Ξέρω τι σκέφτεσαι: Είναι τουλάχιστον αντιφατικό να αρχίσεις να χρησιμοποιείς μια εφαρμογή για να σταματήσεις να χρησιμοποιείς άλλες εφαρμογές. Όμως ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και ως γνωστό δεν έχουμε όλοι την ίδια δύναμη να αντισταθούμε σε εξαρτήσεις. Κάνε το πιο απλό τεστ: Προσπάθησε να μη ρίξεις την παραμικρή ματιά στο κινητό σου όσο ασχολείσαι με κάτι άλλο πχ. όσο διαβάζεις το βιβλίο σου ή πίνεις καφέ με φίλους. Ενώ ακούγεται αυτονόητο και απλό, θα διαπιστώσεις ότι δυσκολεύεσαι να το τηρήσεις. Ουσιαστικά πρόκειται για μηχανική κίνηση που κάνουμε μόλις βαριόμαστε, όταν είμαστε αγχωμένοι, όποτε θέλουμε να χαλαρώσουμε και πάει λέγοντας.

Με τούτα και με εκείνα, λοιπόν, καταλήγουμε να ξοδεύουμε… πέντε ώρες τη μέρα. Αυτός είναι ο μέσος χρόνος που περνάμε στο κινητό σύμφωνα με το State of mobile 2023. Αν θέλεις να τον μειώσεις, οι διακοπές είναι η καλύτερη περίοδος να αρχίσεις την προσπάθεια, μιας και θα έχεις καλή παρέα, απόσταση ασφαλείας από τη ρουτίνα σου και πολλές ευκαιρίες να γεμίσεις το νου σου με διαφορετικές εικόνες και νέα ερεθίσματα. Ας δούμε λοιπόν 3 εφαρμογές που μπορούν να λειτουργήσουν ως σύμμαχοί σου στο digital detox.

1. One sec

Για iOS και Android

Έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να σε βοηθήσει να ξεχωρίσεις τις φορές που πραγματικά θέλεις να κάνεις κάτι στα social media (πχ. να στείλεις ένα μήνυμα σε κάποιον ή να ανεβάσεις μία φωτογραφία) από εκείνες τις φορές που απλώς βαριέσαι και πιάνεις μηχανικά στα χέρια σου το κινητό. Πώς γίνεται αυτό; Μόλις πας να ανοίξεις το app που έχεις θέσει υπό «παρακολούθηση» (η δωρεάν έκδοση του One Sec σου επιτρέπει να επιλέξεις ένα μέσο πχ. Instagram ή Tik Tok για να το δοκιμάσεις), εμφανίζεται στην οθόνη σου μια προτροπή ενσυνειδητότητας: Να πάρεις μια βαθιά ανάσα και να αποφασίσεις αν όντως θέλεις να συνεχίσεις -αφού ενημερωθείς πόσες φορές έχεις προσπαθήσει τις τελευταίες 24 ώρες να ανοίξεις το μέσο- ή αν τελικά το μετάνιωσες.

Στην πληρωμένη έκδοσή του σου επιτρέπει να μπλοκάρεις μέσα ή ιστοσελίδες στα οποία θεωρείς ότι ξοδεύεις περισσότερο χρόνο από αυτόν που θα ήθελες και ανά πάσα στιγμή σου προσφέρει στατιστικά στοιχεία με ευκολοδιάβαστα γραφικά που σε ενθαρρύνουν να συνεχίσεις την προσπάθεια. Επίσης, έχεις τη δυνατότητα να επιλέξεις υγιείς συνήθειες που σου προτείνονται, ώστε να αντικαταστήσεις πχ. το δεκάλεπτο που θα περνούσες σκρολάροντας στο Instagram.

Με αυτές τις τεχνικές το One Sec έχει καταφέρει, σύμφωνα με μελέτη που διεξήγαγε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και του Max Planck Institute, να μειώσει τη χρήση των social media κατά 57%. Η εγκατάστασή του είναι απλή αρκεί να ακολουθήσεις τα βήματα του tutorial που διαθέτει, προκειμένου να δώσεις στην εφαρμογή τις απαιτούμενες άδειες για να λειτουργήσει σωστά. Η πλήρης έκδοσή του κοστίζει 3,69€ το μήνα ή αν κάνεις ετήσιο πλάνο, 5€ τον πρώτο χρόνο και 9,99€ κάθε επόμενο, ενώ αν το αγοράσεις για πάντα το κόστος είναι 29,99€.

2. Digital Detox: Focus & Live

Μόνο για Android

Πρόκειται για ένα κανονικό πρόγραμμα αποτοξίνωσης. «Σβήσε την οθόνη. Απόλαυσε τη ζωή» είναι το σλόγκαν που θα διαβάσεις μόλις εγκαταστήσεις την εφαρμογή και αμέσως μετά σου δίνει συγχαρητήρια, ενημερώνοντάς σε ότι δεν θα είναι εύκολο και ότι ίσως υποστείς συμπτώματα παρόμοια με αυτά της στέρησης. Από την άλλη, όμως, η εμπειρία που σου προσφέρει μπορεί να αλλάξει τη ζωή σου και να βρεις πλέον το χρόνο να κάνεις πράγματα που σε ενδιαφέρουν ειλικρινά.

Στη συνέχεια έχεις μπροστά σου διάφορα πλάνα αποτοξίνωσης με διακύμανση ως προς το βαθμό δυσκολίας. Για παράδειγμα, στο πιο εύκολο θα δεχθείς την πρόκληση να απέχεις από το κινητό σου για δυο ώρες, ενώ στο πιο δύσκολο θα το αφήσεις στην άκρη για 2 μέρες. Στη διάρκεια του challenge μπορείς είτε να δέχεσαι τηλεφωνήματα είτε να τα αποκλείσεις ανάλογα με το τι θα επιλέξεις. Για να το πάρεις όμως στα σοβαρά, αν αφήσεις τον εθισμό σου να νικήσει, το app σου ζητάει να πληρώσεις 0,99€ για να χρησιμοποιήσεις το κινητό. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης έχεις στη διάθεσή σου προκαθορισμένα λεπτά (από 1 έως 10) στη διάρκεια των οποίων μπορείς να απέχεις δωρεάν από το πλάνο αποτοξίνωσης.

Μόλις ολοκληρώσεις με επιτυχία την πρόκληση, κερδίζεις πόντους, ενώ μπορείς να παρακολουθείς την πρόοδό σου σε γραφήματα ημερήσια, εβδομαδιαία και μηνιαία.

3. Forest: Focus for Productivity

Για iOS και Android

Η εφαρμογή αυτή είναι διαθέσιμη δωρεάν στο Play Store και με χρέωση $3.99 στο App Store. «Το Forest σε βοηθάει να συγκεντρωθείς στα σημαντικά πράγματα της ζωής» αναφέρεται στο site του app. Πώς το κάνει αυτό; Κάθε φορά που θέλεις να μείνεις συγκεντρωμέν@ σε κάτι χωρίς να ανοίξεις το κινητό σου, μπαίνεις στην εφαρμογή, επιλέγεις το χρόνο που θέλεις να απέχεις -μπορεί να είναι από 10 λεπτά έως και 2 ώρες-, ορίζεις το λόγο για τον οποίο το κάνεις (πχ. δουλειά, σπορ, κοινωνικές συναναστροφές κτλ.) και φυτεύεις εικονικά ένα δέντρο. Όσο απέχεις από το κινητό, το δέντρο σου μεγαλώνει. Αν όμως κλείσεις την εφαρμογή και ενδώσεις στην ανάγκη να ασχοληθείς με το κινητό σου, τότε το δέντρο μαραίνεται και πεθαίνει. Σιγά το κίνητρο, θα μου πεις. Ένα νεκρωμένο ψηφιακό δέντρο δεν είναι και τόσο αποθαρρυντικό, αν και το να το βλέπεις μετά μέσα στο ψηφιακό δάσος σου δεν είναι ό,τι καλύτερο από ό,τι λένε οι χρήστες της εφαρμογής.

Για καλύτερο αποτέλεσμα, οι δημιουργοί του app συνεργάζονται με τον οργανισμό Trees for the Future που φυτεύει πραγματικά δέντρα ανά τον κόσμο με ψηφιακά κέρματα που συγκεντρώνουν οι χρήστες στην πληρωμένη εκδοχή της εφαρμογής. Ο κόπος που απαιτείται είναι μεγάλος, καθώς χρειάζονται 2.500 ψηφιακά κέρματα για ένα δέντρο και η πρόκληση αποχής για ένα δίωρο προσφέρει μόλις 40 κέρματα. Παρόλα αυτά χάρη στους χρήστες του Forest έχουν φυτευτεί περισσότερα από 1,5 εκατομμύρια πραγματικά δέντρα.