή κολοκυθάκια που θα μπορούσα να ετοιμάζω σε χρόνο dt, μπήκα 1-2 φορές στον πειρασμό να τσεκάρω τα διαθέσιμα μοντέλα, αλλά λόγω μειωμένου budget, παρέπεμψα αυτή την αγορά στο μέλλον. Καλωσορίζοντας το 2023 με 2 παραπάνω κιλά, ανοιγμένη όρεξη και μικρή διάθεση για στερήσεις, θυμήθηκα τις δελεαστικές υποσχέσεις του air-frying και είπα να το ψάξω λίγο παραπάνω για να δω κατά πόσο ισχύουν όσα διαφημίζονται.
Μαγειρεύει γρήγορα τo air-fryer;
Ναι! Ανεξάρτητα από το μέγεθος του κάδου τους οι φριτέζες αέρα μειώνουν το χρόνο μαγειρέματος τουλάχιστον στο μισό συγκριτικά με το ψήσιμο στον αέρα του φούρνου. Βέβαια να πούμε ότι αν τηγανίσεις πατάτες με τον συμβατικό τρόπο θα είναι έτοιμες πιο γρήγορα από ό,τι στο air-fryer. Αν πάλι τις ψήσεις σε φουρνάκι-ρομπότ θα χρειαστείς σαφώς λιγότερο από το φούρνο της κουζίνας σου, αλλά περισσότερο από ό,τι στη φριτέζα αέρα.
Είναι οικονομικό το air-fryer;
Τη δεδομένη στιγμή το κόστος των διαθέσιμων συσκευών κυμαίνεται μεταξύ 40€ και 400€ και η ισχύς τους μεταξύ 1000W και 2500W -σκέψου ότι ο φούρνος της κουζίνας καταναλώνει έως και 4000W. Όταν λοιπόν θέλεις να ετοιμάσεις ένα γρήγορο γεύμα, που πιθανότατα είναι και μικρό σε ποσότητα, το air-fryer είναι με διαφορά πιο φιλικό στο περιβάλλον και στην τσέπη σου. «Αποτελεί ένα καλό εργαλείο για εξοικονόμηση ενέργειας έως και 60% και για γρήγορο ελαφρύ υγιεινό μαγείρεμα σε σύγκριση με το βαθύ τηγάνισμα» γράφει η Νίκη Μαρτιμιανάκη, διατροφολόγος – διατροφική θεραπεύτρια εξειδικευμένη στη θεραπευτική διατροφολογία και στη φυτοφαγία σε σχετικό Instagram post.
Είναι υγιεινό το μαγείρεμα σε air-fryer;
Καθώς απαιτείται ελάχιστη ποσότητα λαδιού, τα φαγητά που μαγειρεύεις σε air-fryer έχουν λιγότερα λιπαρά από ό,τι αν τα τηγάνιζες με τον γνωστό παραδοσιακό τρόπο. Αν, λοιπόν, σε ενδιαφέρει κυρίως η δίαιτά σου, με τη φριτέζα αέρα θα έχεις πρόσβαση σε σπιτικές junk επιλογές με μικρότερη θερμιδική αξία. Άλλο καλό του “τηγανίσματος στον αέρα” είναι σύμφωνα με το προαναφερθέν post της Νίκης, ότι μειώνει το ακρυλαμίδιο κατά 90% σε σύγκριση με το βαθύ τηγάνισμα. Και για να μην αναρωτιόμαστε τι στο καλό είναι πάλι αυτό, μας εξηγεί: «Το ακρυλαμίδιο είναι μια νευροτοξίνη και πιθανή καρκινογόνος ουσία, που σχηματίζεται όταν ορισμένα αμυλούχα τρόφιμα, όπως το σιτάρι και οι πατάτες, μαγειρεύονται σε υψηλές θερμοκρασίες (>120oC)». Όμως ενώ το ακριλαμύδιο μειώνεται όταν “τηγανίζεις” σε air-fryer, δυστυχώς δεν συμβαίνει το ίδιο και με άλλες βλαβερές ενώσεις που προκύπτουν από το μαγείρεμα στον κάδο τους. «Πολλά air-fryers είναι κατασκευασμένα από επιβλαβή υλικά, όπως PTFE και πλαστικά, που μπορούν να μολύνουν τον αέρα και να διαρρεύσουν στα τρόφιμα» γράφει η Νίκη.
Τι να προσέξεις αν πρόκειται να αγοράσεις air-fryer;
Μην μείνεις μόνο στα χαρακτηριστικά που αφορούν στον τρόπο χρήσης, όπως το αν ο κάδος είναι αποσπώμενος, περιστρεφόμενος κτλ., αλλά αναζήτησε πληροφορίες για τα υλικά κατασκευής. «Φρόντισε να μην περιέχει καθόλου επικαλύψεις PFAS, PFOAS, PTFEs, BPA σε επιφάνειες που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα ή στο εσωτερικό του μηχανήματος» συμβουλεύει η Νίκη, που σου θυμίζει ότι η αντικολλητική επίστρωση είναι επίσης μη αποδεκτή, καθώς κατασκευάζεται από χημική ουσία, που με το μαγείρεμα μπορεί να απελευθερώσει διάφορα αέρια, χημικές ουσίες και αναθυμιάσεις που παρουσιάζουν ήπια έως σοβαρή τοξικότητα.
Τέλος είναι σημαντικό να μην υπάρχει πλαστικό στο εσωτερικό ακόμα κι αν δεν ακουμπάει το φαγητό σου, καθώς οι αναθυμιάσεις είναι εξίσου τοξικές. Το ιδανικό είναι το εσωτερικό να είναι από ανοξείδωτο χάλυβα ή γυαλί χωρίς επικάλυψη.
Σε περίπτωση που ήδη έχεις προμηθευτεί μία φριτέζα αέρα και δεν πληροί τις παραπάνω προδιαγραφές, δείξε προσοχή στον καθαρισμό της. Για το πλύσιμο του κάδου χρησιμοποίησε ξύδι, σαπούνι και ζεστό νερό και απόφυγε τα αιχμηρά αντικείμενα, που μπορεί να φθείρουν την επιφάνειά του. Πριν χρησιμοποιήσεις το air-fryer, καθάρισε τον κάδο και άλειψέ τον με λίγο λάδι καρύδας.
Απόφυγε να προθερμαίνεις τη συσκευή και κάθε φορά που «τηγανίζεις» πατάτες θυμήσου τις τεχνικές που προτείνει η Νίκη για να μειώσεις το σχηματισμό ακρυλαμίδιου: βράσε τις πρώτα για λίγο και ολοκλήρωσε το μαγείρεμα στο air-fryer σε χαμηλή θερμοκρασία και για λιγότερο χρόνο.
Εναλλακτικά, άσε τις ωμές κομμένες πατάτες σε ζεστό, ελαφρώς αλατισμένο νερό για 15-20 λεπτά πριν τις μαγειρέψεις. Αυτό βέβαια ισχύει κάθε φορά που κάνεις… πατάτα, όποιον τρόπο μαγειρέματος κι αν επιλέξεις.
