Μπορεί να αποδίδουμε στα γονίδια πολλές συμπεριφορές των παιδιών μας, όμως η αυτοπεποίθησή τους είναι επίκτητη και η καλλιέργειά της ξεκινάει από εμάς. «Οι γονείς ξεκινάμε να χτίζουμε την αυτοπεποίθηση στα παιδιά μας και το κάνουμε από πολύ νωρίς» λέει η Ασημίνα Αγγελίδου, παιδοψυχολόγος, ψυχολόγος υγείας και ψυχοθεραπεύτρια, ενώ επισημαίνει ότι δεν πρέπει να συγχέουμε την αυτοπεποίθηση με την αυτοεκτίμηση.
Η δεύτερη είναι πιο διευρυμένη έννοια, που έχει να κάνει με την αξία μας, ενώ η πρώτη αποτελεί ουσιαστικά παρακλάδι της. Στην αυτοεκτίμηση οδηγούμαστε -αν τα καταφέρουμε- μεγαλώνοντας. Την αυτοπεποίθηση όμως τη χτίζουμε από νωρίς με τη βοήθεια των γονιών μας.
Πώς μπαίνουν όμως τα θεμέλια της αυτοπεποίθησης;
«Είμαστε οι καθρέφτες των παιδιών μας» μας θυμίζει η Ασημίνα και συμπληρώνει: «Άρα αν νιώθουμε ότι είναι σημαντικά, ότι είναι δυνατά κι ότι θα τα καταφέρουν, το ίδιο αισθάνονται κι εκείνα». Κι αυτό είναι πολύ σπουδαίο, γιατί όταν νιώθουν καλά με τον εαυτό τους, πατάνε γερά στα πόδια τους, θέλουν να δοκιμάζουν καινούργια πράγματα, τα πηγαίνουν καλύτερα με τους φίλους τους και λειτουργούν πιο αποδοτικά στις δραστηριότητές τους. Επίσης, όταν νιώθουν αρεστά και αποδεκτά, είναι πιο αισιόδοξα και κάνουν θετικές σκέψεις.
Στην αντίπερα όχθη στέκονται τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση, που όπως φαίνεται από ερευνητικά δεδομένα, έχουν αρκετές απογοητεύσεις στη ζωή τους, καθώς κρίνουν πολύ αυστηρά τον εαυτό τους και στέκονται περισσότερο στις αποτυχίες παρά στις επιτυχίες τους. «Ένα παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση έχει πάντα μια αμφιβολία για τον εαυτό του κι αυτό του κοστίζει στην πορεία» τονίζει η Ασημίνα. «Κι ενώ το μπράβο για όσα καταφέρνει είναι πολύ βασικό, δεν είναι αρκετό. Μόνο όταν διαπιστώσει ότι το σεβόμαστε, το πιστεύουμε, το εμπιστευόμαστε, θα λειτουργήσει με σιγουριά και χωρίς αμφιβολίες».
Παρακάτω σου προτείνει 6 τρόπους με τους οποίους θα καλλιεργήσεις την αυτοπεποίθηση του παιδιού σου:
1. Επιβράβευση
Κάποιοι γονείς το παρακάνουν με τα μπράβο κι άλλοι τα δίνουν με το σταγονόμετρο. Το σίγουρο είναι ότι τα παιδιά τα έχουν ανάγκη για να ενθαρρυνθούν να πάνε παρακάτω. Βρες τη χρυσή τομή και πρόσφερε απλόχερα επιβράβευση για αυτά που εσύ θεωρείς σημαντικά.
2. Επικοινωνία
Μπορεί να μην περνάμε μαζί τους όσο χρόνο θα θέλαμε, αλλά η συζήτηση είναι αυτή που μας κρατάει κοντά στα παιδιά μας. Είναι σημαντικό να μιλάμε μαζί τους για να τα γνωρίζουμε και να αφουγκραζόμαστε τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Επίσης να μην ξεχνάμε, όπως λέει η Ασημίνα, να τους δείχνουμε την αγάπη μας με πράξεις αλλά και με λόγια.
3. Χιούμορ
Είναι σωτήριο σε πολλές καταστάσεις και είμαστε αυτοί που θα τους το μάθουμε. Δυσάρεστα γεγονότα όπως μικροκαβγάδες, παράπονα κτλ. θα υπάρχουν πάντα για τα παιδιά. Καλό είναι να τους δείχνουμε ότι δεν χρειάζεται να τα παίρνουν όλα σοβαρά, αλλά μπορούν να τα αντιμετωπίζουν και με χιούμορ.
4. Αδιαφορία για μικροπράγματα
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα ψέματα που λένε τα παιδιά στις ηλικίες των 4-6 και τα οποία είναι φαντασιακά. Δεν χρειάζεται να τους δίνουμε σημασία, γιατί η ταμπέλα του ψεύτη σημαδεύει το παιδί, δημιουργεί ανασφάλεια και κλονίζει την αυτοπεποίθησή του.
5. Όχι μασημένη τροφή
Το ότι μπορείς να παρέμβεις όταν δυσκολεύεται με κάτι και να δώσεις λύση το ξέρουμε όλοι. Όμως δεν πρέπει να το κάνεις για το καλό του. Πώς μπορείς να βοηθήσεις; Με συζήτηση. Εσύ θα κάνεις τις ερωτήσεις και το παιδί θα δώσει τις απαντήσεις. Έτσι θα οδηγηθεί μόνο του σε λύσεις και θα νιώθει ικανό να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του.
6. Αναζήτηση ενδιαφερόντων
Σίγουρα είναι κουραστικό να τρέχουμε από τη μία δραστηριότητα στην άλλη, αλλά είναι σημαντικό για ένα παιδί στην ηλικία των πρώτων σχολικών χρόνων να εντοπίσει τι του αρέσει να κάνει και ποια είναι τα ταλέντα του. Φυσικά ως γονιός μπορείς να το κατευθύνεις σε χόμπι που υποπτεύεσαι ότι θα του ταιριάξουν. Διαφορετικά δεν θα κάνετε άλλη δουλειά από το να γράφεστε και να ξεγράφεστε σε δραστηριότητες.
Τέλος, να θυμάσαι ότι όσο σημαντικό είναι να καλλιεργείς την αυτοπεποίθηση του παιδιού σου με διάφορους τρόπους, άλλο τόσο σημαντικό είναι να μην τη σαμποτάρεις. Το να μιλάς και να ενεργείς για λογαριασμό του προκειμένου να το προστατεύσεις οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα. Επίσης καταστροφικές είναι και οι συγκρίσεις. Όλους μάς έχουν στοιχειώσει τα υποτιθέμενα επιτεύγματα αδερφιών, ξαδερφιών, παιδιών γνωστών και αγνώστων και καλό είναι να μην ακολουθούμε κι εμείς την τακτική των γονιών μας. Μαζί τους ας αφήσουμε και την τελειομανία.
Μπορεί το ψυχαναγκαστικό σύμπαν μας να σείεται κάθε φορά που το παιδί μας αποκλίνει από το… πρωτόκολλο -και οι φορές είναι αμέτρητες- αλλά οδηγώντας το στο κυνήγι του άπιαστου, του δημιουργούμε μόνιμο άγχος και ανασφάλειες που κλονίζουν την αυτοπεποίθησή του. Αυτό που έχει ανάγκη από εμάς είναι αγάπη, ποιοτικό χρόνο και όρια, ώστε να νιώθει σιγουριά για το πού βαδίζει.
