Δεν υπάρχει ούτε ένας ανάμεσά μας που να μην το έχει βιώσει. Όλοι κάποτε έχουμε ζήσει φάσεις έντονης ευαισθησίας ή ευαλωτότητας, όπου ό,τι συμβαίνει κι ό,τι ακούμε μας επηρεάζει σε έναν βαθύτερο βαθμό και μας κάνει να αμφιβάλουμε για τις ικανότητες ή την αξία μας. Όταν το feedback είναι κάτι λιγότερο από αυτό που προσδοκούμε συχνά οι αντιδράσεις μας, εσωτερικά αλλά και εξωτερικά είναι δυσανάλογες με το τι πραγματικά συνέβη.
Η επίκριση ωστόσο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής κι έτσι η ικανότητα να την ακούμε χωρίς να χάνουμε το κέντρο μας, είναι απαραίτητη. Κι αυτό όχι μονάχα γιατί έτσι θα αποφύγουμε περιττά δυσάρεστα συναισθήματα κι ανασφάλειες, αλλά θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τυχόν κομμάτια της κριτικής ώστε να βελτιωθούμε μελλοντικά. Το πώς θα το καταφέρουμε αυτό ωστόσο, είναι ένα αίνιγμα γιατί συνήθως κάτω από τη μεγάλη ευαισθησία απέναντι στην κριτική, κρύβονται περιοριστικές πεποιθήσεις και ψυχικά τραύματα.
Κάποιες μικρές ψυχολογικές αναπλαισιώσεις, πάντως, μπορούν να φανούν χρήσιμες σε όλους εμάς που πολεμάμε με την επίκριση κάθε μέρα – είτε αυτή προέρχεται από τον εργοδότη, είτε από την πεθερά, είτε από τον σύντροφό μας. Διάβασε παρακάτω 6 “mantra” που θα σε βοηθήσουν να δεις την κάθε κριτική ως αυτό που πραγματικά είναι – μία άποψη.
1. Κανείς μη σημαντικός για μένα δεν μπορεί να με πληγώσει με τις πράξεις ή τα λόγια του
Το πρώτο πράγμα που αξίζει να εξετάσεις την επόμενη φορά που θα πάρεις προσωπικά ένα σχόλιο είναι από ποιον προέρχεται. Είναι κάποιο άτομο που γνωρίζεις και που σε γνωρίζει καλά; Είναι ένα άτομο που σέβεσαι και θαυμάζεις; Είναι ένα άτομο που γνωρίζει καλά τον τομέα τον οποίο αφορά η συγκεκριμένη κριτική; Σαφώς και όλα τα άτομα έχουν άποψη, αυτή όμως δεν θα έπρεπε να είναι για σένα σημαντιική. Ενδεχομένως να μην είναι καν χρήσιμη.
2. Τα άτομα που είναι διαρκώς επικριτικά, θα βρίσκουν πάντα κάτι στραβό να σχολιάσουν
Όλοι έχουμε κακές ημέρες, ημέρες που είμαστε περισσότερο εριστικοί ή απλά περισσότερο κουρασμένοι. Κάποιοι μάλιστα έχουν περισσότερες ημέρες από άλλους. Κάποιων τα βιώματα τούς έχουν οδηγήσει σε μια σταθερά επικριτική κατάσταση. Αναλογίσου, λοιπόν, πριν να αφεθείς να σε ταράξει μια κριτική, αν η πηγή της είναι ένα τέτοιο πρόσωπο ή ένα άτομο που περνάει μια κακή ημέρα.
3. Το πρόβλημα δεν είναι το τι συνέβη αλλά η ερμηνεία που εγώ του δίνω. Η γαλήνη είναι στο χέρι μου
Τα άτομα που παίρνουν “τα πάντα” προσωπικά έχουν συνήθως πολύ υψηλά στάνταρ, ήθη αλλά και αξίες. Και ίσως γι’ αυτό τείνουν να πληγώνονται από την κακή κριτική αφού την ερμηνεύουν και ως ασέβεια ή αγένεια. Στην πραγματικότητα ωστόσο, δεν υπάρχει πάντα κακή πρόθεση πίσω από μια κακή κριτική και το να σταθείς σε αυτή τη σκέψη δεν θα σε βοηθήσει να την ξεπεράσεις. Γι’ αυτό προσπάθησε να επικεντρωθείς στο περιεχόμενο της κριτικής ώστε να δεις αν μπορείς κάπως να βελτιωθείς μέσα από αυτό – και όχι στον τρόπο με τον οποίο σου επικοινωνήθηκε.
4. Δεν χρειάζεται να είμαι τέλεια για να αξίζω αγάπη και σεβασμό
Η υπερευαισθησία συνορεύει με την τελειομανία. Και συχνά άτομα που τείνουν να παίρνουν προσωπικά κάθε σχόλιο, ξοδεύουν τεράστια ποσά ενέργειας για να είναι όσο γίνεται “τέλεια”. Επειδή όμως κανείς δεν είναι τέλειος στην πραγματικότητα, ίσως μια αναπλαισίωση να σε βοηθήσει. Αν αναγνωρίσεις πως δεν χρειάζεται να είσαι τέλεια για να αξίζεις σεβασμό και αγάπη, θα μπορέσεις να δεχτείς πιο εύκολα την κριτική, χωρίς να τη νιώσεις σαν ένα πλήγμα στην αξία σου σαν άτομο. Επιπλέον, αυτή η αλλαγή στη σκέψη θα σε βοηθήσει να ξεχωρίσεις καλύτερα την απλή κακή κριτική από μία τυχόν προσβολή και να θέσεις, ψύχραιμα, τα όριά σου.
5. Δεν ξαναπαίζω σκηνές στο κεφάλι μου. Ζω στο Εδώ & Τώρα.
Πόσες φορές έχεις βρει τον εαυτό σου να ξαναπαίζεις συζητήσεις στο κεφάλι σου σκεπτόμενη τι θα έπρεπε να είχες απαντήσει και πώς θα έπρεπε να είχες υπερασπιστεί τον εαυτό σου; Και μερικές φορές αυτό βοηθάει γιατί είναι σαν να σου δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία ή σαν να κάνεις μια νοητική πρόβα για ένα επόμενο αντίστοιχο συμβάν. Αν ωστόσο αυτές οι ονειροπολήσεις είναι τόσο συχνές, έντονες κι επιθετικές που να σε επηρεάζουν αρνητικά, δοκίμασε να επιστρατεύσεις διάφορες τεχνικές ενσυνειδητότητας ώστε να επιστρέφεις στο Εδώ & το Τώρα. Είτε δοκιμάσεις ασκήσεις αναπνοής, είτε έναν μικρό θετικό οραματισμό, βεβαιώσου πως σε αυτόν τον αγώνα οι σκέψεις και η φαντασία σου λειτουργούν ισορροπημένα και υπέρ σου.
6. Παίρνω τα πάντα προσωπικά μόνο όταν υπάρχει γνήσιο ενδιαφέρον.
Αφήσαμε το καλύτερο για το τέλος. Καμιά φορά το να παίρνεις τα πράγματα προσωπικά είναι κάτι το θετικό! Γιατί σημαίνει πως αυτό που αφορά η κριτική που σου γίνεται, σε ενδιαφέρει πολύ. Είτε μιλάμε για το επάγγελμά σου, είτε για τη σχέση σου, είτε για την προσωπική σου ανάπτυξη, όταν παίρνεις κάτι προσωπικά δεν μπορεί παρά να έχεις επενδύσει συναισθηματικά σε αυτόν τον τομέα. Γι’ αυτό όταν μια κριτική σε κάνει να “δαγκώνεσαι” επικεντρώσου στο περιεχόμενό της, αξιολόγησε τη χρησιμότητά της και προχώρησε σε βελτιωτικές κινήσεις, αν όντως χρειάζονται, χωρίς να νιώθεις επιπλέον κι ενοχές για το ότι “είσαι υπερευαίσθητη”!
